چرا نهادهای کشور از علم روز دنیا عقب مانده اند

از این رو، امروزه نوآوری و حکمرانی باز یکی از مهمترین ابزارهای کارآمدی حکومت ها محسوب می شود، اهمیت این موضوع تا آنجاست که نخبگان، دست اندرکاران و حتی مردم عادی در کشورهای پیشرفته خواستار شفافیت در سیاستگذاری ها و اداره حکومت ها هستند.

در صورت وقوع چنین شرایطی خبرگان و قشر وسیعی از مردم مشارکت گسترده تری در اتخاذ تصمیمات دارند و اینگونه حکومت شفاف تر، پاسخگوتر، مسئولیت پذیرتر، اثربخش تر و کارآمدتر خواهد شد. چراکه، هر تصمیمی از سوی حکمرانان تأثیرات گسترده تری بر سرنوشت یکایک افراد جامعه خواهد گذاشت.

دبیر ستاد اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری در گفتگو با سیناپرس در رابطه با نوآوری و حکمرانی باز گفت: مفهوم نوآوری باز در سازمان ها موضوع مهمی است چراکه، سازمانها با این رویکرد با ایجاد قابلیت های جدید می توانند در این فضایی که دائما در حال تغییر است، خود را مقاوم و پایدار کرده و درواقع رقابت پذیر کنند.

مهدی محمدی تصریح کرد: انقلاب داده اتفاقی است که درسال های اخیر به وضوح قابل مشاهده است. در سال 2018 نسبت به سال 2015 محتوا یا داده تولید شده توسط بشر سه برابر شده است. این بدان معناست که اتفاق عجیبی درحال وقوع است. به بیان دیگر، به عنوان بشر نه به راحتی قدرت تجزیه و تحلیل این حجم داده را داریم نه حتی قدرت کنترل آنها را داریم.

وی تصریح کرد: این بدان معناست که در دهه های آینده نمی توانیم این محدودیت هایی را که اکنون برای بعضی از داده ها قائل هستیم را قائل باشیم و حتی قدرت کنترل و میزان امنیتی که میتوانیم روی سیستم های اطلاعاتی سوار کنیم نیز احتمالا دچار یک تغییر پارادایم خواهد شد. سیستم های امنیتی موجود در یک دهه آینده دیگر قادر به پاسخگویی نیستند، پارادایم امنیت در فضای فناوری اطلاعات در حال تغییر است و همه اینها اتفاقاتی است که نیازمند ایجاد قابلیت های جدید در این حوزه است.

محمدی عنوان کرد: به بیان دیگر، یک شبکه ای از بازیگران باید در کنار یکدیگر در یک فضای قابل اطمینان و امن با هم تعامل کنند تا بتوان از این ظرفیت استفاده کرد. بنابراین، می توان گفت با یک دنیای جدید مواجه هستیم، دنیایی که اگر برایش توانمندی های جدید خلق نکنیم احتمالا بیشتر از اینکه ما از تکنولوژی استفاده کنیم تکنولوژی مارا تحت تاثیر قرار می دهد و بیشتر از آنکه ما تکنولوژی را به خدمت بگیریم در بند تکنولوژی قرار خواهیم گرفت.

این عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران با بیان اینکه در اینجاست که مفهومی به نام نوآوری باز مطرح می شود، گفت: بعد ازجنگ جهانی دوم شرکت های آمریکایی از سبک نوآوری گذر کردند. از نسل های کاملا بسته خطی تا نسل کاملا سیستمی و باز که نسل پنجم آن نظام های یکپارچه نوآوری نام دارد. در این نسل سازمان ها با تعامل با محیطشان نوآوری می کنند.

وی تاکید کرد: با توجه به صحبت های گفته شده می توان به این سوال پاسخ داد که چرا دانشگاه ها، شرکت ها و سازمان های کشور هرروز از تکنولوژی و علم روز دنیا عقب تر می افتند. زیرا درهای خود را به روی جریان های دانشی محیط پیرامونشان بسته اند. در عصر حاضر یادگیری از طریق تعامل مطرح است و در یک شبکه گسترده است که می توان جریان های دانشی بیشتری را جذب کرد. برخلاف رویکردهای گذشته که از طریق سعی و خطا و یا تحقیق و جستجو یادگیری صورت می گرفت، امروزه، مهمترین مکانیزم یادگیری بدون شک مکانیزم تعاملات است.

محمدی ادامه داد: به همین دلیل است که مقالات مشترک بین دانشگاهی در سطح جهان ارزش پیدا کرده اند. اما، در کشور ما وضعیت به گونه دیگری است و همه اینها ضعف هایی در حوزه دانش در کشور وجود دارد. در فضای کسب و کار هم وضعیت به همین منوال است. به این معنا که سیستم های سرویس و همچنین تولید به شیوه نوین فعالیت می کنند. سیستم های نوین به سمت نوآوری برمبنای شبکه تعامل و نوآوری برمبنای کاربر پیش می روند. این بدان معناست که کاربر به نوع خدماتی که ارائه می شود، هویت می دهد.

محمدی خاطرنشان کرد: همین موضوع را می توان به حکومت ها و نحوه اداره کردنشان نیز تعمیم داد. سوالی که در اینجا پیش می آید این است که چرا من به عنوان حاکمیت برای جامعه فکر کنم و تصمیم بگیرم؟ اصطلاحا یک بحثی در نوآوری مطرح است که این امکان را به ارائه دهنده و گیرنده خدمت می دهد که بتوانند با هم مشارکت کنند. درست اینجاست که مبنای تعامل تغییر پیدا می کند و سیستم های تعاملی عوض می شود، تکنولوژی های جدید به خدمت می آیند.

وی با بیان اینکه اما، متاسفانه وابستگی به گذشته روز به روز درسیستم های ما تقویت می شود، گفت: اینگونه است که هیچ گاه تغییری در شیوه حکمرانی کشور اتفاق نمی افتد. چراکه، اغلب به دنبال کسب دانش از بیرون به درون هستیم و در چنین شرایطی توانایی خلق مسیرهای جدید و تبدیل این مسیرها به فرصت های کسب وکار یا فرصت خلق ارزش وجود ندارد.

محمدی تاکید کرد:  توسعه دهندگان مفهوم حکمرانی باز این مقوله را در خدمت دو عنصر کلیدی مردم سالاری و درنهایت توسعه فراگیر خلاصه می کنند. توسعه فراگیر به معنای توسعه مردم نهاد، توسعه ای که برمبنای تعاملات اجتماعی و برمبنای مسئولیت پذیری اجتماعی است.

وی اظهار کرد: حال با توجه به این مقولات حکمرانی باز همان حکمرانی است که داده ها در آن دارایی های حاکمیتی محسوب نمی شود و مختص یک سازمان نبوده و حق مردم است. در چنین دیدگاهی سازمانی که داده هایش را دراختیار مردم نمی گذارد یک سازمان به شدت ضد مردمی است.

محمدی افزود: دومین موضوع مربوط به سرویس های باز می شود. بخش زیادی از سرویس هایی که دولت ارائه می کند به راحتی قابلیت خصوصی سازی شدن را دارند بدون اینکه اتفاق خاصی بیفتد.

سومین بخش هم مربوط به مقوله اشتراکات عمومی به صورت باز است که همه این موارد در کنار هم منجر به افزایش شفافیت از یک سو و افزایش مسئولیت پذیری و مشارکت شهروندان از سوی دیگر می شود. اینها دقیقا عناصری هستند که وقتی در مورد حکمرانی باز صحبت می کنیم مدنظر است.

گفتگو: هانیه حقیقی

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا