ارتقاء جایگاه ایران در منطقه با فناوری فضایی

فناوری فضایی که زمانی فقط در افسانه های علمی مطرح بود، اکنون به بخشی عادی و جدایی ناپذیر زندگی روزانه بشر تبدیل شده است.

ارتباطات از راه دور، ناوبری، سیستم مکان یابی جهانی، پخش تصاویر تلویزیونی، ارتباطات دریایی و سنجش از دور از این قبیل هستند.

پیشرفت بشر در دستیابی به فناوری های جدید در نیم قرن گذشته موجب دسترسی او به فضا و بهره برداری از این محیط برای تسهیل و تسریع بخشیدن از منابع کره زمین، کاهش خسارت های ناشی از حوادث غیرمترقبه، اجرای برنامه ریزی ها، کنترل و حفظ محیط زیست، گسترش ارتباطات و فناوری اطلاعات و سرعت تبادل آنها و هدایت و کنترل عملیاتی نظامی و جاسوسی در فضا شده است.

برخلاف گذشته که فناوری فضایی فقط معطوف به جنبه‌های امنیتی و نظامی بود، امروزه فناوری فضایی در تمام دنیا جنبه های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و زیست محیطی هم پیدا است، به گونه ای که امروزه، حتی کشورهای در حال توسعه نیز به این فناوری می‌پردازند.

پیرو این امر، توان فضایی ایران به عنوان یک دانش استراتژیک می تواند نقش مهمی در بالا بردن قدرت ملی و مقابله با تهدیدات فرا منطقه ای ایفا کند. از این رو، ارتباط و نقش فناوری فضایی کشور در بالا بردن قدرت و امنیت ملی موضوع مهمی است که مسوولان و دست اندرکاران این حوزه باید مد نظر قرار دهند.

 چراکه، پیشرفت های فضایی ایران می تواند نقش موثری در حفظ و ارتقای قدرت و امنیت ملی ایران و ارتقاء جایگاه ایران در منطقه و مقابله با تهدیدات فرامنطقه ای ایفا کند.

پژوهشگران این عرصه معتقدند با توجه به الگوهای قابل تصور ساختار جهان آینده، فناوری فضایی می تواند یکی از عوامل بسیار مهم در امنیت ملی کشور به شمار آید که پرداختن به آن موجب گسترش و تقویت زیرساخت های صنعتی، علمی و تحقیقاتی و افزایش توان نظامی، توان اقتصادی و سرانجام افزایش قدرت بازدارندگی و توسعه پایدار کشور شود.

در میان این فناوری ها، سنجش از دور از جایگاه برجسته ای برخوردار است. امروزه، بسیاری از کشورها از داده‌های جمع آوری شده توسط فناوری سنجش از دور استفاده می کنند. این فرآیند که مطابق با آن ماهواره های سنجش از دور در مدار زمین می گردند، قادر است تا در هر نقطه از سطح زمین، تصویر برداری کنند.

سنجش از دور به معنای مشاهداتی است که بدون تماس فیزیکی با هدف تحت مراقبت و از مکانی که متعلق به فضای ماورای جو است صورت می گیرد. همچنین، سنجش از دور به عنوان مشاهده، پردازش، افزایش ارزش و انتشار داده‌ها نیز قابل توصیف است.

نکته ای که امروزه کشورهای دارای این فناوری را به خود مشغول کرده مقوله زمینه های کلی ناظر بر حقوق بین الملل و فناوری و تدقیق در تعامل و تقابل این دو با یکدیگر است که حقوق بین الملل فضایی را به عنوان یکی از نتایج مطلوب تعامل فناوری و حقوق بین الملل و به طور مشخص سنجش از دور را، به عنوان نمونه بارز فناوری های نوین، مورد توجه قرار داده است.

از آنجا که اصول و قواعد حاکم بر سنجش از دور، صف بندی دو دسته از کشورها یعنی کشورهای در حال توسعه و کشورهای توسعه یافته را نشان می‌دهد، بررسی این اصول و قواعد، تنها با توجه به چالش حقوقی موجود میان این دو دسته از کشورها امکان پذیر است. همچنین سنجش از دور، به مرور زمان وارد حوزه های مختلف حقوق بین الملل از جمله حقوق بین الملل بشر، حقوق بین الملل محیط زیست، حل و فصل اختلافات بین المللی و … شده است به طوری که می تواند ابزاری موثر در راستی آزمایی تعهدات بین المللی، به عنوان دلیل نزد محاکم بین المللی و به طور کلی در خدمت اعتلای حقوق بین الملل باشد.

از این رو، تحلیل چگونگی ورود تحولات و دستاوردهای جدید صنعت سنجش از دور، در حوزه های مختلف حقوق بین الملل عمومی، موضوع مهمی است که باید با نگاه علمی به آن پرداخته شود.

*هادی محمودی-کارشناس حقوقی و مسائل سیاسی

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا