تاثیر روانی گردشگری مذهبی برای گردشگران

این فعالیت ها در تمامی عرصه ها، در سطوح جهانی، ملی و منطقه ای مورد توجه برنامه ریزان دولتی و شرکت های خصوصی قرار گرفته است. بسیاری از کشورها به این حقیقت پی برده اند که برای بهبود وضعیت زندگی اقتصادی خود باید ابتکار عمل به خرج دهند و درصدد یافتن راه های تازه ای برآیند.

آگاهی جوامع از اینکه گردشگری منبع درآمدارزی بسیارمناسب و قابل ملاحظه ای در اختیار یک کشور قرار می دهد، باعث شده است که گردشگری مفهومی بسیار گسترده در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و… پیدا کند و به عنوان یک صنعت تلقی شود.

به عبارتی توسعه صنعت گردشگری، به ویژه برای کشورهای در حال توسعه که با معضلاتی همچون میزان بیکاری بالا، محدودیت های منابع ارزی و اقتصاد تک محصولی مواجه هستند، از اهمیت فراوانی برخوردار است.

صنعت گردشگری به عنوان یک صنعت چندوجهی متشکل از اجزا و انواع گوناگون است که تا قبل از جنگ جهانی اول با توجه به طبقات اجتماعی امکان تفکیک آن وجود نداشت. اما امروزه با توجه به معیارهای مختلف، تقسیم بندی هایی از آن ارائه می شود. از مهم ترین عواملی که براساس آن انواع مختلفی از گردشگری تعریف و طبقه بندی می شود، عبارت است از زمان، مکان، تابعیت و خصوصا انگیزه سفر. براساس انگیزه، گردشگری به شاخه های استراحتی، تفریحی، درمانی، فرهنگی، مذهبی و… تقسیم می شود.                                                           

از میان همه اشکال گردشگری در جهان گردشگری مذهبی در برخی از کشورها دارای اهمیت بیشتری است. به عنوان مثال، کشورهایی همانند عربستان بخش مهمی از درآمد ملی خود را از طریق این نوع گردشگری کسب می کنند.

این نوع از گردشگری یکی از رایج ترین اشکال گردشگری در سراسر جهان است که سبقه آن به قرون و اعصار گذشته برمی گردد. به طور کلی شامل سفرها و بازدیدهایی می شود که اصلی ترین هدف از آنها تجربه ای مذهبی است.

بنابراین، می توان گفت مسافرت های مذهبی پدیده ای تازه نیستند، مذهب، انگیزه همیشگی برای سفر از زمان قدیم بوده است و معمولا کهن ترین شکل از سفرهای غیر اقتصادی در نظر گرفته می شود.

گردشگری مذهبی با همه اجزا و گونه های مختلف آن، به سبب ویژگی های ساختاری و کارکردی خاص، توانسته است خود را در متن گردشگری جهانی جای دهد به طوری که حوزه نفوذ آن سراسرجهان را فراگرفته است.

به صورت ویژه، گردشگری مذهبی با عنوان زیارت در میان همه ادیان جهانی، به ویژه دین مبین اسلام جایگاه خاصی دارد. گردشگری مذهبی ریشه در اعتقادات و تقدیس اماکن مختلف از سوی بشر دارد، از ابتدای شکل گیری تاکنون مسیر تحولی و تکامل طولانی را پیموده تا اینکه امروزه این گونه از گردشگری، با همه اجزا و گونه های مختلف خود، به سبب ویژگی ساختار و کارکرد خاصی که دارد، توانسته خود را در متن گردشگری جهانی جای دهد و حوزه نفوذ خود را سراسر جهان بگستراند.

 سازمان جهانی گردشگری پیش بینی کرده که هر ساله حدود ۳۰۰ تا ۳۳۰ میلیون گردشگر از مکان ها مذهبی بازدید می کنند. اهمیت زیارت و بازدید از مکان های مقدس باعث شده سفر بخش جدایی ناپذیر ذهن و اندیشه مسلمانان شود.

از سوی دیگر، باتوجه به اینکه، نگرانی های روحی و روانی بشر امروز فراوان شده و فرهنگ انسان ساز قرآن کریم و تعالیم آسمانی برای دوری از آن و غلبه  بر مشکلات، نسخه ای شفابخش ارائه می دهد که اگر بشر به آن عمل کند بهترین درمان است.

ارتباط با خدا از طریق حضور در مکان های مذهبی و زیارت حضرت معصومین علیه السلام، انسان های کاملی که برای بشر در هر دوره و زمان به عنوان الگوی نیکو از سوی خداوند معرفی شده اند، می تواند شفا بخش دل های بیمار انسان ها باشد. زیارت قبور ائمه اطهار علیه السلام موجب بیدار شدن ارزش های اصیل انسانی در وجود انسان و حاکمیت روح بندگی و آرامش قلب انسان است و این آرامش و اطمینان قلبی لازمه حیات بشر است. زیارت، تلاوت قرآن و دعا آثاری در حفظ بهداشت و سلامت روانی و حتی درمان اختلالات دارد. زائر با اعتقاد به حیات و حضور ائمه اطهار علیه السلام در زیارتگاه، ارتباط قلبی پیدا می کند.

با توجه به این تعاریف، مجموعه های مذهبی ارزشمندی در داخل شهرهای ایران وجود دارند که بخش قابل توجهی از تحرک اجتماعی – اقتصادی مراکز شهری را در نتیجه حضور و بازدید گردشگران از این بناهای تاریخی – مذهبی سبب می شوند.

معصومه قشنگی در پایان نامه خود به این موضوع می پردازد که مکان های زیارتی به دلیل فراهم کردن دستیابی به رضایت معنوی منجر به جذب گردشگران می شوند. به عقیده اغلب روانشناسان، عدم توجه به نیازهای روحی، سلامت جسمی گردشگران را با مشکلاتی مواجه می کند که تقویت ابعاد مثبت معنوی در نهاد آدمی با سفر به مکان مذهبی و زیارتی، می تواند تا حد زیادی پاسخگوی این امر باشد.

این پژوهش تحت عنوان «بررسي نقش زیارت اماکن مذهبی بر سلامت و آرامش روح و روان گردشگران، مورد مطالعه گردشگران حرم حضرت معصومه (س)» با راهنمایی دكتر ایمانی خوشخو از دانشگاه علم و فرهنگ به دنبال بررسي نقش زیارت اماکن مذهبی بر سلامت و آرامش روح و روان گردشگران مورد مطالعه گردشگران حرم حضرت معصومه (س) پرداخته  شده است.

نتایج این تحقیق نشان می دهد که حضور افراد در حرم حضرت معصومه (س) بر ایجاد انگیزه، ایجاد نگرش مثبت، احساس عزت نفس، کاهش تنش و استرس تاثیر داشته و در نهایت منجر به آرامش روحی و روان گردشگران می شود.

از سوی دیگر، همانگونه که اشاره شد، گردشگری مذهبی از قابلیت توسعه و پیشرفت بالایی برخوردار است و توسعه گردشگری مذهبی ایران به مناطق صرفا مذهبی محدود نمی شود، بلکه سایر شهرهای ایران نیز از این قابلیت برخوردارند.

منا سادات نیز یکی دیگر از دانشجویان دانشگاه علم و فرهنگ با راهنمایی دکتر محمدحسین ایمانی خوشخو این موضوع را بررسی کرده که گردشگری مذهبی تنها معطوف به شهرهای مذهبی شناخته شده نیست، شهرهای دیگر، با کارکردهای مذهبی- زیارتی و تاریخی نیز زمینه مناسبی را برای توسعه گردشگری مذهبی به عنوان یکی از اشکال عمده گردشگری فراهم می کنند.

این پایان نامه تحت عنوان «ارائه الگوی توسعه گردشگری مذهبی در استان مازندران(منطقه مورد مطالعه شهرستان ساری) اشاره به موقعیت بسیار مناسب و پتانسیل بالای گردشگری مذهبی شهرستان ساری با تاکید بر امامزاده ها دارد که این مهم در قالب الگوی پیشنهادی توسعه گردشگری مذهبی برگرفته از مبانی نظری و نتایج میدانی پیشنهاد شده است.

No tags for this post.