درآمدزایی گردشگری درمانی در مناطق آزاد

فعالیت های گردشگری پس از صنعت نفت و خودروسازی، سومین صنعت ارز آور جهان محسوب می شود و گردشگری سلامت به عنوان یکی از زیرشاخه های آن، مولفه ای با دو جزء ترکیبی و مهم و اساسی است که برای اجرای آن نیاز به همکاری چندین مرکز خدماتی از جمله حمل و نقل هوایی، ریلی، دریایی، آژانس ها، هتل ها، تورگردان ها، موسسات مالی، شرکت های بیمه، بانک ها ومراکز درمانی وبیمارستان ها است.

بر اساس آمارهای جهانی از بیماران بین المللی می توان بازارعرب را پر جاذبه ترین دانست؛ جمعیت 245 میلیون نفری 17 کشور عرب و فقدان خدمات تخصصی کافی موجب شده سالانه هزاران بیمار عرب راهی کشورهای دیگر شوند.

کشور ایران با وجود موانع و ضعف هایی از جمله حضور رقبا در منطقه، با داشتن پزشکان متخصص و متبحر، هزینه های پایین درمان، برخورداری از منابع طبیعی و اقلیم مناسب، نزدیکی به کشورهای عربی و تشابه فرهنگ و گویش با برخی کشورهای همجوار دارای مزیت هایی در زمینه جذب توریست- بیمار از این کشورهاست.

یکی از راه های گسترش ارتباطات و توسعه کشورها و تعاملات میان آنها توسعه گردشگری درمانی از طریق مناطق آزاد است؛ کشورهای همسایه به دلیل موقعیت منطقه ای، اشتراکات مذهبی و فرهنگ خاص می توانند با گسترش گردشگری از این طریق باعث توسعه و پیشبرد اهداف اقتصادی، فرهنگی و سیاسی شوند.

یکی از این مناطق، منطقه آزاد اروند در جنوب غرب کشورمان است. این منطقه با برخورداری از اشتراکات مرزی با کشورهای همسایه مانند عراق و کویت، دارای قابلیت های بی شماری از نظر گردشگری درمانی است.

با وجود قوانین مناطق آزاد به ویژه منطقه آزاد اروند برای ورود و خروج افراد می توان با برنامه ریزی های اصولی و زیرساختی، کشور ایران را نیز در این رشد سالیانه سهیم کرد. رسیدن به این هدف نیازمند شناخت عملکرد منطقه آزاد اروند در توسعه گردشگری درمانی است که در این پژوهش سعی شده است به این امر پرداخت شود.

مزیت ایران در ارایه خدمات درمانی ارزان

مهسا علی پور، دانش آموخته دانشکده علوم گردشگری با راهنمایی دکتر جعفر آهنگران، در پایان نامه کارشناسی ارشد خود به نقش مناطق آزاد در توسعه گردشگری درمانی( مطالعه موردی: منطقه آزاد اروند) پرداخته است.

نتایج پژوهش او نشان داده است که آشنایی بیماران با این منطقه بیشتر از طریق توصیه دوستان و آشنایان انجام شده و تبلیغات رسانه های جمعی و معرفی از طریق آژانس های مسافرتی نتوانسته اند در آشنایی بیماران با منطقه تاثیرگذار باشد. این در حالی است که شش گروه «سیاست گذاری و برنامه ریزی»، «تبلیغات و اطلاع رسانی»، «فراهم کردن امنیت روانی-اجتماعی» و «مالی گردشگران»، «اجرای برنامه های آموزشی»، «ارایه تسهیلات رفاهی و استاندارد سازی» در امر گردشگری پزشکی موثر هستند

در بخش تبلیغات و اطلاع رسانی برای جذب گردشگران پزشکی باید از مکانیزم های تبلیغ توانمندی ها و امکانات رفاهی مراکز درمانی در رسانه های بین المللی، اطلاع رسانی در سفارتخانه کشور، ارایه بروشور و جزوه ها به گردشگران خارجی، شرکت مراکز درمانی در نمایشگاه های بین المللی، ایجاد پرتابل اطلاع رسانی و تهیه عکس از مراکز درمانی و نصب پوستر در مبادی ورودی و خروجی کشور استفاده کرد.

در مطالعات گوناگونی که توسط این محقق انجام شده است، عوامل آب و هوای مطبوع و طبیعت چهار فصل، جاذبه های گردشگری تاریخی، مذهبی، طبیعی و فرهنگی، مراکز درمانی مدرن و مجهز همراه با منابع انسانی متخصص و با شهرت جهانی( به ویژه در کشورهای منطقه) و محیط فرهنگی مناسب برای کشورهای مسلمان باعث شده تا تعداد قابل توجهی از ایرانیان مقیم خارج ایران، متقاضی درمان در ایران باشند. همچنین تقاضای بالای بیماران کشورهای منطقه برای درمان های نجات بخش، زیبایی و منحصر به فرد در شرایط عامل و تقاضا، از وضعیت مناسبی برخوردار است.

در زمینه راهبردی و رقابتی نیز مهم ترین مزیت ایران در پایین بودن هزینه های درمانی در مقیاس جهانی و منطقه ای خلاصه می شود. در قسمت های وابسته و پشتیبان نیز تنها مزیت ایران برخورداری از دانشکده های متعدد پزشکی است که می تواند از نظر کمی، منابع انسانی حرفه ای بخش سلامت را تامین کند.

در ضمن عوامل درمانی، عوامل اجتماعی- فرهنگی، قوانین و دسترسی، عوامل اقامتی و پذیرایی و عوامل سرگرمی ورزشی به ترتیب در اولولویت انتخاب منطقه اروند قرار دارند.

رضایت عراقی ها از خدمات درمانی با کیفیت ایران

دیگر نتایج این پژوهش نشان دادند که از نظر کارشناسان، تاثیر شاخص های ساختارهای زیربنایی، عوامل اجتماعی-فرهنگی، عوامل اداری- خدماتی، عوامل درمانی، سازمان ها و تسهیلات پذیرایی بر توسعه و گسترش گردشگری درمانی منطقه آزاد اروند متوسط رو به بالا و تاثیر شاخص های توسعه و ایجاد امکانات ارتباطی، عوامل و قوانین و تسهیلات سرگرمی متوسط رو به پایین بوده است.

همچنین نتایج این تحقیق نشان داده است به ترتیب عوامل اجتماعی- فرهنگی، سازمان ها، عوامل اداری-خدماتی، ساختارهای زیربنایی، عوامل درمانی، تسهیلات پذیرایی، عوامل و قوانین، تسهیلات سرگرمی، توسعه ایجاد امکانات ارتباطی بر توسعه گردشگری درمانی منطقه آزاد اروند از دید مسوولان تاثیرگذارند.

پژوهش های دیگر نیز حکایت از این دارند که خدمات درمانی ارایه شده در ایران در مقایسه با کشور عراق دارای کیفیت بالاتری است بنابراین اغلب بیماران از مراجعه به ایران برای درمان رضایت دارند.

اما دیگر یافته های حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که منطقه آزاد اروند در جذب گردشگر درمانی به خوبی نتوانسته است عمل کند و در ابتدای راه قرار دارد. برای این منظور نیاز به زیرساخت های بسیاری مانند ساخت بیمارستان های مجهز دارای اعتبار بین المللی و سرمایه گذاری در حوزه گردشگری دارد. توجه به نیاز بازارهای هدف، عرضه زیرساخت های اساسی گردشگری سلامت، تحول در نظام مدیریت گردشگری منطقه و … نیز می تواند راهگشا باشد. همچنین با توجه به پاسخ های پرسش نامه های مسوولان و بیماران، منطقه آزاد در زمینه بازاریابی و تبلیغات به خوبی عمل نکرده که نیاز به برنامه ریزی در این زمینه دارد.

تالیف: بیتا اکبری

 

 

No tags for this post.