مرگ خاموش شمشادهای شمال

درختان همیشه سبز شمشاد از گونه های منحصر به فرد و نادر جنگل های هیرکانی هستند که نقش بسیار مهمی در حفظ خاک دارند بنابراین کنترل مبارزه با آفات این درختان برای حفظ زیست بوم جنگل های هیرکانی از اهمیت زیادی برخوردار است.

آفت بلایت یا سوختگی شمشاد یا آتشک (Fire Blight) و آفت پروانه برگ خوار شب پره از جمله آفت هایی هستند که کمتر از یک دهه اخیر تبدیل به کابوسی برای شمشادهای شمال به ویژه ناحیه مازندران شده است. آفاتی که جنگل ها را آلوده کرده و مرگ تدریجی جنگل های شمال ایران را رقم زده است.

هادی کیا دلیری، رئیس انجمن جنگلبانی کشور، طغیان آفات بیماری ها را از مهمترین عوامل تخریب کننده جنگل های هیرکانی عنوان کرد و در این خصوص به سینا پرس گفت: طی دو دهه اخیر، شاهد طغیان آفت و بیماری در حدود 300 هزار هکتار از جنگل ها بوده ایم. حدود 326 هزار هکتار نیز در سال های اخیر آفت های خارجی طغیان کرده که همگی آنها از کشور دیگر وارد ایران شده است.

عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی واحد علوم و تحقیقات تهران افزود: از سال 1389 نیز بیماری قارچی آتشک (Fire Blight) به درختان شمال حمله کرد و از استان گیلان به سمت مازندارن  انتشار یافت. آن زمان شیوع این بیماری اندک بود اما متاسفانه اقدامات لازم پیرامون این مساله صورت نگرفت و در نهایت تعداد زیادی از درختان مازندران به علت ابتلا به این آفت، خشک شدند. سرعت انتشار این آفت زیاد بود و عوامل متعددی نیز در گسترش آن نقش داشتند.

وی درباره این بیماری اظهارداشت: این بیماری ابتدا به برگ های شمشادها حمله می کند. برگ درخت ها به مرور قهوه ای و خشک و در نهایت پوست درختان تخریب می شود؛ بیشترین نشانه بروز این بیماری، تغییر رنگ برگ درختان به قهوه ای و کاملا خشک شدن آنهاست.

وی بیان کرد: پس از آن در سال 1394، آفتی دیگری به نام پروانه برگ خوار شب پره طغیان کرد. این آفت نیز به درختان شمشاد حمله کرد و آنها را از پا در آورد.

وی درباره این آفت نیز گفت: این آفت نیز  با حمله به برگ درختان و خوردن آنها می تواند درخت همیشه سبز شمشاد را از پا در آورد.

به گفته وی، طبق برآورد ما تاکنون حدود 40 میلیون اصله درخت شمشاد به خاطر این بیماری و آفتی که طی پنج سال اخیر اتفاق افتاده است، از پا در آمده اند.

وی ادامه داد: بررسی های دیگر نشان داده است که از مجموع هفتاد هزار هکتار  رویشگاه شمشاد شمال، حدود 40 هزار هکتار از آن متاثر از این آفت و بیماری شده و در نهایت نابوده شده اند.

کیا دلیری گفت: درختان شمشاد به دلیل اینکه همیشه سبز هستند، زمانی که برگ هایشان را به هر دلیلی از دست بدهند، دیگر توانایی تولید مجدد و احیای برگ هایشان را ندارند. در نتیجه این درختان به علت اینکه نمی توانند فتوسنتز کنند، نابود می شوند.

گفتنی است، شمشاد جنگلی یا شمشاد هیرکانی( با نام علمی Buxus hyrcana Pojark) در فهرست گیاهان در معرض تهدید و «در معرض خطر انقراض» قرار دارند.

گزارش: فرزانه صدقی

No tags for this post.