دریای خزر سالانه 250 نفر را به کام مرگ میکشاند
طبق اعلام سازمان پزشکی قانونی 43.6 درصد از غرق شدگی‌ها در فصل تابستان رخ می دهد که بیش از نیمی از آنها به دلیل ویژگی‌های خاص دریای خزر، در نوار سواحل شمالی کشور اتفاق می افتد.
در سواحل دریای عمان و خلیج فارس نیز مخاطرات ناشی از جریان شکافنده وجود دارد و ساکنان مناطق ساحل نشین و گردشگران را در معرض تهدید قرار می دهد اما به علت حضور تعداد محدود گردشگران آمار غرق شدگان به مراتب نسبت به دریای خزر کمتر است.
به گفته دکتر حمید علیزاده کتک لاهیجانی، معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، عامل اصلی غرق شدن شناگران در دریای خزر مربوط به جریان های شکافنده( جریان های ناشی از امواج) است.
وی در این خصوص گفت: امواجی که با چشم در سواحل دریای خزر دیده می شود، ناشی از باد است. زمانی که این امواج به ساحل می رسند، در فاصله نزدیک به ساحل شکسته می شوند و جریان تولید می کنند. این جریان های ناشی از امواج است به جریان شکافنده معروف هستند.
وی افزود: هنگامی که موج می شکند و به دو مولفه عمود بر ساحل و موازی با ساحل تجزیه می شود. مولفه عمود بر ساحل هنگام بازگشت مانند کانال خروشان با سرعت بالا عمل می کند و حتی اگر فرد قهرمان شنای المپیک هم باشد و بخواهد برخلاف این جریان که حدود 2 متر بر ثانیه سرعت دارد حرکت کند، غرق خواهد شد.
وی اظهارداشت: جریان شکافنده شبیه بادبزن است که دسته بادبزن( قسمتی که بیشترین قدرت جریان را دارد) به سوی ساحل و دهنه آن به طرف دریا است.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه در خصوص نشانه های جریان های شکافنده گفت: در بسیاری از سواحل استان های گیلان و مازندران، ساحل ماسه ای است. در ساحل ماسه ای علایمی شبیه اشکال هلالی وجود دارد. نوک هلال جایی است که جریان شکافنده تشکیل می شود. همچنین می توان اشکال بادبزنی جریان را با کف و رنگ متفاوت در آب های پیرامون تشخیص داد.
معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی گفت: حتی شناگران ماهر با توان جسمی بالا اگر در قسمت باد بزن قرار بگیرند نباید سعی کنند برخلاف جریان به طرف ساحل بیایند.
وی خاطرنشان کرد: عمودی برگشتن(برخلاف جریان برگشتن) بسیار سخت و عملا غیر ممکن است بنابراین اگر شناگران در جریان قرار گرفتند باید به شکل مورب به طرف ساحل برگردند. در غیر این صورت سعی کنند خودشان را شناور و در عمق آب با خونسردی شنا کنند و سپس به صورت نیم دایره به طرف ساحل برگردند.
کدامیک از سواحل شمالی امن ترند؟
نوار ساحلی حدود 800 کیلومتری دریای خزر از آستارا تا حسن قلی به طول شرایط بسیار متفاوتی دارد. بخش عمده این سواحل در گیلان و خاور مازندران ماسه ای و سواحل بخش باختری مازندران به ویژه چالوس-رامسر قلوه‌سنگی و همچنین ساحل گلستان گلی است. مناسب ترین ساحل، ساحل ماسه است. شیب سواحل نیز متفاوت است. شیب سواحل در گلستان( در بخش خشکی) و خاور مازندران و باختر گیلان کم است در حالی که بخش خشکی باختر مازندران و گیلان ساحل دریای خزر پر شیب است. عملا شیب ساحل در بخش خشكی اهمیت زیادی برای شناگران ندارد. بخش كم‌عمق ساحلی در سواحل خزر نیز دارای شیب متفاوت است. منظور از كم‌عمق در ارتباط با طول موج و عمق آب است. اگرچه عمق آب از قد شناگر فراتر برود، آب عمیق است اما امواج با میانگین ارتفاع 3 متر با طول دوره 8 ثانیه در سواحل ایران عمدتا خطرناک است. آب كم‌عمق ناحیه‌ای است كه در آن موج شكست می‌یابد و جریان‌هـای ساحلی شدیدی در آن وجود دارد. شنا در این نواحی نیز مانند دریاچه یا استخر نیست و باید شناگر علاوه بر مهارت در شنا، شناخت کافی نسبت به ویژگی آب دریا داشته باشد.
چگونه با جریان‌های شکافنده مقابله کنیم؟
سالانه در سواحل گیلان و مازندران مسافران زیادی گرفتار امواج دریا و جریان‌های ناشی از آنها می‌شوند و می‌میرند. گرچه ممكن است بسیاری از آنها خارج از محدوده‌های تفریحی (كه ناجیان غریق حضور ندارند) دچار سانحه شده باشند اما آگاهی داشتن از چگونگی شنا در سواحل دریا می‌تواند به افرادی كه قصد شنا در دریا را دارند كمك كند تا دچار مشكل نشوند.
- اگر هنوز شنا را كامل فرا نگرفته‌ايد، در محدوده‌ای از آب دريا كه فراتر از قد شما است وارد نشويد.
- اگر به توان بدنی خود برای شنا كردن در حالت دريای مواج و شناور نگه داشتن خود به روی موج اطمينان نداريد، وارد دريا نشويد.
- ناحيه‌ای كه موج شكست می‌يابد برای شناگران اصلا مناسب نيست. از ناحيه شكست به طرف دريا، معمولا شرايط آرام‌تر است. كسی كه بتواند خود را روی آب نگه دارد، از جريان شكافنده در امان است.
- اگر در حين شنا در جريان شكافنده قرار گرفتيد، نخست آرامش خود را حفظ كنيد و موقعيت خود را در دريا بسنجيد.
- اگر همراه جريان شكافنده خود را شناور نگه داشتيد و به خارج از محدوده شكست موج به داخل دريا رفتيد، نفس بگيريد و تقاضای كمك كنيد، آنگاه موازی با ساحل شنا كنيد تا به ناحيه‌ای آرام‌تر وارد شويد.
- اگر كمكی از جانب کسی به شما نمی‌رسد و بايد با توان خود به ساحل برگرديد، همراه با موجی كه می‌آيد خود را به ساحل برسانيد.
- هيچگاه با جريان شكافنده مبارزه نكنید و خلاف جهت جريان به سوی ساحل شنا نكنيد. آرام باشيد و با جريان آب به پیش برويد. چند دقيقه خود را روی آب نگه داريد يا اينكه به موازات ساحل شنا كنيد تا از جريان شكافنده خارج شويد. جريان به زودی در آب دريا مستهلک می‌شود و آنگاه به حالت مورب به ساحل بياييد.
- اگر در حين شنا موج بعدی به سوی شما آمد تنها چند ثانيه نفس بگيريد و حدود يك متر زير آب برويد تا از ضربه موج در امان بمانيد.
- روی امواج بزرگ خود را شناور نكنيد. نفس بگيريد، در هنگام امواج كوچک ابتدا موازی ساحل سبب به حالت مورب خود را به ساحل برسانيد.
No tags for this post.
