ارزان قیمت بودن تنها مزیت شبکه علمی کشور!

فلسفه شبکه‌‎های علمی به طور کلی این است که از طریق ارتباطات کنترل شده ای که با دیگر شبکه‌های اطلاعاتی دارند، دروازه‌های ارتباطی خاص، محدود و منحصر به فردی با دیگر شبکه‌های علمی برقرار کرده و تنها قسمت کمی از اطلاعات خود را بر روی شبکه عمومی اینترنت منتشر می کنند.

با توجه به این کارکرد در تعریف شبکه‌های علمی می توان گفت آنها شاهراه ارتباطی و انتقال‌دهنده دانش بین مشترکان خود هستند که این مشترکان یا نیازمند زیرساخت های خاص بوده و یا نیاز به اطلاعاتی دارند که دستیابی به آنها در فضای مجازی عمومی ممکن نبوده و یا هزینه بالایی برایشان به همراه دارد.

فلسفه راه اندازی شبکه علمی در کشور چیست؟

شبکه علمی کشور با این هدف مطرح شد که نگاه خود را از یک بستر ارائه دهنده سرویس ارزان قیمت خارج کرده و با نگاهی همگرایانه، دسترسی به بخشی از عمق کوه یخ اطلاعاتی جهانی را برای مشترکان خود پدید آورد.

بروز مشکلات فنی، محتوای نامناسب و کاربردی نبودن این شبکه از جمله انتقاداتی است که روسای برخی از دانشگاه ها به این شبکه وارد کرده و ترجیح داده اند همچنان با شرکت های اینترنتی به فعالیت خود ادامه داده و از مزایای این شبکه چشم پوشی کرده اند.

این اقدام مبتنی بر سند بالادستی توسعه 1404 کشور و همچنین نقشه جامع علمی کشور است و از این رو، لزوم توجه به صحت و اجرای این موضوع از اهمیت بسزایی برای توسعه علم و فناوری کشور برخوردار است.

در ایران سابقه راه اندازی شبکه علمی به برنامه پنجم توسعه بر می گردد. شبکه علمی کشور در سال 77 برای اولین بار با حدود 250 نقطه مشترک دانشگاهی در شهر تهران به وجود آمد و بعد از آن در سال 94 سازمان پژوهش های علمی وصنعتی کشور مسوولیت ایجاد این شبکه با قابلیت اتصال به سایر شبکه های معتبر علمی را بر عهده گرفت.

طبق هدفگذاری صورت گرفته در سال 94 قرار بود تا قبل از سال 98 کلیه مشترکان مورد نظر در کشور به این شبکه متصل شوند که دانشگاه‌ها، حوزه‌ها، مراکز علمیه، مراکز علمی، پژوهشگاه‌های دولتی و غیردولتی، مشترکان شبکه علمی معرفی شدند.

اما این پروژه هم مانند اکثر پروژه های وزارت ارتباطات با اما و اگرهایی مواجه شد که برنامه ریزی برای راه اندازی و استفاده کاربردی از آن را به تعویق انداخت. سرانجام، پس از اینکه بارها و بارها راه اندازی این شبکه به تعویق افتاد و راه اندازی آن به دولت دوازدهم هم نرسید، سال گذشته محمدجواد آذری جهرمی مهلت جدیدی تعیین کرده و از اتصال همه مشترکان مورد نظر به این شبکه تا پایان سال 1400 خبر داد.

چرا برخی از دانشگاه ها هنوز به شبکه علمی کشور متصل نشدند؟

در حال حاضر بسیاری ار دانشگاه ها و مراکز علمی به این شبکه متصل نشدند که دلایل خاص خود را دارند. بروز مشکلات فنی، محتوای نامناسب و کاربردی نبودن این شبکه از جمله انتقاداتی است که روسای برخی از دانشگاه ها به این شبکه وارد کرده و ترجیح داده اند همچنان با شرکت های اینترنتی به فعالیت خود ادامه داده و از مزایای این شبکه چشم پوشی کرده اند.

رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران در گفتگو با سیناپرس پیرامون انتقادات وارد شده به شبکه علمی کشور گفت: شبکه علمی کشور یک اپراتور است که پروانه آن توسط سازمان تنظیم مقررات به وزارت علوم داده شده و سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران از سوی وزارت علوم این پروانه را دریافت کرده است.

امیر ناظمی ادامه داد: یکسری تجهیزات از قبل در این شبکه وجود داشت و تجهیزات جدیدی هم به این شبکه اضافه کرده ایم. علاوه بر این، یکسری مصوبات که حاکی از آن است که اگر دانشگاه ها و مراکز علمی در این شبکه عضو شوند، هزینه ای که بابت اینترنت پرداخت می کنند 50 درصد کمتر از قیمت مصوبی است که از سایر شرکت های مخابراتی دریافت می کنند، در نظر گرفته شده است.

وی تصریح کرد: در پاسخ به این سوال که آیا دانشگاه ها تمایل داشتند به این شبکه متصل شوند یا نه؟ بررسی ها نشان دهنده آن است که خیلی از دانشگاه ها هنوز متصل نشدند و خیلی از دانشگاه ها هم متصل شدند که طبق آمار چیزی در حدود 50 درصد دانشگاه ها و مراکز علمی کشور به این شبکه متصل شدند.

ناظمی اظهار کرد: اینکه چرا برخی از دانشگاه ها متصل نشدند، به هرحال این مراکز ساختار هیئت امنایی دارند و خودشان تصمیم می گیرند که مایل هستند به این شبکه متصل بشوند یا نه و ما نمی توانیم اجباری داشته باشیم؛ دانشگاه ها دارای استقلال هستند و می توانند در این باره تصمیم بگیرند.

وی در ادامه عنوان کرد: در هرحال، وزارت ارتباطات یک امکاناتی را مهیا کرده است که این امکانات در حال حاضر کار می کند، در سراسر کشور هم برقرار است و با تخفیف 50 درصدی به مشترکان خود خدمات می دهد.

ناظمی با بیان اینکه هیچ مشکل فنی در این شبکه وجود ندارد، گفت: حال اینکه دانشگاه ها بنا به دلایلی ترجیح می دهند با شرکت های مخابراتی ارائه دهنده خدمات اینترنتی که از قبل از آنها سرویس می گرفتند و یا سیستمشان متناسب با آنها بوده کار کنند، نمی تواند ارزش شبکه علمی کشور را زیر سوال ببرد.

بر اساس این گزارش، به غیر از قیمت پایین تر خدمات اینترنت برای دانشگاه ها و مراکز در بستر شبکه علمی، سرعت و کیفیت بالا، اشتراک گذاری دستاوردهای علمی و پژوهشی، تسهیل در انتقال اطلاعات میان مراکز دانشگاهی و علمی و پژوهشی، استفاده از منابع پایگاه های علمی و کتابخانه های دیجیتالی، دسترسی به آرشیو و داوری مقالات، استفاده از پخش زنده کلاس های درس، استفاده از شبکه اختصاصی مجازی که منابع علمی را به یکدیگر متصل کند، دسترسی به سامانه های پایان نامه و اطلاعات عمومی، دسترسی آنلاین به کنفرانس های علمی و تولید دانش از دیگر کاربردهای شبکه علمی کشور بیان شده است که این گونه به نظر می رسد که در صورت تحقق آنها به صورت کاربردی و عینی قطعا همه دانشگاه ها علاقه مند به استفاده از این بستر خواهند بود و دیگر هیچ دلیلی برای متصل نشدن آنها به این شبکه از نظر عقلانی وجود نخواهد داشت.

گزارش: هانیه حقیقی

No tags for this post.