دانشگاه سبز: ضامن توسعه پایدار

روز به روز دانشگاه‌های زیادی در سراسر جهان در این حوزه گام برمی‌دارند تا علاوه بر اینکه الگویی برای جامعه باشند، بتوانند دانشجویان را با این فرهنگ آشنا کرده و مدیریت سبز را در جوامع نهادینه سازند.

یکی از معتبرترین رتبه بندی‌های دانشگاه‌ها در حوزه مدیریت سبز، نظام رتبه بندی «گرین‌متریک» است که با هدف ارایه چشم‌اندازی فراگیر از شرایط و سیاست‌های در پیوند با محیط زیست و توسعه پایدار توسط دانشگاه اندونزی، از سال ۲۰۱۰ اقدام به ارزیابی و رتبه بندی دانشگاه‌های جهان بر اساس معیارها و شاخص‌های مرتبط با مسایل زیست محیطی در دانشگاه‌ها کرده است. در این رتبه بندی تلاش برای داشتن فضای سبز و افزایش آن مهم تلقی شده است. در واقع آنچه در این رتبه‌بندی مورد سنجش قرار می‌گیرد، جایگاه دانشگاه در حفظ محیط زیست و تاثیر آن در پایداری محیط است. در رتبه بندی گرین متریک، دانشگاه و مرکز پژوهشی "واخِنینگِن" از هلند عنوان نخستین دانشگاه سبز جهان و دانشگاه "ناتینگهام" انگلستان در رتبه دوم و کالیفرنیا، دیویس از ایالات متحده سومین و دانشگاه آکسفورد انگلستان چهارمین دانشگاه سبز جهان انتخاب شده‌اند.

برترین دانشگاه‌های سبز ایران

در تازه‌ترین رتبه بندی گرین متریک سال ۲۰۱۸، از میان ۷۱۹ دانشگاه و موسسه آموزشی در دنیا، دانشگاه زنجان عنوان سبزترین دانشگاه را در میان دانشگاه‌های کشور به دست آورد و پس از آن دانشگاه‌های کاشان و اصفهان به ترتیب در جایگاه‌های بعدی قرار دارند. دانشگاه‌های سبز ایران تنها به این سه دانشگاه خلاصه نمی‌شود؛ دانشگاه‌های گیلان، فردوسی مشهد، صنعتی شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، دانشگاه تهران، بوعلی سینا همدان، شیراز، الزهرا (س) تهران، صنعتی امیرکبیر، صنعتی شریف، تبریز، علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زنجان و دانشگاه علمی کاربردی نیز از دیگر دانشگاه‌های ایران در این رتبه بندی هستند.

دانشگاه اصفهان یکی از دانشگاه‌های مرجع در ایران نیز چند سالی است در میان برترین دانشگاه‌های کشور در حوزه مدیریت سبز معرفی می‌شود. فعالیت‌های انجام شده در این دانشگاه بر مبنای شاخص‌های ۹ گانه مدیریت سبز، شامل شاخص کنترل سیستم روشنایی، سیستم‌های حرارتی، برودتی و تهویه مطبوع، تجهیزات اداری و نحوه استفاده از آنها، مدیریت مصرف آب، مدیریت پسماند، مدیریت میزان مصرف کاغذ و اقلام مصرفی، شاخص استفاده از فناوری‌های پاک و انرژی‌های تجدید پذیر، فرهنگ سازی و توسعه مدیریت و شاخص حمل و نقل است.

مسوولان این دانشگاه هدف دانشگاه‌ها از این کار را درآمدزایی نمی‌داند، بلکه معتقدند که این کار فرهنگ سازی برای تولید انرژی پاک، کمک به حفظ محیط زیست و کاهش بار نیروگاه‌های فسیلی است.

دانشگاه‌ها باید پیش گام مدیریت سبز و توسعه پایدار باشند

عبدالرضا باقری، قائم مقام وزیر علوم یکی از مهم‌ترین مباحث امروز در سطح بین المللی را توسعه شهرهای پایدارعنوان کرد و گفت: در شهرهای پایدار مبنا استفاده از دستاوردهای بشری برای حفظ اکوسیستم های طبیعی و حرکت از اقتصاد منبع بنیان به دانش بنیان و توسعه پایدار است.

وی افزود: مدیریت سبز در واقع استفاده بهینه از منابع و حفظ اکوسیستم های طبیعی است و به نوعی یکی از مقوله های توسعه پایدار است که از اواخر دهه ۸۰ میلادی در سطح بین المللی مورد توجه قرار گرفت و اقدامات زیادی نیز در سطح ملی انجام شده است.

وی افزود: در چند دهه گذشته در سطح بین المللی و کشور به طور عمده از منابع خدادادی استفاده شده است اما امروز باید به سمت مدیریت منابع رفت که نه تنها برای نسل فعلی بلکه برای نسل های آینده نیز به طور پایدار مورد استفاده قرار گیرد.

وی گفت: استفاده از دوچرخه ها از آلودگی های زیست محیطی در دانشگاه‌ها جلوگیری می کند، شهرهایی مثل پاریس با بیش از یک هزار ایستگاه دوچرخه سواری یکی از شهرهای پیشرو در این زمینه است، ما نیز در پردیس های دانشگاهی باید فرهنگ استفاده از دوچرخه را اشاعه کنیم. 

وی کاهش مصرف آب را دیگر ویژگی شهرهای پایدار دانست و گفت: باید با استفاده از تجربیات جهانی به ذخیره آب‌های فصلی برای آبیاری فضای سبز دانشگاهی پرداخت، جداکردن و بازچرخانی پساب، بازنگری در تمام وسایل آبیاری و نوع آبیاری نیز از دیگر موارد مدیریت مصرف آب است که در برخی دانشگاه‌ها در حال پیگیری است. 

قائم مقام وزیر علوم افزود: هوشمندسازی سیستم روشنایی برای استفاده بهینه از انرژی، توسعه فضای سبز با استفاده از مطالعات علمی و کاشت درختان و گیاهان متناسب با اقلیم منطقه، تعبیه سیستم های بازیافت کاغذ و شیشه، استفاده از انرژی‌های پاک و حذف تدریجی انرژی های فسیلی، حذف تدریجی استفاده از ظروف یک بار مصرف و تغییر نگرش و رژیم غذایی مردم و تشویق به استفاده از پروتئین های گیاهی و همچنین توسعه آگاهی های عمومی از جمله ویژگی های شهرهای پایدار به شمار می رود.

وی تصریح کرد: باید حذف تدریجی ظروف یکبار مصرف را ابتدا از دانشگاه‌ها و سپس در جامعه ترویج داد. همچنین باید فرهنگ سازی مصرف پروتئین های گیاهی از دانشگاه‌ها آغاز شود زیرا مصرف زیاد گوشت، تولید گیاه و مصرف آب و انرژی بیشتر و سلامت کمتر به دنبال دارد. 

 

 

 

No tags for this post.