اخبار جعلی عمری به قدمت عمر بشر دارد

در عصر حاضر، با گسترش فضای مجازاخبار جعلی که بر بستر فضای دوم و به یاری ابزاری چون رسانه های اجتماعی، مجالی مناسب تر برای تولید و انتشار توسط دولت ها، احزاب، سازمان ها، گروه های تروریستی و  و اینترنت مقوله اخبار جعلی به یک معضل بزرگ و جدی تبدیل شده است. ضمن اینکه بنا به دلایل گوناگون از جمله مجهز نبودن افراد به سواد رسانه ای امکان تشخیص آن از اخبار واقعی بسیار سخت است.

دکتر عباس اسدی در گفتگو با خبرنگار سیناپرس، در تعریف اخبار جعلی گفت: اخبار جعلی شامل یکسری اطلاعات نادرست و شایعات است که خواسته یا ناخواسته از مراجع خبری رسمی و غیر رسمی منتشر می شود.

این استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: اگر اخبار جعلی به صورت خواسته و از روی عمد منتشر شود که اغلب نیز اینگونه است به منظور جهت دادن به افکار عمومی و برای رسیدن به منافع  از سوی عده ای خاص که عموما نیز از صاحبان قدرت هستند، انجام می شود.

وی با اشاره به اینکه اخبار جعلی و شایعات از دیرباز مطرح بوده است گفت: از زمانی که انسانی وجود داشته اخبار جعلی و شایعات نیز وجود داشته است.

اسدی اظهار کرد: اصلا اینگونه نیست که شبکه های اجتماعی و منابع خبری غیررسمی دست به انتشار اخبار جعلی بزنند، بلکه گاهی رسانه های رسمی از روی عمد اقدام به این کار می کنند که البته گاهی رویکرد مثبتی پشت این اقدام است.

اصل نخست در کار رسانه این است که تا زمانی که به صحت و سقم خبری اعتماد نداریم، اقدام به انتشار آن نکنیم.

این کارشناس ارتباطات با اشاره به رسانه‌ها، مخاطبان، دولت‌ها، احزاب به عنوان عاملان اصلی تولید و انتشار اخبار جعلی، در رابطه با علل رشد این مقوله در سال های اخیر عنوان کرد: ظهور و گسترش تکنولوژی های نوین و تکثر رسانه ای و در دسترس قرار گرفتن رسانه ها و ظهور شهروند خبرنگاران باعث دامن زدن بر پدیده اخبار جعلی شده است.

وی برای جلوگیری از این پدیده داشتن سواد رسانه ای برای مخاطبان و اخلاق حرفه ای برای اصحاب رسانه را از ضروریات دانست و ادامه داد: اصل نخست در کار رسانه این است که تا زمانی که به صحت و سقم خبری اعتماد نداریم، اقدام به انتشار آن نکنیم.

اسدی در رابطه با اهداف انتشار اخبار جعلی گفت: اگر اقدام به این کار ناخواسته باشد که قطعا به دلیل غیرحرفه ای و عدم سواد اصحاب یک رسانه است اما در صورتی که این کار عامدانه باشد بی شک بهره‌برداری‌های سیاسی و اقتصادی در پس آن قرار دارد.

وی با بیان اینکه در هرحال، فرهنگ ایرانیان فرهنگ شفاهی است و در چنین فرهنگی اخبار جعلی و شایعات به راحتی نفوذ می کند، گفت: وقتی مراجع رسمی و مسوولان در رابطه با یک موضوع که دغدغه افکار عمومی است سکوت کنند و صادقانه با مخاطبان خود رو به رو نشوند اخبار جعلی و شایعات در آن جامعه اوج می گیرد و بعد کار بسیار سخت تر از پاسخگویی تکذیب آن شایعات است.

گفتگو: هانیه حقیقی

No tags for this post.