دانشگاه هایی که به جای علم، مدرک تولید می کنند

شاید علت این آمار عجیب تب بالای مدرک گرایی در کشورمان باشد، سودای لقب دکتر و مهندس گرفتن در میان اعضای جامعه علمی کشور موجب رشد قارچ گونه مراکز و واحدهای دانشگاهی شده است به گونه ای که بنا بر گزارشی که چندی پیش از موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم منتشر شد، در ایران ۲۵۶۹ دانشگاه وجود دارد.

این در حالیست که بسیاری از کارشناسان و متخصصان معتقدند این دانشگاه ها تولید علم نمی کنند بلکه مدرک تولید می کنند. حال اگر این آمار را در کنار آمار بالای بیکاری در بین فارغ التحصیلان طی سال های اخیر بگذاریم متوجه می شویم که چرا این حجم بالای دانشگاه در ایران چندان مطلوب نیست.

منتقدان به عملکرد دانشگاه ها و مراکز علمی کشور معتقدند که نباید به آمارهای موجود دلمان خوش باشد که مثلا 35 دانشگاه کشور ما جزو دانشگاه‌های برتر جهان هستند یا این تعداد دانشمند پراستناد داریم. درست برعکس، اگر به اقتدار و شایستگی کشورمان می‌اندیشیم، باید نگران این حقیقت باشیم که اگر تمام دانشگاه‌های کشور را جمع کنیم به اندازه یک دانشگاه در کشورهای پیشرفته تولید علمی و اختراع ندارند که اگر داشتند باید نتایج آن به صورت ملموس در شرایط کشور و زندگی مردم حس می شود.

گزارش رنکینگ بهترین دانشگاه های جهان و ایران در سال ۲۰۱۹ که به صورت سالانه و توسط وب سایت QS  ارائه می شود صحتی بر این ادعاست.

در این رتبه بندی که دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی جهان و ایران در سال ۲۰۱۹ رده بندی شده اند، اسامی ۱۰۰۰ دانشگاه از ۷۷ کشور قرار دارد. این رنکینگ بر اساس کیفیت آموزشی و اعتبار دانشگاه ها تنظیم شده است و از ۱۳ عامل متغیر از جمله کیفیت تدریس، نگرش بین المللی، کسب درآمد از طریق ارتباط با صنایع، کیفیت و دامنه تحقیقات، استناد به عنوان مرجع و منبع و… برای محاسبه رتبه و امتیاز بندی استفاده شده است.

در این رنکینگ دانشگاه های آمریکایی همچنان در صدر این رتبه بندی قرار دارند. در رتبه بندی دانشگاه های جهان در سال ۲۰۱۹ در چهار رتبه اول نسبت به سال گذشته تغییری ایجاد نشده است اما از رتبه های پنجم به بعد تغییرات چشم گیری وجود داشته است. از مهمترین تغییرات دیگر می توان به صعود چشمگیر دانشگاه های چینی و سنگاپوری اشاره کرد.

در این رتبه بندی متاسفانه دانشگاه های ایران رشد چشم گیری نداشته اند و تنها سه دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه تهران و دانشگاه شهید بهشتی توانسته اند رتبه زیر 1000 کسب کنند.

بر اساس این گزارش، اینگونه به نظر می رسد که بسیاری از هزینه هایی که صرف مراکز آموزشی کشور می شود، در عمل چندان کارایی ندارد و عملکرد آنها نشاندهنده این موضوع است که رشد قارچ گونه این مراکز و دانشگاه ها نه تنها کمکی به رفع معضلات جامعه نکرده بلکه خود به معضل اصلی در کشور نیز تبدیل شده است.

گزارش: هانیه حقیقی

No tags for this post.