بی سوادان آسیب‌پذیر، آسیب‌دیده و آسیب‌رسانند
در گزارشی که به باشگاه روم ارائه شد، آمده است که بیشتر مردم در خصوص اتلاف، به معنای فیزیکی کلمه فکر می‌کنند؛ مانند اتلاف منابع، انرژی یا پول.. اما گونه دیگر اتلاف، تأثیری به مراتب شدیدتر بر گره کور مشکلات جهانی دارد و آن هم اتلاف نیروی بالقوه فراگیر انسانی است. غیر از میلیون‌ها نفری که به زبان‌های غیرنوشتاری صحبت می‌کنند و آنها که در ایام حیات، عقب افتاده و دچار نیمه بی‌سوادی می‌شوند، میلیون‌ها تن هستند که یا به خاطر فقر یا به دلیل اینکه تمایل لازم سیاسی به ریشه‌کن کردن بی‌سوادی در کشورشان وجود نداشته‌اند، فرصت فراگیری نیافته‌اند.
بر اساس این گزارش، از جنگ جهانی دوم به این سو نرخ بی‌سوادی به شدت کاهش یافته است.
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد «یونسکو»، به دلیل اهمیت سواد آموزی در فاصله گرفتن از فقر، بهبود وضعیت بهداشتی، افزایش میزان مشارکت های اجتماعی و افزایش کیفیت زندگی افراد با آموزش مهارت هایی مانند حقوق شهروندی، مهارت های ارتباطی و اجتماعی و مهارت های بهداشتی، برای رسیدن به توسعه در صدد ریشه کن کردن بی سوادی در سطح جهان است.
البته هزاران سال قبل از یونسکو، دین مبین اسلام نیز تاکید فراوانی بر علم اندوزی داشت، به گونه ای که در تنزیل قرآن پس از توحید خدای، امر به خواندن کرد و با «اقراء» خطاب به پیامبر، دینش را پایه گذاشت چرا که خواندن سرچشمه دانایی و فضیلت و سپری در برابر جهالت و نادانی است.
توجه به این نکته ضروری است که امروزه بی‌سوادی به خصوص در کشورهای در حال توسعه و جوامع فقیر، چالش بزرگ و عامل اصلی فقر در میان میلیون‌ها انسان در سرتاسر جهان است. بنابراین، هر چه میزان بی سوادی کاهش یابد، آسیب های اجتماعی هم کمتر می شود، زندان ها خالی تر می شود، وضع بهداشت و ترافیک بهبود می یابد و حتی الگوهای مصرف انرژی و مراودات اجتماعی هم تغییر می کند. چراکه، افرادی که بی‌سواد قلمداد می‌شوند سه ویژگی دارند، آنان آسیب‌پذیر، آسیب‌دیده و آسیب‌رسان هستند.
مبارزه با بی‌سوادی و تلاش برای ریشه کنی آن پیشینه طولانی دارد. در ایران نیز ریشه کنی بی سوادی از زمان تشکیل نخستین مدرسه‌ها به شیوه نوین در دوران قاجار به کوشش افرادی مانند میرزاحسن رشدیه آغاز شد. آن کوشش‌ها در زمان حکومت پهلوی شکل سازمان‌یافته‌تری به خود گرفت، اما تجربه ناکافی و دخالت برخی افراد ناآشنا به کار سوادآموزی، باعث فراز و فرودهایی در روند سوادآموزی شد. سوادآموزی پس از پیروزی انقلاب اسلامی با موفقیت‌های چشمگیری همراه بود و هم‌اکنون رشد سوادآموزی در ایران حدود 90 درصد است.
اهمیت این موضوع تا آنجاست که همواره اولین موضوع مورد تاکید مقام معظم رهبری در سیاست های تحولی آموزش و پرورش نیز ریشه کنی بی سوادی بوده است.
No tags for this post.
