آموزش سیستم ایمنی برای مقابله با آرتریت روماتوئید

بدن انسان به منظور مقابله با عوامل بیگانه ای مانند باکتری، ویروس و قارچ مجهز به بخشی به نام سیستم ایمنی است. این سیستم سلول ها و مولکول های غیر خودی را از خودی شناسایی کرده و به آن ها حمله می کند که در نتیجه این حمله این عوامل یا از بین می روند و یا خنثی می شوند. ولی گاهی این شناسایی با شکست مواجه می شود به گونه ای که سیستم ایمنی، سلول های خودی را بیگانه تشخیص داده و به آن ها حمله می کند. در این مرحله، فرد مبتلا به بیماری خودایمنی می شود. بیماری های خود ایمنی انواع مختلفی دارند و غالبا نیز مزمن هستند ولی بسته به نوع عارضه ممکن است قابل کنترل باشند. یکی از انواع این بیماری ها، آرتریت روماتوئید (Rheumatoid arthritis) نام دارد.

آرتریت روماتوئید بیماری است که درآن بدن فرد، به دلیل حمله سیستم ایمنی به بافت های سالم بدن، دچار درد، تورم و التهاب شده و حرکات او نیز محدود می شوند. این التهاب به تدریج سبب تخریب غضروف مفصلی و در نتیجه، تغییر شکل مفصل می شود.

روش های پیشگیری و درمان

درمانی قطعی برای این بیماری وجود ندارد؛ ولی، می توان با استفاده از داروهای قوی عوارض آن را کنترل کرد. با این حال، متخصصین به تازگی روشی را برای جلوگیری از بروز این عوارض و نشانه ها کشف کردند. آن ها معتقدند که می توان سیستم ایمنی را تعلیم داد به نحوی که به گروه خاصی از پپتیدها که به صورت طبیعی در بدن وجود دارند حمله نکند.

سلول های دندریتیک، نقش اصلی را در این روش ایفا می کنند. این سلول ها به عنوان سلول های جانبی سیستم ایمنی به شمار می آیند و مهمترین سول های معرفی کننده آنتی ژن های پپتیدی به لنفوسیت T هستند. به عبارتی دیگر، این سلول ها، آنتی ژن های پپتیدی عرضه شده توسط عوامل بیگانه را شناسایی می کنند و در اختیار لنفوسیت های T قرار می دهند که در نتیجه، این لنفوسیت ها آنتی ژن ها را از بین می برند.

حال برای تعلیم این سیستم، لازم است سلول های دندریتیک از بدن خارج و با دارویی ضد التهاب به همراه پپتیدی که در مفاصل ارتریت وجود دارد ترکیب شده و دوباره به بدن تزریق شوند. این روش، از بروز التهابات ناشی از این بیماری جلوگیری می کند.

سلول های دندریتیک در حقیقت کنترل کننده عملکرد لنفوسیت های T هستند. وقتی که پپتید مفصلی و داروی ضد التهاب به آن ها خورانده می شود، این سلول ها به لنفوسیت های T آموزش می دهند که به آن بافت حمله نکنند و در نتیجه التهابی در مفصل ایجاد نمی شود.

شرایط فعلی این روش برای مصرف عام بسیار پرهزینه است؛ ولی، متخصصین امید دارند که در آینده ای نزدیک از طریق این روش بتوانند به روش های کاربردی تری دست پیدا کنند. یکی از این روش ها، استفاده از نانوذرات است. متخصصین معتقدند که می توان پپتید و داروی ضد التهاب مورد نظر را از طریق نانو ذرات وارد بدن فرد بیمار کرد. سپس این نانوذرات سلول های دندریتیک را پیدا کرده و اطلاعات داده شده به آن ها را به این سلول ها منتقل می کنند. این روش تاکنون روی حیوانات با موفقیت به انجام رسیده است و متخصصین در نظر دارند که در سال 2016 افرادی که مبتلا به آرتریت روماتوئید هستند را بدین وسیله مورد آزمایش قرار دهند.

اگر نتایج این آزمایشات موفقیت آمیز باشد می توان به درمان دیگر بیماری های خود ایمنی از جمله دیابت نوع یک و MS از این طریق امیدوار بود.

 

این پژوهش در مجله Science Translational Medicine به چاپ رسید.

No tags for this post.