مازوت مهمان دائمی نیروگاه نکا

نیروگاه شهید سلیمی نکا با ظرفیت کل 2 هزار و 214 مگاوات بزرگ ترین تولید کننده برق کشور است . این نیروگاه در 25 کیلومتری شمال شهر نکا در حاشیه خزر واقع است و برابر آمارهای رسمی اکنون چهار درصد برق کشور را تولید می کند.
این نیروگاه که اواخر دهه 50 فعالیتش را آغاز کرد ، در دهه 80 با توجه به بارش برف سنگین و کمبود سوخت گاز به خاطر نوسان در واردات گاز ترکمنستان ، در مصوبه ای توسط دولت وقت به سوخت مازوت کشانده شد تا کمبود سوخت جبران شود، اما این مصوبه همچنان اجرایی باقی مانده است.
این روزها رد دود غلیظ ناشی از سوختن مازوت در نیروگاه نکا را می توان حتی در گذر از جاده سراسری ساری – گرگان بر فراز سواحل جنوبی دریای خزر مشاهده کرد.
استفاده از مازوت در نیروگاه نکا قرار بود پس از بهره برداری از خط انتقال گاز دامغان – کیاسر پایان یابد ، ولی این خط مرداد ماه سال 96 به بهره برداری رسید و با گذشت حدود 20 ماه از آن زمان هنوز مازوت در نیروگاه نکا مصرف شده و مشکلات زیست محیطی آن هر روز عمیق تر بر زندگی مردم منطقه زخم می زند.
مشکلات و آلودگی های ناشی از سوخت مازوت و تبعات آن این روزها نه تنها گریبان گیر هوای پاک منطقه شده است بلکه از نظر کارشناسان و دوستداران محیط زیست، تاثیر مستقیم بر زندگی فردی و اجتماعی دارد و مشکلاتی را برای مردم، مرکبات، کشاورزی و حیات وحش منطقه ایجاد کرده است.
 زخم مازوت بر میانکاله
ابوطالبی، یکی از دوستداران محیط زیست منطقه در باره مشکلات زیست محیطی ناشی از سوخت مازوت در نیروگاه نکا به خبرنگار ایرنا گفت : محدوده اثرات منفی سوخت مازوت با توجه به ارتفاع زیاد دودکش های نیروگاه شهید سلیمی نکا بر اساس کارشناسی زیست محیطی باید حدود 100 کیلومتر متر به اطراف باشد که در مسیر طولی از شرق تا بندرترکمن و از غرب تا ساری و حوالی بابلسر در مسیر دریا را شامل می شود که البته در دهستان میانکاله به مرکزیت زاغمرز بیشترین آلودگی را شاهد هستیم.
وی با اعلام اینکه از جمله خسارت های وارد شده از سوخت مازوت، بارش باران و شبنم های اسیدی بر محصولات باغی و کشاورزی منطقه است ، توضیح داد : ذرات جامد حاصل از مصرف سوخت مازوت و دوده های حاصله به طور طبیعی و عینی و با چشم غیر مسلح در روی سطوح صاف و آب و هوای منطقه، قابل رویت است و آلودگی مصرف مازوت در حوالی نیروگاه در هنگام سوخت باعث سوزش چشم می شود ، ضمن اینکه وجود برخی از بیماری های صعب العلاج و تنفسی را هم شامل می شود.
این دوستدار محیط زیست گفت : خالخالی شدن مرکبات و میوه ها از تبعات دود مازوت است که موجب افت قیمت محصولات باغی و کشاورزی شده و دلالان به بهانه مازوتی بودن محصولات آن را با قیمت بسیار پایین از افراد خریداری می کنند.
ابوطالبی در مورد محدوده جغرافیایی اثرگذاری مازوت و اثرگذاری بر شبه جزیره میانکاله گفت : با توجه به قرار گرفتن شبه جزیره میانکاله در امتداد نیروگاه و متاثر شدن از دود مصرف مازوت، چون جهت بادها و جریان هوا به طور طبیعی از غرب به شرق است و پناهگاه حیات وحش میانکاله درست در امتداد جریان دود و ذرات حاصل از مصرف سوخت مازوت نیروگاه شهید سلیمی نکا قرار دارد؛ اثر تخریبی این پدیده بر اکوسیستم حساس و شکننده شبه جزیره میانکاله امری آشکار و بدیهی است.
وی افزود : متاسفانه مانیتورینگ و تجهیزات مرتبط برای رصد و پایش آلودگی های زیست محیطی در منطقه وجود ندارد و باید این مورد توسط محیط زیست انجام و سلامت مردم، منطقه، اکوسیستم و جانداران تامین شود.

سلامت کارکنان نیروگاه
در کنار همه خطرات زیست محیطی و کشاورزی که آلودگی مازوت برجای می گذارد اعم از آلودگی هوا، باران های اسیدی و خطرات مختلفی که سلامت افراد حاشیه این نیروگاه را با مشکل مواجه کرده است؛ مشکل جدی تر تهدید سلامت افرادی است در نیروگاه مشغول فعالیت هستند.
برخی از کارشناسان بهداشت و درمان معتقدند مازوتی که در این نیروگاه ها استفاده می شود دارای حدود 3 تا 5 درصد ترکیبات گوگردی است و عوارض آن برای کارکنان بسیار خطرناک است.
این کارشناسان بر این باورند که گازهایی که از مازوت تولید می شود؛ بر پایه گوگرد، نیتروژن و کربن بوده و تاثیرات بسیار مخربی بر سلامت افراد جامعه، محیط زیست و کشاورزی منطقه خواهد داشت که دارای خسارتی بیش از 5 برابری نسبت به گاز طبیعی است.

آلودگی مازوت بر زندگی کشاورزان
عضو شورای اسلامی زاغمرز با اشاره به خطرات ناشی از سوخت مازوت در منطقه گفت: وجود نیروگاه شهید سلیمی در منطقه موانعی را برای بارور شدن ابرها و ریزش باران سایدی ایجاد کرده است و زندگی مردم را به مخاطره انداخته است.
جمال ابوطالبی عبدالملکی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: جدای از آلودگی آب، خاک و هوا و ریزش باران های اسیدی ناشی از سوخت مازوت نیروگاه، زندگی کشاورزان و روستاییان منطقه هم تحت الشعاع قرار گرفته است و باران های اسیدی به اراضی کشاورزی و باغی مردم منطقه آسیب وارد کرده است.
وی گفت: از نکا که به سمت زاغمرز حرکت کنیم در روزهای بارندگی از نکا تا سه راه تازه آباد بارندگی مناسب را شاهد هستیم اما از سه راه تازه آباد به طرف منطقه پایین دست و نیروگاه شاهد زمین های خشک و بدون بارندگی هستیم و یکی از این عوامل در این امر می تواند وجود سوخت مازوت و مشکلات ناشی از آن باشد.
وی با اشاره به حذف سوخت مازوت از نیروگاه نکا یادآور شد: متاسفانه این وعده مسئولان عملی نشد و مشکلات همچنان وجود دارد و نیروگاه همچنان مازوت می سوزاند.
یک فعال محیط زیست هم در این باره گفت : کشاورزان و بویژه باغدارانی که محصولاتشان در فصل بارندگی به ثمر می نشیند، آسیب های زیادی را متحمل می شوند.
جعفری افزود: آسیبی که به این محصولات وارد می شود در ماهیت محصولات باغی اثرگذار است و خریداران با مازوتی خواندن این محصولات از خرید آن سرباز زده و یا به قیمت بسیار نازل و پایین از باغداران و کشاورزان خریداری می کنند و امیدواریم مسئولان به داد ما برسند و مردم را نجات دهند.
ایزد حیدری یکی از باغداران حاشیه نیروگاه نکا هم با تایید وجود آلودگی مازوت بر کشاورزی، باغات و مرکبات منطقه به خبرنگار ایرنا گفت : چهار سال است که با سوخت مازوت در منطقه نیروگاه نکا متضرر شده ایم و با وجود اینکه در یک کیلومتری نیروگاه قرار داریم؛ مرکبات ما به میوه های مازوتی معروف شده است و خریدار ندارد و یا به قیمت بسیار پایین به فروش می رود.
وی افزود : آنچه از نیروگاه نصیب مردم منطقه شده است؛ تنها خسارت انسانی، از بین رفتن سلامت و خطرات احتمالی بر سلامت افراد و خسارت های اقتصادی است.
این باغدار گفت : علاوه بر این منطقه و باغ های اطراف نیروگاه، برخی از باغداران دنگسرک و نوذرآباد هم از این مازوت متضرر شده اند و علیه نیروگاه به دادگاه شکایت و طرح دعوی کرده ایم و نیروگاه محکوم شده است و باغداران بسیاری جریمه خود را دریافت کرده اند.
حیدری بیان داشت : طرح دعوی ما علیه نیروگاه به دلیل سوخت مازوت و تاثیر مستقیم آلاینده بر مرکبات، در دادگاه بهشهر بررسی شد که این دادگاه نیروگاه را به پرداخت 20 میلیون تومان جریمه ملزم کرده است که این مبلغ یک پنجم خسارت وارد شده به ما نیست و لذا حکم به دادگاه تجدید نظر استان رفته است.
این باغدار بهشهری با اعلام اینکه مازوت بر همه زندگی فردی و محصولات کشاورزی و باغی اثر مخرب دارد ، گفت: نمونه های مختلف برای آزمایش به آزمایشگاههای کشاورزی استان ارسال شده است و ضررهای ناشی از مازوت بر روی این مرکبات مورد تایید قرار گرفته است.
حیدری افزود : خال خالی شدن میوه، سوختگی میوه ها و ایجاد لکه های قهوه ای و حتی سوراخ شدن برگ ها از نمونه بارز و مشهود و قابل لمس، تاثیر منفی مازوت بر مرکبات است که قابل رویت است.
وی ادامه داد : خودم سه هکتار از باغ مرکبات از نوع نارنگی ژاپنی دارم که در طول چهار سال گذشته همواره برای فروش محصول با مشکل مواجه بودم و ضرر کرده ام .

انتظار برای تامین سوخت گاز
سوخت مازوت در حالی مهمان دایمی نیروگاه نکا شده است که محسن نعمتی مدیرعامل این مجموعه تاکنون چندین بار به مناسبت های مختلف از سوخت مازوت در فصل سرما به عنوان مهم ترین چالش برای منطقه و نیروگاه یاد کرد و خواستار تامین سوخت گاز شد.
مدیرعامل نیروگاه شهید سلیمی نکا به خبرنگار ایرنا هم گفت : با توجه به قرار گرفتن در فصل زمستان و افت فشار گاز، همچنان که بارها اعلام شده است؛ اولویت گاز برای مصارف عمومی و خانگی است و ناچار به مصرف مازوت برای نیروگاه و تولید برق هستیم.
محسن نعمتی افزود : استفاده از مازوت برای نیروگاه هم به صرفه نیست و ما هم هیچ رغبتی برای استفاده از سوخت مازوت به دلیل آلایندگی بالا نداریم و تلاش ما برای تولید برق سالم در راستای اقدامات و اهداف زیست محیطی است.
وی ادامه داد : تلاش همه ما در این نیروگاه بر رعایت استانداردهای لازم زیست محیطی و تولید برق است که انجام می شود؛ اما سوخت مازوت در شرایط فعلی و با توجه به افت فشار گاز، نیاز تولید برق است و ناچاریم از این سوخت استفاده کنیم.
مدیرعامل نیروگاه شهید سلیمی نکا گفت: بنده و کارکنان نیروگاه نکا، نگران تر از مردم به خاطر آلودگی ایجاد شده ناشی از سوخت مازوت در نیروگاه هستیم و امیدواریم با تامین گاز ، معضلات زیست محیطی ناشی از پخش مازوت در منطقه بزودی برطرف شود.

قول مساعد وزیر نیرو برای جایگزینی سوخت گاز
نماینده مردم بهشهر، نکا و گلوگاه در مجلس شورای اسلامی هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از قول مساعد وزیر نیرو برای جایگزینی سوخت گاز طبیعی به جای مازوت در نیروگاه نکا خبر داد و گفت: در مکاتبه ای که با وزیر نیرو انجام شد؛ قول مساعدت در این حوزه داده شد.
علی محمد شاعری افزود : متاسفانه میلیون ها لیتر نفت کوره و مازوت در این نیروگاه سوزانده می شود و آلودگی و دود ناشی از این سوخت سلامت مردم، بهداتش محیط، محصولات کشاورزی و جانداران منطقه را مکورد تهدید قرار داده است.
وی گفت: تهدید و تخریب بهداشت و محیط زیست منطقه و سلامت مردم از دغدغه های مهم مردم است که در این بخش با فوریت وارد عمل شده و با رایزنی های انجام شده مساعدت ویژه در این بخش و جایگزین شدن سوخت گاز طبیعی به جای مازوت برای نیروگاه نکا از وزیر نیرو اخذ شد که امیدواریم شاهد آلودگی های کمتر در این بخش باشیم.
سید میثم عمادی رییس روابط عمومی شرکت مدیریت تولید برق نکا هم در این رابطه گفت: علی رغم پیگیری های انجام شده توسط نیروگاه و حتی دستور ریاست محترم جمهوری مبنی بر حذف سوخت مایع از چرخه سوخت نیروگاهها، همچنان سهمیه سوخت گاز به نیروگاهها محدود است و در خط لوله جدید دامغان به نکا ایستگاه تقویت فشار گاز احداث نشده است.
وی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : در بحث سوخت مازوت، نیروگاه هم راغب به سوخت مازوت نیست و استفاده از سوخت گاز در سال جاری به 86.31 درصد رسیده است در حالی که این آمار در سال گذشته و در مدت مشابه هشت ماهه 87 درصد بود.
عمادی گفت : استفاده از سوخت گاز به دلایل زیادی برای نیروگاه به صرفه تر و استفاده از مازوت به صرفه نیست و هزینه ها و تبعات فراوان دارد؛ اما در شرایط فعلی به دلیل محدودیت سهمیه سوخت گاز به نیروگاه و همچنین اهمیت تولید پایدار برق برای کشور و اینکه نباید تولید از مدار خارج شود؛ ناچار به استفاده از سوخت مازوت هستیم.
وی افزود : در تاریخ 27/1/97 وزیر نیرو در نامه ای درخواست کرد که با توجه به حفظ منابع طبیعی و محیط زیست، تامین گاز در اولویت باشد که بر همین اساس دکتر روحانی رییس جمهور در تاریخ 1/2/97 خطاب به وزیر نفت، خواستار اقدام فوری برای تامین سوخت صد در صدی گاز طبیعی برای نیروگاههای حرارتی و حذف گاز مایع از نیروگاههای کشور شد.
عمادی توضیح داد : برهمین اساس و با تاکیدات ریاست جمهوری، در همان زمان و بعد از نامه رییس جمهور، جلساتی در نیروگاه مبنی برتامین سوخت صد در صدی گاز و به صفر رساندن مازوت در دستور کار قرار گرفت که عملیاتی شد و حتی در تابستان امسال و در ماه مرداد، سوخت مازوت نیروگاه نکا به صفر رسید؛ اما اکنون با توجه به فصل سرما و کاهش گاز موجود و اولویت استفاده گاز به سوخت خانگی، ناگزیر به استفاده از مازوت هستیم و باید ایستگاه افزایش فشار گاز برای تامین گاز نیروگاه نصب شود.
وی گفت : ما تصمیم گیر در باره مصرف سوخت نیستیم و تامین گاز با شرکت گاز است و در زمانی که گاز مصرفی کمتر از نیاز نیروگاه برای تامین برق باشد؛ ناگزیر به استفاده از مازوت هستیم.
این کارشناس ادامه داد: البته اکنون در سوخت مازوت نسبت به سال های گذشته شاهد کاهش قابل توجهی هستیم و به عنوان نمونه از سال 90 تا 92 سوخت مازوت نیروگاه 87 درصد بوده است در حالی که این آمار در سال گذشته به 40 درصد رسیده است و کاهش چشمگیری داشتیم.
کارشناس نیروگاه نکا در مورد میزان مصرف گاز نیروگاه در بخش های مختلف هم گفت : در مجموع 12 میلیون و 200 هزار متر مکعب گاز برای واحدهای بخار و سیکل ترکیبی نیروگاه در حالت بار نیاز داریم.
عمادی افزود : میزان گاز مورد نیاز برای واحدهای بخار در حالت بار کامل حدود 10 میلیون متر مکعب در روز است و میزان گاز مورد نیاز برای بلوک سیکل ترکیبی در بار کامل روزانه 2 میلیون و 200 هزار متر مکعب است که مقدار سوخت در نظر گرفته شده برای نیروگاه کافی نیست و مجبور به استفاده از سوخت مازوت هستیم.
او ادامه داد : گاز داریم اما کفاف واحدها را نمی کند و ناچار به استفاده از مازوت با توجه به آلودگی های مختلف ، بالا بودن هزینه نگهداری و تعمیرات و خوردگی تجهیزات هستیم؛ در حالی که استفاده از گاز برای ما ارزان تر، تمیزتر و بهتر بوده و ضمن اینکه آلودگی مازوت را ندارد، راندمان کار ما را هم بالاتر می برد.
عمادی همچنین در مورد آلودگی زیست محیطی مازوت هم گفت : مصرف مازوت نه تنها برای مردم، باغداران و کشاورزان مضر است بلکه برای کارگران و پرسنل این نیروگاه هم مضر است و علاوه بر آن سالانه شکایات فراوانی علیه ما توسط باغداران انجام و جریمه های مختلفی هم پرداخت شده است.
وی افزود : مهم ترین مشکل ما سهمیه محدود گاز نیروگاه است که از سوی وزارت نفت و شرکت گاز به دلیل مصارف خانگی، سرمای زمستان و افت فشار گاز استان اجرایی شده است و همچنین نبود ایستگاه تقویت و افزایش فشار گاز در خط لوله دامغان به نکا است که احداث نشده و باید با احداث آن، گاز با فشار مورد نیاز وارد نیروگاه شود.
عمادی گفت: در 8 ماه گذشته، 87 درصد مصرف سوخت گاز و 13 درصد مصرف سوخت مازوت داشته ایم و هیچ مشکلی برای به صفر رساندن مازوت نداریم و در صورتی که همه گاز مورد مصرف نیروگاه توسط شرکت گاز تامین شود؛ مصرف مازوت قطع خواهد شد.

محدودیتی برای تامین گاز نیروگاه نیست
مسئول روابط عمومی شرکت گاز مازندران هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت : محدودیتی برای تامین گاز در استان مازندران و حتی برای نیروگاه نداریم اما با توجه به هماهنگی های انجام شده بین توانیر و گاز، مقرر شد روازنه چهار میلیون متر مکعب، گاز در اختیار نیروگاه نکا قرار گیرد که عملباتی و انجام می شود.
عرب افزود : با توجه به افتتاح خط انتقال گاز عسلویه به مازندران، مشکل کمبود گاز در استان مازندران برطرف شده است و هیچ مشکلی برای تامین گاز مازندران نداریم ولی در حال حاضر گاز مورد نیاز نیروگاه بر اساس سهمیه ای که به ما اعلام شد تامین می شود.