سیاه و سفید بارداری در زنان نوجوان
سالانه، تعداد زیادی بارداری در زنان نوجوان رخ می‌دهد که از این مقدار، 95 درصد در کشورهای کم‌درآمد یا دارای درآمد متوسط اتفاق می‌افتد. در سراسر جهان، بارداری در نوجوانی به‌عنوان یک رویداد منفی شناسایی می‌شود، چراکه با اثرات منفی چشمگیری روی فرد، جامعه، اقتصاد و سلامتی در ارتباط است. همچنین، بارداری در نوجوانی اثراتی منفی روی فرصت‌های شغلی و تحصیلی دارد. همچنین در کودکانی که از مادران نوجوان متولد می‌شوند نسبت به کودکانی که مادران بالغ دارند، احتمال مرگ ناگهانی ناشی از وزن کم هنگام تولد و نارسی، بیشتر است.
برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که بارداری اثرات مثبتی نیز روی زندگی زنان نوجوان باردار دارد. مزیت‌های ادراک‌شده بارداری در نوجوانی شامل گسترش روابط با والدین و خانواده، شادی و اجرای نقش‌های جنسیتی، احساس مسئولیت‌پذیری، بلوغ، استقلال و تثبیت عزت نفس است.
بنا بر آمارهای ارائه‌شده توسط متخصصان، جمعیت نوجوانان ایران بالا است و نرخ باروری ویژه سن در این گروه، از سال 2010 تا 2011 از 25 به 35 مورد در هر 1000 نوجوان افزایش یافته است. سیاست جمعیتی ایران در دهه‌های اخیر، از کاهش به افزایش جمعیت تغییر کرده است. بنابراین، پیش‌بینی می‌شود که نرخ باروری نوجوانان ایرانی تا 2025 افزایش یابد. بااین‌حال، تفاوت‌هایی در نرخ باروری نوجوانان در کشور وجود دارد، برای مثال بارداری نوجوانان سیستان بلوچستان و گیلان به ترتیب نرخ بالاتر و پایین‌تری دارد.
با همه این‌ها، برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که بارداری اثرات مثبتی نیز روی زندگی زنان نوجوان باردار دارد. مزیت‌های ادراک‌شده بارداری در نوجوانی شامل گسترش روابط با والدین و خانواده، شادی و اجرای نقش‌های جنسیتی، احساس مسئولیت‌پذیری، بلوغ، استقلال و تثبیت عزت نفس است. لذا برای بررسی بیشتر این موضوع، پژوهشگرانی از دانشگاه تربیت مدرس به انجام مطالعه‌ای پرداخته‌اند که هدف از آن، بررسی ادراک زنان نوجوان ایرانی از پاسخ به بارداری بوده است.
این تحقیق از طریق مصاحبه بدون ساختار با تعدادی از زنان 14 تا 18 ساله در استان گیلان انجام شده است و داده‌های به‌دست‌آمده سپس توسط محققین با استفاده از روش‌ها و نرم‌افزارهای آماری، تجزیه‌وتحلیل شده‌اند.
یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهند که تجربیات بارداری در افراد مورد بررسی، کاملاً نامطلوب و منفی نبوده‌اند، چراکه مادران نوجوان، احساسی از رضایت را با تولد کودکانشان داشته‌اند.
به بیان فرخنده امین شکروی، محقق دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس و دیگر همکارش در این پژوهش: «زنان نوجوان ایرانی شرکت‌کننده در تحقیق، از قرار گرفتن در معرض بارداری، ادراک دوسوگرایی را تجربه می‌کردند که از ادراک‌های مثبت تا منفی متغیر بود. برای برخی از شرکت‌کنندگان، بارداری، هویت و ادراک از خود آن‌ها را تقویت می‌کرد، اما دیگر شرکت‌کنندگان ادراک‌های چالش‌برانگیزی داشتند».
آن‌ها می‌افزایند: «نتایج این پژوهش برای سیاست‌گذاران و فراهم‌کنندگان مراقبت بهداشتی پیامدهایی در جهت طراحی و توسعه برنامه‌های سلامتی و مداخلات حساس به فرهنگ طراحی‌شده بر اساس نیازهای زنان باردار دارد. مفهوم ادراک دوسوگرا، درک واضحی را جهت طراحی خدمات جامع بر اساس چالش‌های قرار گرفتن در معرض بارداری، فراهم می‌کند».
طبق نتایج پژوهش فوق، یکی از پیش‌بین‌های سطوح این ادراکات دوگانه، حمایت ادراک‌شده از سوی خانواده، جامعه و سیستم مراقبت بهداشتی است. بنابراین، لازم است خانواده‌ها، جوامع و سیستم‌های مراقبت بهداشتی حمایت جامعه را برای زنان باردار فراهم کنند تا احساسات منفی نسبت به بارداری، به سمت احساسات مثبت که می‌توانند اثرات مفیدی 
روی کیفیت زندگی مادران جوان و کودکانشان داشته باشد، پیشرفت کنند.
به اعتقاد امین شکروی و همکارش: «این داده‌ها نشان دادند مراقبتی که از مادران نوجوان صورت می‌گیرد نه تنها در جنبه‌های نظری و زمان‌سنجی، بلکه در فاکتورهای روانی، اجتماعی و فرهنگی مرتبط با والد بودن در این گروه اجتماعی باید مورد توجه واقع شود. نتایج این پژوهش پیامدهایی برای سیاست‌گذاران و فراهم‌کنندگان مراقبت بهداشتی در جهت طراحی برنامه‌های ارتقاء سلامتی و توسعه استراتژی‌های ارتقاء سلامت روانی و جسمی بر اساس نیازهای نوجوانان دارد».
به‌عبارت‌دیگر، این یافته‌ها می‌توانند به مربیان بهداشتی در جهت توسعه برنامه‌ها، فعالیت‌ها و مداخلات آموزشی حساس به فرهنگ کمک کنند که مادران نوجوان را در کنارآمدن با این ادراکات دوسوگرا از بارداری یاری نمایند.
گفتنی است از پژوهش فوق، مقاله‌ای علمی پژوهشی در نشریه بین‌المللی Journal of Reproduction & Infertility متعلق به پژوهشگاه ابن سینای جهاد دانشگاهی به چاپ رسیده است.
گزارش: دکتر محمدرضا دلفیه
منبع: Journal of Reproduction & Infertility
No tags for this post.
