دانشمندان چگونه می‌اندیشند؟
یکی از خواندنی‌ترین کتاب‌های نوشته‌شده درباره دنیای دانشمندان، توسط جوی حکیم (Joy Hakim) نویسنده و دانشمند مشهور آمریکائی است که با عنوان چه می‌اندیشم؟ منتشرشده است. وی در این کتاب به دنیای دانشمندان و واکاوی نحوه تفکر آن‌ها پرداخته و البته تلاش می‌کند این کتاب در مدارس نیز معرفی شود.
روزنامه‌نگاران معمولاً زمان زیادی را برای تهیه و ارائه گزارش درباره اشتباهات و موارد مختلف رخ‌داده در جهان و چرائی این موارد صرف می‌کنند. تمرکز خبرنگاران تقریباً همیشه در زمینه‌هایی است که بسیاری از خوانندگان درگیر آن هستند، موضوعاتی از قبیل سیاست، دولت و کسب‌وکار در صدر اخباری هستند که روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها به آن می‌پردازند اما در رسانه‌های جهان به‌ندرت به موضوع و ماهیت علم پرداخته می‌شود. معلمان معمولاً وقت کمی برای کشف ناامیدی و جنگ‌های فکری مهم برای پیشرفت علمی دارند. در این میان بسیار مهم است که خبرنگاران و معلمان تلاش کنند نوع اندیشیدن به شیوه دانشمندان را در بین مردم جامعه و به‌ویژه دانش‌آموزان، ترویج کنند.
جوی حکیم، نویسنده مشهور کتاب ده‌جلدی تاریخ آمریکا است که طرفداران بسیاری دارد. جوی حکیم در حال حاضر در حال تحقیق در مورد علم است. او کتاب‌هایی در رابطه با ارسطو، نیوتن و انیشتین منتشر کرده است. وی سه کتاب نیز در رابطه با زیست‌شناسی تکاملی نوشته است؛ اما به دلیل اینکه وکیلش بازنشسته شده است، هنوز موفق به انتشار آن‌ها نشده است.
وی موضوع مهمی را با عنوان چگونه مثل دانشمندان بیندیشیم، مطرح کرده است و این مسئله، موضوع جدیدی در آموزش علم محسوب شده و می‌توان آن را به‌منزله استانداردهای جدید علم برای نسل بعدی محسوب کرد.
وب‌سایت استانداردهای علمی در این رابطه می‌گوید که اهداف اصلی این موضوع عبارت‌اند از: ایجاد انتظارات عملکردی که دانش‌آموزان باید بتوانند انجام داده و تلفیق یک کار علمی یا مهندسی، ایده اصلی منظم، یک مفهوم متقابل و ایجاد پیوند بین رشته‌های علوم و مهندسی و با بهره‌گیری از استانداردهای تعریف‌شده مشترک در ریاضیات، هنر و زبان انگلیسی.
ایجاد این هسته مشترک، امیدوارکننده نیست و تابه‌حال اقدامات کمی برای افزایش دستاوردهای ریاضی و یا انگلیسی انجام‌شده است. جوی حکیم اعتقاد دارد که معلمان خوبی که در ورای این تلاش هستند نیز باید در قالب داستان و کتاب‌های علمی با دانش‌آموزان صحبت کرده و آن‌ها را به‌نوعی تربیت کنند که مثل دانشمندان فکر کنند.
وی در این رابطه گفت: آموزش علوم بر انجام عملی کارها تمرکز دارد. این همان شیوه‌ای است که ما دهه‌ها برای تدریس علم از آن استفاده کرده‌ایم و آن را به دانش‌آموزان آموزش می‌دهیم. دانش‌آموزان در آموزش علوم به میزان زیادی وقت خود را صرف آزمایش و مطالعه نتایج به‌دست‌آمده از فعالیت‌های خودکرده و پس‌ازآن نتیجه‌گیری می‌کنند. نوع تفکر دانشمندان در این حوزه، به‌شدت سازمان‌یافته است و از آن‌ها خواسته می‌شود که آنچه را که انجام داده‌اند، به‌طور دقیق توضیح دهند.
حکیم در توضیح نحوه شکل‌گیری تفکر خود گفت: من یک دانش‌آموز خوب در دبیرستان بودم. من می‌خواستم یک ستاره‌شناس باشم و دروسی مانند زیست‌شناسی و شیمی همیشه بالاترین نمره ممکن را گرفتم اما رفته‌رفته علاقه من نسبت به فیزیک کم شده و در رشته علوم سیاسی تحصیل کردم. به نفع دولت دانشجویی کاهش دادم. به‌عنوان یک مدرس علوم سیاسی دانشکده، شرایط علمی را در یک دوره غرق‌شده که نیازی به انجام تکالیف ندارند، برآورده کردم. من تمامی دوران تحصیل خود در علوم را طی فرایندی بی‌معنی که فاقد تکالیف خانگی بود، طی کردم. اکنون، با داشتن زمان بیشتری برای خواندن و مطالعه آزاد، من عاشق نویسندگان حوزه علم هستم که نشان می‌دهد اکتشاف‌های علمی چگونه انجام می‌شود. من فکر می‌کنم دانش‌آموزان باید آزمایش‌های عملی و علمی زیادی انجام دهند. در هر دبیرستان باید سفرهای علمی و آزمایش‌های علوم به‌خوبی انجام شوند. شاید لازم باشد که به آموزش تاریخ علم در بخش مطالعات اجتماعی دبیرستان‌ها به‌صورت یک درس جدید بپردازیم.
حکیم یک سؤال جسورانه مطرح می‌کند: آیا دانش‌آموزان دبیرستانی به‌جز کتاب‌های درسی خود، یک کتاب کامل علمی درباره اکتشافات مهم علمی و تاریخ علم مطالعه می‌کنند؟ متأسفانه این مسئله، موضوعی است که به‌ندرت در مدارس و به‌ویژه مدارس دولتی انجام می‌شود.
ما می‌دانیم ناشران بزرگ چگونه به استانداردهای علمی نسل بعدی می‌پردازند. روزنامه‌نگاران معمولاً زمان زیادی را برای تهیه و ارائه گزارش درباره اشتباهات و موارد مختلف رخ‌داده در جهان و چرائی این موارد صرف می‌کنند. تمرکز خبرنگاران تقریباً همیشه در زمینه‌هایی است که بسیاری از خوانندگان درگیر آن هستند، موضوعاتی از قبیل سیاست، دولت و کسب‌وکار در صدر اخباری هستند که روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها به آن می‌پردازند اما در رسانه‌های جهان به‌ندرت به موضوع و ماهیت علم پرداخته می‌شود. معلمان معمولاً وقت کمی برای کشف ناامیدی و جنگ‌های فکری مهم برای پیشرفت علمی دارند. در این میان بسیار مهم است که خبرنگاران و معلمان تلاش کنند نوع اندیشیدن به شیوه دانشمندان را در بین مردم جامعه و به‌ویژه دانش‌آموزان، ترویج کنند.
ترجمه: احسان محمدحسینی
منبع: washingtonpost
No tags for this post.
