مروری بر تقلب علمی
بلکه، اتهامات تقلب علمی، از زمان فلاسفه یونانی، در تاریخ علم قابل مشاهده است. حساسیت عمومی بیشتری درباره تقلب در مقالات رشتههایی چون پزشکی در مقایسه با رشتههای علومانسانی وجود دارد که احتمالاً به خاطر عواقب ملموس و عینی خطرناک این رشتهها است.
دانشمندان مرتکب تقلب علمی که در بسیاری از رشتهها و در سطوح مختلف در دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی وجود دارند، دارای پسزمینههای اجتماعی و آموزشی متفاوتی هستند. به نظر میرسد هیچ مطالعه تجربی سیستماتیکی درباره ویژگیهای متقلبان وجود ندارد.
معمولا یکی از راهحلهای کژرفتاری علمی را تأکید بر کیفیت و نه تعداد آثار منتشر شده میدانند. امروزه کمیت(تعداد) مقالات و کتابها، معیاری مهم برای سپردن کارهای پژوهشی، تبلیغات، سپردن منصبها، جوایز و عضویت در سازمانهای افتخارآمیز است. تأکید بر ضریب تأثیر مجلات نیز یک معیار کمی دیگر است.
در دهه گذشته، پیشرفتی رایانهای در مدیریت اطلاعات رخ داده است. نرمافزارهایی پدید آمده که تمام دادههای یک آزمایش، تمام پارامترهای تجربی و تمام شیوههای تجزیه و تحلیل دادهها در آن، به شکلی منظم ذخیره می شوند. این نوع انتشار تحقیقات که «تحقیق قابلبازتولید» نامیده میشود بسیار مفید است. برای فرد محقق تاریخچهای از دادهها فراهم میآورد که برای تحلیل بیشتر، انتشار و… دائماً قابل دسترسیاند. برای همکاران یک طرح تحقیقاتی، هستهای مشترک از اطلاعات ارائه میکند و مهمتر از همه برای مجلات، ابزاری فراهم میکند که مؤلفان ارسالکننده مقالات بتوانند تمامی دادهها، تمام پارامترهای تجربی و تمام برنامههای مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل دادهها را برای بررسی توسط داوران مجله در سایت بارگزاری کنند و چنانچه مقاله پذیرفته شود، در معرض داوری کل جامعه علمی قرار دهد.
شیوههای «تحقیق قابلبازتولید» تحریف و جعل آشکار دادهها را از بین نمیبرد؛ اما استفاده گسترده از این شیوه قطعاً باعث کاهش انواع تقلب میشود.
در همین زمینه، همایش مدیران حقوقی دانشگاه ها با حضور حسین سیمایی صراف، معاون حقوقی و امور مجلس وزارت امروز (پنجشنبه) در شهر اصفهان برگزار می شود که در این همایش نحوه عملیاتی سازی قانون تقلب نسبت به آثار علمی بررسی خواهد شد. همچنین در این همایش نحوه اجرایی سازی این قانون به دانشگاه ها و مراکز علمی اعلام می شود.
بر اساس این گزارش، در این همایش تصمیم گیری می شود که دانشگاه ها و مراکز علمی برای جلوگیری از بروز این موضوع چه اقداماتی را باید انجام دهند.
چند وقتی است قانون پیشگیری و مقابله با تقلب و تخلف در تهیه آثار علمی در مجلس شورای اسلامی تصویب و دانشگاه ها و مراکز علمی کشور ملزم به اجرای آن هستند.
No tags for this post.