شهاب‌سنگ‌ها، فصلی از کتاب تاریخچه یک سیاره
تحقیقات وادوا بیشتر روی شهاب‌سنگ‌ها به منظور بررسی تاریخچه اولیه منظومه شمسی، نحوه شکل گیری زمین و مریخ، شکل گیری آب روی زمین و سیارات دیگر متمرکز است. وی در گفتگو با Quanta، درباره نحوه بررسی سیارات دیگر و تلاش برای رمزگشایی از اسرار منظومه شمسی توضیح می دهد
چگونه به رشته زمین شناسی و بررسی سیارات دیگر علاقه مند شدید؟
من در هند به دنیا آمده و بزرگ شدم. همواره به علوم علاقه داشتم. در مدرسه ای درس خواندم که با مشکلات مشابه دختران آمریکایی مواجه نبودم. ما در مدرسه همواره تلاش می کردیم تا بهترین باشیم. بعد از اتمام دبیرستان وارد دانشگاه شدم. سال نخست دانشگاه، افراد زیادی به من گفتند که زمین شناسی رشته مناسبی برای خانم ها نیست، چرا که این رشته نیازمند کار میدانی بوده و این کار برای خانم ها دشوار است.
اما من به رشته زمین شناسی علاقه داشتم. فکر می کردم آیا می توانم از دانش زمین شناسی برای بررسی تاریخچه منظومه شمسی استفاده کنم؟ می دانستم که شاید فرصت های تحقیقاتی مناسبی برای ادامه تحصیل در این رشته در هند پیدا نکنم، بنابراین برای پذیرش در آمریکا اقدام کردم.
در دانشگاه واشنگتن پذیرفته شدم، اما دقیق نمی دانستم که قصد دارم در چه حوزه ای تحقیق کنم. به پیشنهاد استاد مشاور، تحقیق بر روی سنگ های مریخ را آغاز کردم. تعجب کرده بودم و باور نمی کردم که نمونه سنگ های مریخی داشته باشیم. این موضوع برای من بسیار جذاب بود.
ویژگی یک سنگ متعلق به ماه یا مریخ چیست؟
این نمونه شهاب‌سنگ‌ها درست مشابه فصلی از کتاب تاریخچه یک سیاره هستند. اگر بدانید چگونه آنها را مورد مطالعه قرار دهید، می توانید جزئیات زیادی درباره تاریخچه باستانی آن سیاره به دست بیاورید.
این نمونه سنگ ها حاوی اطلاعات ارزشمند و کدگذاری شده ای هستند که با ابزار پیشرفته، می توان این کدها را رمزگشایی کرد.
در سال 2011 شهاب سنگ متعلق به مریخ در مراکش کشف شد. شما یک تکه از این شهاب سنگ را به 3 قسمت تقسیم کرده و آن را در معرض عناصر موجود در صحرای سونوران (Sonoran) آریزونا به مدت 3 سال قرار دادید. این کار را به چه دلیلی انجام دادید؟
این یک آزمایش فوق العاده بود. این کار را به پیشنهاد مدیر وقت مرکز تحقیقات شهاب‌سنگ‌های دانشگاه آریزونا انجام دادیم. برخلاف نمونه های قبلی که مربوط به حدود 50 سال قبل بودند، این نمونه کاملا تازه بود. بنابراین فرصت مناسبی فراهم شد تا تأثیر عناصر بیابانی را روی این شهاب سنگ مریخی بررسی کنیم.
چه تجربه ای از کارهای میدانی دارید؟ آیا تصادف شدید رانندگی سال 2017 باعث تغییر در تحقیقات شما شد؟
در 2 اوت سال 2017 زمانی که به همراه همکاران از مأموریت جمع‌آوری نمونه سنگ های آتشفشانی ایسلند باز می گشتیم، در جاده تصادف بسیار شدیدی کردیم. به دلیل نبستن کمربند ایمنی دچار آسیب های جدی شدم. به سرعت با هواپیما از ایسلند به بیمارستان عمومی ماساچوست منتقل شدم و چندین ماه تحت درمان و فیزیوتراپی قرار گرفتم.
همکارانم در ایسلند نمونه های جمع آوری شده را برایم ارسال کردند و کار بررسی آنها را پس از بهبودی آغاز کرده ام و امیدوارم که بار دیگر به آن منطقه بازگشته و نمونه های دیگری جمع آوری کنم.
اگر من به جای شما بودم، هرگز روی این نمونه سنگ ها کار نمی کردم!
من تلاش کرده ام آن حادثه را از حافظه ام پاک کنم. به این نکته توجه داشته باشید که برای یک زمین شناس، ایسلند یک مکان جادویی و جایی شبیه یک سیاره دیگر است؛ بنابراین نمی توانم به راحتی تحقیق روی نمونه های این منطقه را از دست بدهم.
شما تحقیقات زیادی در حوزه ژئوکرونولوژی (geochronology) – علم تعیین سن و تاریخ‌گذاری سنگ‌ها – انجام داده اید. این تحقیقات چگونه می توانند دیدگاه ما درباره شکل گیری سیارات را تغییر دهند؟
از جمله مهمترین مسائلی که به دنبال بررسی آنها هستیم، درک منشأ آب روی سیارات و همچنین، تاریخچه منظومه شمسی است؛ اینکه اساسا سیارات چگونه و از چه زمانی شکل گرفتند؟ آیا در گذشته باستانی یا حال حاضر سیارات، آب و اشکال احتمالی حیات وجود دارد یا خیر؟
به طور تقریبی چه میزان شهاب سنگ روی زمین فرود می آید؟
شاید نزدیک به 100 تن شهاب سنگ در مناطق مختلف زمین فرود می آیند؛ اما بسیاری از آنها ذراتی در اندازه دانه شن هستند که قابلیت بررسی ندارند.
اما گاهی این نمونه شهاب‌سنگ‌ها بسیار بزرگ هستند، مانند شهاب‌سنگ چلیابینسک (Chelyabinsk) که سال 2013 در روسیه با زمین برخورد کرد و شاید هر چند سال یکبار شاهد این نمونه ها باشیم. بررسی این نمونه ها به دانشمندان کمک می‌کند تا جزئیات دقیق تری از تاریخچه زمین، سیارات دیگر و منظومه شمسی را کشف کنند.
مترجم: معصومه سوهانی
No tags for this post.
