کسب و کارهای آفلاین بهتر از دولت با مشاغل آنلاین کنار آمدند

در ابتدای نشست مهندس سیروس دشتی، معاون توانمند سازی و تحقیقات اشتغال و کارآفرینی سفتا درباره نشست های علمی و تخصصی این سازمان گفت: تا الان بیشتر نشست های ما درباره اشتغال فراگیر بوده است، تصمیم گرفتیم با توجه به اهمیت برخی موضوعات عام تر مثل کسب و کار آنلاین که اقتصاد کشور ما را تحت تاثیر قرار داده اند، در این جلسه به این موضوع بپردازیم. موضوعی که یک پدیده جدید است و هنوز قوانین و مقررات آن قوام لازم را پیدا نکرده است و مشکلات زیادی در این زمینه وجود دارد.

مهندس دشتی، درباره کسب و کارهای اینترنتی در ایران مقدمه ای را مطرح کرد و گفت:گسترش اینترنت و پهنای باند در ایران یک پدیده جدید است و ما باید زیرساخت های لازم را برای همگام شدن با آن فراهم می کردیم، کسب و کارهای آنلاین هم روز به روز در حال گسترش است برخی از این ها آنقدر بزرگ مقیاس هستند که حتی از برخی شرکت های قدیمی کشور هم جلو می زنند. در حال حاضر در ایران، مگا طرح یا طرح های بسیار بزرگی مثل طرح های شتاب و پرداخت وجود دارند که مردم ما به آن ها دسترسی دارند و از آن استفاده می کنند.

وی در ادامه درباره نهادها و مراجع مربوط به کسب و کارهای اینترنتی گفت: در حال حاضر 20 نهاد و سازمان به صورت تخصصی در زمینه کسب و کارهای اینترنتی وظیفه تعریف شده دارند. 900 مورد سرمایه گذاری بزرگ در کشور ما توسط سرمایه گذاران خطرپذیر و شرکت های بزرگ سرمایه گذار از جمله شتاب دهنده ها در این حوزه سرمایه گذاری کرده اند. البته ضریب نفوذ تلفن های همراه و اینترنت های نسل 4 و5 توانسته زیرساخت های خوبی را برای شکل گیری کسب و کارهای آنلاین به وجود آورد. ما هر سال شاهد کسب و کارهایی هستیم که کاربران فعال و تراکنش های مالی زیادی دارد. با توجه به این مباحث می توانیم بگوییم ، کشور ما همگام با انقلاب چهارم پیش می رود و می توانیم بخش بزرگی از اقتصاد کشورمان را به این حوزه اختصاص دهیم.

در ادامه این نشست تخصصی، مهندس رضا الفت نسب، عضو هیات مدیره و سخنگوی اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی، ابتدا تاریخچه ای از کسب و کارهای اینترنتی در ایران ارائه کرد و گفت: تقریبا می توان گفت از سال 89،90 کسب و کارهای آنلاین در کشور شناسایی و راه اندازی شدند، قبل از این هم کسب و کارهای مجازی بودند اما چون نماد اعتبار الکترونیک وجود نداشت و درگاه های آنلاین هنوز فعالیت آنچنانی نداشتند، چنین کسب و کارهایی خیلی فرصت معرفی خودشان را نداشتند. ابتدا با فروش کتاب و سی دی شروع شد و امروز نزدیک به 30 هزار کسب و کار رسمی و صنفی در بستر فضای مجازی داریم که صرفا نماد اعتبار الکترونیک گرفتند و فعالیت می کنند.

عضو هیات مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی، به برخی آمار و ارقام مهم در زمینه مشاغل آنلاین اشاره کرد و گفت: تقریبا 43 درصد از مدیران کسب و کارهای اینترنتی در بازه سنی 30 تا 40 سال هستند، 37 درصد کمتر از 30 سال و 2 درصد هم 18،19 ساله هستند.این آمار نشان می دهد که فعالان کسب و کارهای اینترنتی بیشتر قشر جوان هستند.

وی در ادامه به ارائه آمارهای دقیقی از محل استقرار این کسب و کارها در کشور پرداخت و گفت: 46 درصد کسب و کارهای مجازی در تهران استقرار دارند، 69 درصد مجموع مبادلات اینترنتی کالا از کسب و کارهایی است که دفتر اصلی آن ها در شهر تهران است و 74 درصد از مبادلات برخط مثل خرید محصول، شارژ و پرداخت قبض مربوط به شرکت هایی است که در تهران هستند.جالب است بدانید که 75 درصد از این مشاغل توسط اشخاص حقیقی و تنها 25 درصد از این مشاغل توسط اشخاص حقوقی راه اندازی شده اند. 20 درصد از این کسب و کارها، شامل فروشگاه های غیرزنجیره ای بزرگ مثل دیجی کالا است.

وی در ادامه افزود: ما در سال گذشته بین 100 تا 110 میلیارد تومان، خرید اینترنتی در کشور داشتیم. اما سهم اندکی از خرده فروشی مربوط به فضای آنلاین است، حدود 99 درصد در فضای آفلاین خرید و فروش می شود. مجموع این آمار و اتفاقات در فضای کسب و کارمجازی باعث شد که دولت به فکر رسمی تر کردن این کسب و کارها بیفتد و آئین نامه ماده 87 قانون نظام صنفی به وجود آمد .در این ماده نوشته شده که کسب و کارهای اینترنتی باید از اتحادیه مربوطه مجوز دریافت کنند، در حال حاضر نزدیک به یک سال است که اتحادیه کسب و کارهای مجازی شکل گرفته است. اتحادیه ما 850 عضو دارد که همه کسب و کارهای آنلاین بزرگ عضو این اتحادیه هستند.

مهندس الفت نسب درباره فعالیت های غیررسمی در حوزه کسب و کارهای آنلاین گفت: براساس قانون همه مشاغل آنلاین باید از اتحادیه مجوز رسمی داشته باشند اما تعداد بسیار زیادی از افرادی هستند که در فضای غیر رسمی مثل شبکه های اجتماعی که ثبت نشده، فعالیت می کنند حتی تا 200 هزار کسب و کار هم گزارش شده که در این فضا فعالیت می کنند.

وی افزود: براساس آمار حدود 100 هزار نفر در حوزه کسب و کارآنلاین شاغل هستند البته این عدد ثابت نیست، به خصوص امسال که خیلی از شرکت ها به علت شرایط اقتصادی، فعالیت خود را متوقف کردند.در حوزه کسب و کار های آنلاین ما شاهد رشد فزآینده استارت آپ ها هستیم که مزایا و معایبی دارد. مثلا تعداد زیادی از افراد تنها با شنیدن کلمه استارت آپ به فکر راه اندازی یک طرح هستند، در واقع این افراد بدون برنامه ریزی و تحقیق کامل، وارد بازار شده اند باید بگویم این گونه فعالیت ها با مشکل مواجه می شوند.علاوه براین،مشکلات دیگری هم مثل کپی برداری از برخی کسب و کارهای بزرگ مثل دیجی کالا، تاکسی آنلاین و… در این حوزه وجود دارد.

سخنگوی اتحادیه کسب و کارهای مجازی درباره برخی مشکلاتی که محل استقرار این کسب و کارها ایجاد می کند گفت: به متقاضیان پیشناد می شود ابتدا نیازهای شهر یا روستای خود را بررسی کنند. بسیاری از افراد به امید راه اندازی یک کسب و کار بزرگ از شهرستان ها به تهران می آیند در حالی که ما به کسب و کارهای اینترنتی محلی نیاز داریم. خیلی از کسب و کارهای بزرگ با پول های شخصی و هزینه های اندک راه اندازی شده اند و کار خود را از محله ها و شهرهای خود آغاز کرده اند مثل اسنپ فود.. ما در ایران  شبکه های آنلاین محلی نداریم.

وی در ادامه مباحث خود به مهم ترین موانع موجود در حوزه کسب و کارهای آنلاین اشاره کرد و گفت: مهم ترین مانع این حوزه وجود متولیان فراوان مثل سازمان ها و وزارتخانه های مختلف در این فضا است. یکی از مهم ترین مشکلات ما تنش هایی است که با این سازمان ها و قوه قضاییه برای اخذ مجوز داریم. یکی از مشکلات دیگر، عدم حاکمیت قوه قضاییه است، تضاد هایی که مثلا در حوزه فیلترینگ وجود داشت اینکه یک پیام رسان ممنوع می شود اما خود اعضای وزارتخانه از آن استفاده می کنند. اما ما را به عنوان بخش خصوصی در این حوزه ها محدود می کنند.البته سازمان هایی هم هستند که دوست دارند با ما همکاری کنند مثل معاونت علمی، وزارت ارتباطات و تا حدی هم کمک کرده اند، اما بازهم عدم حمایت از سوی دولت وجود دارد.

الفت نسب در ادامه افزود: البته تدبیرهایی هم از سوی دولت اندیشیده شده، برای مثال کارگروه رفع موانع کسب و کارهای نوپا توسط دولت و با عضویت معاونت علمی و وزارت ارتباطات، تشکیل شده است.

وی درباره برخورد وزارتخانه ها با طرح های نوین در فضای آنلاین گفت: قرار بود نهادی از ما شکایت نکند ، اما وزارت بهداشت از طرحی به نام «آزمایش آنلاین» شکایت کرده است و این موضوع به همین کارگروه ارجاع داده شده است. البته که قرار است از شکایت خود صرف نظر کنند. اما در کنار این ها حمایت دولت خیلی مهم است که باید در سطح عملیاتی وجود داشته باشد. کسب و کارهای سنتی یا آفلاین، بهتر از دولت با ما کنار آمدند .باید بگویم که ما به دنبال حذف کسب و کارهای سنتی نیستیم، بلکه طرح هایی برای کمک به آنها و بالا بردن فروش آنها داریم. مثلا فروشگاه های سنتی می توانند محصولات خود را در بازار دیجیتال ما به فروش بگذارند.مدیران حوزه های آفلاین می توانند به صورت مستقیم از طریق اتحادیه ما اقدام کنند، ما به آنها مشاوره می دهیم و طراحان سایت را معرفی می کنیم یا می توانند خودشان محصولاتشان را در بازار دیجیتال ما به فروش بگذارند.

عضو هیات مدیره و سخنگوی اتحادیه کسب و کارهای مجازی، درپایان سخنان خود دورنمایی از فعالیت های حوزه کسب و کارآنلاین ارائه داد و به برخی نکات برای بهبود شرایط این گونه فعالیت ها درایران اشاره کرد و گفت: اگر شرایط بد اقتصادی و تحریم ها نبود، با توجه به اینکه کسب و کارهای آنلاین ما آمادگی صد در صد دارند که در کشورهایی مثل عراق و ترکیه فعالیت کنند می توانستیم بیشتر از وضعیت کنونی، از این کسب وکارها برای بهبود شرایط اقتصادی استفاده کنیم. این کسب و کارها به حمایت دولت نیاز دارند، فعالیت این حوزه ها به بهبود روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهای دیگر نیاز دارد، موانع داخلی برای توسعه فعالیت های استارت آپی و اشتغال مثل شهرداری ها باید رفع شوند. اما با همه این ها بسیار امیدوار هستم زیرا دوستان فعال در حوزه کسب و کارهای مجازی جدی وخوب فعالیت می کنند و اگر این موانع برداشته شوند به جرات می توان گفت ایران، یکی از موفق ترین حوزه های کسب و کار آنلاین را دارد.

وی در پاسخ به این سوال که با توجه به اهمیت حوزه کسب و کارهای آنلاین محلی،آیا نهادی مثل اتحادیه کسب و کارهای مجازی در شهرستان ها و شهرهای دیگر برای حمایت از طرح های نوپا، وجود دارد یا نه ، گفت: وظیفه ما در قدم اول ، دادن مجوز و نظارت است اینکه ما می توانیم به کسب و کارهای گوناگون حتی بدون اینکه از شهر خود نقل مکان کنند، مجوز می دهیم. ما اولین اتحادیه آنلاین هستیم پس ما در درجه اول با دادن مجوز به صورت آنلاین از آنها حمایت می کنیم. زمانی که اتحادیه یک طرح را تایید می کند، اعتماد مردم هم به آن بیشتر می شود.البته ما حمایت های دیگری هم مثل دادن مشاوره های حقوقی، اقتصادی و تخصصی به صاحبان طرح ها می کنیم. اما قدم اصلی را باید خودشان بردارند یعنی باید نیازها را بررسی کنند، هدف ما بیشتر رشد اقتصادهای محلی است.

گزارش: حانیه محبی زاده

No tags for this post.