لایحه حفاظت از خاک جان دوباره گرفت

اما در این میان حجم بالا و نگران کننده تولید زباله در کشور سلامت خاک را به چالش می کشد. بر اساس آمار اعلام شده روزانه 58 هزار تن زباله در شهرها و روستاهای کشور تولید می شود که 75 درصد آن دفن می شود و دفن فقط 5 درصد از این 75 درصد به طور بهداشتی صورت می گیرد.
بی تردید دفن بهداشتی زباله مهم است؛ زباله به ویژه پسماندهای تر حجم زیادی شیرابه دارند؛ هر تن زباله تر حدود ۵۰۰ لیتر شیرابه تولید می‌ کند، بنابراین می توان تصور کرد که در صورت دفن غیربهداشتی آن، چه حجم زیادی شیرابه وارد محیط زیست، آب و خاک کشور و از آنجا وارد چرخه غذایی انسان می شود.
زباله تنها عامل تهدید خاک نیست، فرسایش نیز به عنوان عامل دیگر تخریب خاک نگران کننده است. بر اساس آمارهای اعلام شده فرسایش خاک در کشور ما سالانه هشت هزار تن در هکتار است که این عدد یک و نیم برابر استاندارد جهانی است؛ در حالی که برای ایجاد یک سانتیمتر خاک بین 100 تا هزار سال زمان نیاز است.
زنگ خطر وضعیت خاک کشور در دهه 80 در قالب لایحه ای جامع به صدا درآمد که در دی ماه 89 به صورت لایحه حفاظت از خاک، بعد از تصویب نهایی در دولت به مجلس رفت. در این لایحه بر لزوم حفاظت از خاک در برابر آلودگی و تخریب تاکید شده است.
لایحه حفاظت از خاک بعد از کش و قوس های فراوان اول مهرماه سالجاری در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید که طبق قانون، باید در زمان مقرر توسط رییس مجلس به شورای نگهبان برای اظهار نظر فرستاده شود و اگر مشکلی نداشته باشد ظرف حداکثر 2 ماه آینده برای اجرا ابلاغ خواهد شد.
در این لایحه که شامل 26 ماده قانونی است، بر جلوگیری از آلودگی و فرسایش خاک تاکید شده است و به گفته مدیر کل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست، موضوعات مد نظر سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت جهاد کشاورزی را در خصوص بحث مانده کود، سموم شیمیایی، آلودگی و فرسایش خاک در بر دارد.
علی مریدی روز یکشنبه در گفتگو با ایرنا اظهار داشت: موضوعی که در لایحه حفاظت از خاک مد نظر قرار گرفته، حفاظت فیزیکی خاک و جلوگیری از فرسایش است که در آیین نامه هایی که باید در قالب قانون برای اجرای این لایحه با هدف جلوگیری از فرسایش خاک اعم از پیشگیری و کنترل تصویب شود، دیده خواهد شد.
مریدی به آلودگی خاک در کشور اشاره کرد و گفت: آلودگی خاک در کشور ما ناشی از استفاده نادرست از کود و سموم شیمیایی است، خاک یکی از پایه های حیاتی برای تولید مواد غذایی است که اگر در آن آلودگی داشته باشیم به طور مستقیم از طریق ریشه گیاه جذب و وارد چرخه غذایی ما می شود برای همین آلودگی خاک بسیار مهم است.
وی تاکید کرد: بر همین اساس در این لایحه این موضوع به صورت ویژه دیده شده است، استانداردهایی که باید برای تولید کود و سموم شیمیایی و نحوه استفاده از آنها تدوین شود، همچنین نظارت و پایشی که باید برای استفاده درست این مولفه های شیمیایی صورت گیرد تا بیش از حد مصرف نشود به خوبی دیده شده است زیرا اگر خاک آلوده شود از طریق گیاهان وارد چرخه غذایی می شود.
مریدی گفت: موضوع دیگر به بحث پسماند و آلودگی هایی بر می گردد که از طریق دفع نامناسب پسماند صورت می گیرد، در این لایحه برای آن جرایم خاصی دیده شده است و بسیار پیگیر بودیم تا این جرایم وارد حسابی شود که برای محیط زیست کشور هزینه شود.
وی اظهار داشت: یکی از نقص های بزرگ در قانون ما، بحث عوارض آلایندگی است، پول اخذ شده از صنایع آلاینده به حساب شهرداری واریز می شود و در امور شهری مانند جدول کشی و رنگ خیابان ها هزینه می شود. بسیار تلاش کردیم تا این جرایم وارد حسابی شود تا محیط زیست بتواند آن را در راستای بهبود وضعیت محیط زیستی هزینه کند اما تاکنون موفق نشده ایم.
مریدی ادامه داد: اما در لایحه حفاظت از خاک تلاش کردیم تا جرایم ناشی از آلودگی خاک توسط پسماندها به خزانه دولت واریز و با نظارت سازمان حفاظت محیط زیست برای بهبود محیط زیست و یا اصلاح آلاینده ها هزینه شود که مورد موافقت قرار گرفت.
وی گفت: بنابراین بر اساس لایحه حفاظت از خاک، صنایع یا افرادی که به صورت متخلف پسماند را وارد محیط می کنند باید جریمه پرداخت کنند و میزان جریمه بر اساس میزان و نوع پسماند تعیین می شود. این موفقیت بسیار بزرگی است.
مدیر کل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه اجرای این لایحه نیازمند تصویب آیین نامه است، افزود: بعد از اینکه این لایحه در شورای نگهبان تصویب و به دولت ابلاغ شد، باید در جلساتی که با حضور سازمان های مرتبط مانند محیط زیست و وزارت جهاد کشاورزی برگزار می شود آیین نامه های اجرایی این لایحه تهیه و بعد از ارسال به کمیسیون زیر بنایی دولت تصویب و سپس اعلام شود.