هدفگذاری جایگاه نخست علمی در منطقه پیگیری می شود

ظرفیت علمی بالای ایرانیان در طول تاریخ و به واسطه رخدادهایی همچون حملات و جنگ افروزی های دشمنان همواره شاهد فراز و فرودهایی بوده است که از جمله می توان به یورش مغولان به ایران و آتش سوزی گسترده کتابخانه ها و در دوران معاصر، حمله رژیم بعثی و هشت سال دفاع مقدس اشاره کرد.
خصومت ورزی های خارجی اما با وجود انبوه تبعات و مشکلات ناخوشایند و تاسف بار، هماره به بستری برای رخ نمایی توان و اراده علمی ایرانیان بدل شده است، به طوری که ستاره های اندیشمند ایرانی در کهکشان علم و دانش جهانی پر فروغ تر ظاهر می شوند.
اجرایی شدن برنامه اقدام مشترک(برجام) سرعت حرکت قطار توسعه علمی جمهوری اسلامی ایران را به واسطه لغو تحریم ها و تقویت دیپلماسی علمی افزایش داد، اما دشمنان در راستای اهداف معاندانه سیاسی، بار دیگر به همان اهرم تحریم رو اورده اند که پیشتر ناکارامدی آن را تجربه کرده اند.
رئیس جمهوری امریکا اردیبهشت ‌ماه امسال از توافق هسته‌ای برجام خارج شد و اعلام کرد که تحریم‌های ضدایرانی را بازمی‌گرداند، تحریم هایی که احتمالا می تواند دشواری هایی را در مسیر توسعه علمی هم ایجاد کند.
اما منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری بر این باور است که تحریم های آمریکا نمی تواند به طور مستقیم دخالتی در روند توسعه علمی کشور داشته باشد و خللی در این زمینه ایجاد کند.
وی روز دوشنبه در گفت و گو با ایرنا با رد تاثیرگذاری اقدامات ضدایرانی دولتمردان آمریکایی در روند توسعه و پیشرفت دانش کشور، گفت: البته ممکن است برخی از حواشی این تحریم ها همچون تهیه تجهیزات و بعضی از رفت و آمدها در مجامع علمی دامن گیر برخی از دانشگاه ها و مراکز علمی کشور شود.
وی با بیان این که خوشبختانه هم اکنون کشورهای دنیا به ویژه اروپایی ها چندان در پی تبعیت از آمریکایی نیستند و گاه و بیگاه شاهد تحت فشار قرار گرفتن شرکت های خصوصی هستیم، یادآور می شود: دیپلماسی علمی جمهوری اسلامی ایران با دانشگاه و مراکز علمی کشورهای جهان اغلب روند مناسب و مطلوبی دارد و هم اکنون شرایط برای دیپلماسی علمی و ارتباطات دانشگاهی با کشورهای جهان فراهم است که برای حفظ آن باید تلاش شود.
غلامی در عین حال تصریح کرد: در مجموعه خود دانشگاه ها و مراکز علمی کشور تا آنجا که ممکن است باید سعی شود که وابستگی هایمان را کاهش دهیم؛ معتقدم این راهکار به سبب توان و ظرفیت مراکز علمی کشور امکان پذیر است.
همچنین مجتبی شریعتی نیاسر معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نیز بر این باور است که روسای دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور در شرایطی که با فشارهای سیاسی، اقدامات خصمانه و تحریم استکبار مواجه هستیم باید ورود جدی به دیپلماسی علمی داشته باشند.
وی با اشاره به اعمال فشارهای اقتصادی استکبار به کشور می گوید: دانشگاه های کشور به طور قاطع و جدی در راستای خنثی سازی توطئه های استکبار جهانی به پیام مقام معظم رهبری و دعوت رییس جمهوری لبیک می گویند و به طور جدی پشت نظام اجرایی کشور هستند.
شریعتی نیاسر با تاکید بر اینکه دانشگاه های کشور با حساسیت موضوع را دنبال می کنند و به طور حتم این سیاست های قلدرمابانه نظام استکباری سبب خواهد شد که ما توجه بیشتری برای تبدیل تهدیدها به فرصت ها داشته باشیم، می افزاید: این شرایط به ما خواهد آموخت که چگونه کارهای بزرگ را با اعتبار و بودجه اندک انجام دهیم و چگونه رساله ها و پایان نامه های دانشجویی را به سمت اشتغالزایی هدایت کرده و نقش بخش خصوصی را در توسعه آموزش عالی افزایش دهیم.
معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اظهار می دارد: باید تلاش کنیم تا زمینه ارتقای سطح نقش آفرینی دانشگاهیان را در نظام تصمیم سازان کشور فراهم سازیم و به طور حتم اگر تمام دنیا هم فشار بیاورند، دانشگاه ها در خط مقدم حمایت از نظام پای کار خواهند ایستاد.
به گزارش ایرنا این ترسیم روش و متد برای توسعه علمی کشور هر چند با نظرات و دیدگاه های روسای دانشگاه های برتر کشور یکسان به نظر می رسد اما در اصل به عقیده آنان، نبود تحریم ها به مراتب کار را برای رسیدن به سند چشم انداز توسعه کشور در زمینه های علمی سخت تر می کند به گونه ای که جبارعلی داکری رییس دانشگاه علم و صنعت بر این باور است که وجود تحریم ها بر تعاملات بین المللی تاثیر می گذارد و نمی توان منکر این موضوع شد چرا که شاهد تاثیرات منفی آن خواهیم بود.
وی خاطرنشان می سازد: البته بر این باورم که هنگامی که بحرانی شکل می گیرد، نقاط قوت و ضعفی به دنبال دارد؛ یعنی برخی از فعالیت ها محدود می شود اما در زمینه ارتباطات علمی حتی محدود نیز می توان بیشترین بهره برداری را کرد.
رییس دانشگاه علم و صنعت اظهار می دارد: این بدان معناست که ما بایستی وضعیت دانشگاه ها و ارتباطات و تعاملات علمی را برای شرایط تحریم پیش بینی کنیم و بایستی از ظرفیت های باقی مانده بیشترین استفاده را ببریم.
وی با بیان اینکه دیپلماسی علمی یکی از راهکارهای تعامل جوامع بشری است، یادآور می شود: ارتباطات بین دانشگاهی با کشورهای اروپایی که در مذاکرات اخیر هم نقش مثبتی ایفا کرده و سعی در حفظ برجام را دارند؛ در کاهش اثرات تحریم ها موثر خواهد بود.
ذاکری با اشاره به اینکه در بسیاری از موارد شاهد بودیم که اعضای هیات علمی حتی آمریکایی، جدا بودن مباحث علمی از موضوعات سیاسی را مطرح می کنند و اقدامات متخصمانه علمی را مردود می شمارند، می گوید: معتقدم بایستی در شرایط جدید نیز روال گذشته ادامه پیدا کرده و تعاملات علمی تاثیرگذار مثبتی را در راستای افزایش ارتباطات با سایر کشورها را فراهم سازیم.
همچنین محمود نیلی احمدآبادی رییس دانشگاه تهران نیز با بیان اینکه بخشی از توسعه علمی دانشگاه های کشور در ارتباط با دانشگاه های معتبر بین المللی و آمدن دانشجویان و محققان خارجی به ایران تعریف می شود، اظهار می دارد: تجهیزات دانشگاه های خارجی، اسناد و منابع علمی و نیز اخذ ویزا هم از طرف دانشگاه های ایرانی و هم از جانب مراکز علمی سایر کشورها از جمله مواردی است که در این زمینه بسیار مهم بود و اگر این موضوعات دچار اخلال نشود؛ معتقدم با کمترین مشکل مواجه خواهیم بود.
وی تصریح می کند: البته در حوزه فناوری می تواند موضوع کمی پیچیده تر باشد چرا که مباحث بانکی و غیره را به دنبال دارد اما هم اکنون جایگاه علمی کشور به گونه ای است که اشتیاق برای کار علمی مشترک با دانشگاه های ایران بسیار افزایش پیدا کرده است.
نیلی احمدآبادی با بیان اینکه اشتیاق افزایش همکاری های علمی را می توان در عملکرد کشورهای آلمان، فرانسه، ترکیه و غیره مشاهده کرد، یادآور می شود: یکی از شیوه هایی که می توان مانع از تهاجم و فضاسازی علیه کشور شود؛ دیپلماسی علمی است چرا که اساتید و دانشجویان دانشگاه ها می توانند در انتقال فرهنگ و معرفی مناسب تر شرایط کنونی کشور بسیار موثر باشند.
بی تردید، مسوولان با توجه به تولید علم و مشارکت در علم جهانی، بازآفرینی محلی دستاوردهای علمی جهان و تبدیل به ثروت ملی از راه ایجاد و تقویت ساز و کارهای مناسب و مطلوبی مانند مراکز رشد، مراکز کارآفرینی، پارک های علم و فناوری، توسعه فن بازار، ایجاد فضای مناسب برای استقرار دانشمندان و نخبگان، ایجاد تعاملات مناسب و مطلوب بین المللی، ایجاد مراکز ملی آگاهی‌‌ رسانی علمی، تاسیس پردیس انجمن های علمی مجهز به امکانات نرم افزاری و سخت افزاری، توزیع مناسب بودجه های پژوهشی، بازنگری در ماموریت دانشگاه ها و گنجاندن علوم بومی و کار آفرینی در متون درسی در مقاطع مختلف می توانند گام های موثری در راستای توسعه علمی بردارند.