قناتی که توسط جن‌ها و دیوها حفر شده است!
این قنات که در بخش مرکزی استان خراسان و در گناباد قرار گرفته است، مرکز داستان های عجیب و غریب و جور و واجور فراوانی است. اهالی این منطقه و همسایگان این قنات می گویند که براساس شنیده های محلیشان که از زمان های قدیم نیز رایج بوده، نام شهر گناباد خراسان در اصل جن آباد بوده است و در طول زمان و بعدها تلفظ آن به صورت جناباد و بعد از آن به صورت امروزیش یعنی گناباد، درآمده است.
حتی برخی مقنیان (کسانی که وظیفه حفر قنات را داشته اند) نیز معتقدند که در زمان های بسیار قدیم، شخصی به نام طاهر با شناس که دارای قدرتی خاص بوده است، به دیوها دستور داده بوده است که چاهی حفر کنند و آن را بسیار عمیق نمایند.
بنابر اطلاعات تاریخی موجود، درباره زمان دقیق و حتی علت احداث این قنات در بین پژوهشگران اختلاف نظری عمیق وجود دارد. از نخستین کسانی که توصیفی عمیق و نسبتا جامع از این قنات به دست آورده است، ناصر خسرو قبادیانی است.
البته اگر بخواهیم آن را به صورت کلی بررسی کنیم باید بگوییم که بیشترین چیزی که درباره این قنات می دانیم بیشتر از افسانه‌هایی است که دهان به دهان میان اهالی شهر گناباد از قدیم در شهر می چرخد. بر طبق یکی از افسانه های قدیمی، احداث قنات قصبه گناباد را باید به فرمان بهمن که یکی از سلاطین قدیم ایران بوده است، برای کفاره گناهی بزرگ منسوب کرد. براساس این داستان معروف که حتی ۱۲ رخ در شاهنامه شاعر فقید، فردوسی نقل شده است. این قنات که در شهر گناباد است، وجودش به قبل از پادشاهی کیخسرو می رسد.
گذشته از برخی داستان های اسطوره ای و تاریخی که حکایت از قدمت زیاد این قنات دارد، بررسی های باستان شناسانی که این قنات را موضوع خود قرار داده اند، با استفاده از سفال های جمع آوری شده از کنار دهانه چاه های اصلی، قدمت این قنات عجیب به دوره حکومت و پادشاهی هخامنشیان می رسد.
No tags for this post.
