آب دریاهای جهان ۸ میلی‌متر افزایش یافت
مطالعات جدید پژوهشگران نشان می‌دهد ذوب شدن یخ‌های قطبی از سال ۱۹۹۲ تا امروز باعث شده است تا سطح آب‌های آزاد دریاها و اقیانوس‌های جهان حدود ۸ میلی‌متر افزایش پیدا کند. تیمی از پژوهشگران استرالیایی در مرکز برنامه‌ریزی و تحقیقات علمی و صنعتی کشورهای مشترک‌المنافع (Commonwealth Scientific and Industrial Research Organization) با همکاری محققان بین‌المللی اقدام به مطالعه سطح آب دریاهای جهان و یخ‌های قطبی و روند ذوب آن‌ها کرده و به این نتیجه رسیدند که طی مدت‌زمان موردنظر، در حدود ۳ تریلیون تن از یخ‌های قطبی ذوب‌شده و درنتیجه سطح کلی آب اقیانوس‌های جهان حدود ۸ میلی‌متر افزایش پیداکرده است.
از سال ۱۹۹۲ تا امروز در حدود ۳ تریلیون تن از یخ‌های قطبی ذوب‌شده و درنتیجه سطح کلی آب اقیانوس‌های جهان حدود ۸ میلی‌متر افزایش پیداکرده است. حتی اگر همین امروز انتشار کربن متوقف شود، فرآیند افزایش آب دریاها برای چند سده ادامه پیدا خواهد کرد و ما نمی‌توانیم اثرات مخربی که سال‌ها توسط صنعتی شدن جهان در آب‌وهوا داشته‌ایم را یک‌شبه از بین ببریم.
در این گزارش که شرح کامل آن روز پنج‌شنبه گذشته در ژورنال تخصصی Nature منتشر شد، از اطلاعات ۲۴ ماهواره مختلف برای مطالعه لبه توده‌های یخ و یخچال‌های قطب جنوب در فاصله سال‌های ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۷ استفاده‌شده است.
استیو رینتول (Steve Rintoul) سرپرست این گروه پژوهشی و دانشمند ارشد مرکز برنامه‌ریزی و تحقیقات علمی و صنعتی کشورهای مشترک‌المنافع ضمن ابراز نگرانی از روند ذوب یخ‌های قطبی، گفت: «بزرگ‌ترین خسارات مشاهده‌شده در این روند، ذوب یخچال‌های شناور در آب‌های گرم اقیانوس است. این ذوب از منطقه زیرین یخ‌ها در حال وقوع بوده و روند نگران‌کننده‌ای دارد.»
وی در ادامه توضیحات خود افزود: «سؤال مهم و حیاتی که در این رابطه وجود دارد، چگونگی واکنش و تعامل اقیانوس‌ها با ذوب یخ‌های قطبی و تغییرات آب‌وهوایی و روند گرمایش زمین است. ریسک انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان همچنان ادامه داشته و این موضوع تغییراتی جدی در شرایط قطب جنوب ایجاد می‌کند که عواقبی طولانی و درازمدت برای زمین و بشریت در پی خواهد داشت.»
این مطالعه بخشی از یک مجموعه ویژه از پژوهش‌های قطب جنوب است که شامل تحقیقات استرالیا در مورد نقش اقیانوس منجمد جنوبی در افزایش سطح دریاها است.
این تحقیق در مورد اینکه چگونه قطب جنوب و اقیانوس منجمد جنوبی در طول ۵۰ سال آینده تغییر کرده و چگونه این تغییرات بر سایر نقاط جهان تأثیر خواهد گذاشت، تمرکز داشته و بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، دو سناریو در نظر گرفته‌شده است: نخست اینکه انتشار گازهای گلخانه‌ای با روند فعلی تداوم‌یافته و بدون کنترل و نظارت به سمت آینده حرکت خواهیم کرد و در سناریوی دوم اقدامات مقتضی و جدی برای محدود کردن انتشار گازهای گلخانه‌ای در سطح بین‌الملل انجام‌شده و شاهد مدیریت محیط‌زیست در قطب جنوب خواهیم بود.
در سناریوی اول و در صورت تداوم تولید گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۷۰ بسیاری از یخ‌های قطبی از بین رفته و سطح آب دریاها افزایش بسیار زیادی پیدا می‌کند به‌طوری‌که این افزایش سطح در بیست هزار سال گذشته بی‌سابقه خواهد بود. علاوه بر این، اسیدی شدن آب دریاها و ماهیگیری بیش‌ازحد در اقیانوس، اکوسیستم‌های اقیانوس آرام را تغییر داده و عدم کنترل فشارهای انسانی، محیط‌زیست قطب جنوب را تضعیف خواهد کرد.
دوان وایت (Duanne White)، استاد دانشگاه کانبرا، این مقاله را ارزیابی دقیقی از وضعیت فعلی از دست دادن یخ قطب جنوب توصیف کرده است.
گفتنی است چندی پیش تیمی از پژوهشگران دانشگاه ملی استرالیا (ANU) در کانبرا به بررسی این مسئله پرداخته و در این رابطه توضیح دادند که سطح آب دریاها در سده گذشته بیش از هر دوره دیگری افزایش‌یافته است و این میزان افزایش تنها با شش هزار سال گذشته قابل‌مقایسه است.
بر اساس نظریه این پژوهشگران، بااینکه افزایش سطح آب دریاها از آغاز قرن بیستم آغاز شد و تا حد زیادی در اثر گرم شدن کره زمین و ذوب شدن یخ‌های قطبی ایجادشده است ولی بازهم این فرایند بی‌سابقه به نظر می‌رسد.
پژوهش‌ها و تجزیه‌وتحلیل‌های متخصصان در ANU در رابطه با روند تاریخی بالا آمدن آب سطح دریا نشان می‌دهد که این پدیده که تقریباً تا هزاران سال ثابت مانده بوده و از صد و پنجاه سال گذشته که جهان در مسیر صنعتی شدن قرار گرفت، شروع به افزایش کرده است. به نظر می‌رسد این تحقیقات نوسان سطح آب اقیانوس‌ها را در بیش از سی و پنج هزار سال گذشته که بر اساس تغییرات حجم یخ در سراسر جهان ایجادشده است را نشان می‌دهد.
از دیگر نتایج به‌دست‌آمده این تحقیقات این است که حتی اگر همین امروز انتشار کربن متوقف شود، فرآیند افزایش آب دریاها برای چند سده ادامه پیدا خواهد کرد و ما نمی‌توانیم اثرات مخربی که سال‌ها توسط صنعتی شدن جهان در آب‌وهوا داشته‌ایم را یک‌شبه از بین ببریم.
بر این اساس برای هر پنج سال میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای به اوج خود رسیده و پس‌ازآن شروع به کاهش می‌کند. به‌عنوان نمونه اگر میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای در سال ۲۰۳۰ به اوج خود برسد، میزان انتشار این گازها در سال ۲۰۲۵ در سطح پایینی خواهد بود که درنتیجه آن سطح آب دریاها تا سال ۲۳۰۰ میلادی نزدیک به ۸ اینچ (برابر با ۲۰٫۳۲ سانتی‌متر) افزایش خواهد داشت. دلیل افزایش سطح دریاها می‌تواند اثر فرآیندهای مختلفی ازجمله گرم شدن اقیانوس‌ها و ذوب شدن یخچال‌های طبیعی به‌ویژه از بخش‌های گرینلند و قطب جنوب باشد. گرم شدن اقیانوس‌ها باعث افزایش حجم آب می‌شود که درنتیجه بالا بردن سطح آب دریاها را در بر خواهد داشت. این دو عامل ممکن است حتی پس از توقف انتشار گازهای گلخانه‌ای ادامه داشته و اثر خود را بر سطح آب دریاها مثبت کرده باشد.
دانشمندان به‌طورکلی معتقدند که انتشار گازهای گلخانه‌ای در حال حاضر جهان را به سویی هدایت می‌کند که آیندگان را به مخاطره خواهد انداخت؛ بنابراین ما باید احساس تعهدی نسبت به آیندگان داشته باشیم و از افزایش سطح آب دریاها جلوگیری کنیم. در اینجا پرسشی مطرح می‌شود که پاسخ آن می‌تواند نقش مهمی برای آیندگان ایفا کند. در حال حاضر چه مقدار و چه استراتژیکی را می‌توان برای محدود کردن انتشار گازهای گلخانه‌ای به کار گرفت که موجب کاهش سطح آب دریاها در آینده شود؟
گروه پژوهشی موسسه پوتسدام به سرپرستی متائیس منگل (Matthias Mengel) در بررسی‌های آزمایشگاهی از مدل‌های آب‌وهوا و سطح دریا برای شبیه‌سازی طیف وسیعی از سناریوهای آینده انتشار گازهای گلخانه‌ای استفاده کردند. این سناریوها مطابق با گزارش‌های هیئت‌های دولتی بر تغییرات آب‌وهوایی بوده که طیفی از سناریوهای کاهش احتمال انتشار گازهای گلخانه‌ای را ارائه می‌دهند. برای نمونه اگر در سال ۲۰۲۰، انتشار جهانی گازهای گلخانه‌ای به بالاترین حد خود برسد، پس‌ازآن هرسال به میزان مشخصی کاهش پیدا می‌کند تا اینکه درجه حرارت را در آستانه ۲ درجه سانتی‌گراد ثابت نگه دارد. همین مسئله در سال‌های ۲۰۳۰ یا ۲۰۳۵ می‌تواند اتفاق بیافتد.
آر. استیو نریم (R. Steve Nerem) کارشناس مطالعات افزایش سطح آب دریاها از دانشگاه کلرادو در بولدر (Boulder) ایالات‌متحده آمریکا در رابطه با تحقیقات جدید می‌گوید: «این پژوهش‌های جدید به ما کمک می‌کنند تا درک کنیم که چگونه سطح آب دریاها تحت شرایط سناریوهای مختلف انتشار گازهای گلخانه‌ای تغییر می‌کنند.» لازم به توضیح است که در همه سناریوها فرض بر این است که هدف رسیدن دما به ۲ درجه سانتی‌گراد است. درصورتی‌که درجه حرارت از این حد بالاتر باشد، افزایش سطح آب دریاها در آینده خیلی وخیم‌تر خواهد شد.
گردآوری و ترجمه: احسان محمدحسینی
منبع: scientificamerican، xinhuanet و efe
No tags for this post.
