کاهش زنبورها و گرما؛ عامل افزایش سفید بالک‌ها

مگس سفید یا سفیدبالک حشره ای از خانواده سفیدبالکان (Aleyrodidae) است. بیش از ۱۵۵۰ گونه از این خانواده توصیف شده‌است. سفیدبالک‌ها از آفات مهم و پلی‌فاژ (تغذیه از چند نوع منبع غذایی) برای طیف وسیعی از محصول های کشاورزی مهم در بسیاری از نقاط جهان به ویژه در مناطق گرمسیری است. سفیدبالک‌ها در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری و به ویژه در شرایط گلخانه‌ای روی گیاهان زینتی و محصول های گلخانه‌ای در جمعیت‌های بسیار بالا دیده می‌شوند. اندازه سفیدبالک‌ها کوچک و کمتر از یک میلیمتر است. سطح بدن و بال‌های این حشره ها به وسیله پودر سفید رنگی پوشیده شده ‌است. در ظاهر این حشره‌ها همانندی زیادی به یک پروانه کوچک دارند. این حشره ها می توانند آزادانه به اطراف پرواز کنند و عموما در زیر برگ گیاهان و در حال تغذیه از شیره گیاهان مشاهده می‌شوند. سفیدبالک‌ها همانند شته‌ها از توانایی بسیار بالایی در تولید مثل برخوردارند و جمعیت خود را در مدت زمان کوتاهی بسیار افزایش می‌دهند.

افزایش سفید بالک ها چه پیامدهایی دارد؟

مگس سفید مانند شته تولید عسلک کرده که این عسلک در گیاهان باعث جذب گرد و خاک شده به نحوی که تبعات آن در گیاهان گلخانه ای و زینتی افت کیفیت آنان را به همراه داشته است. این حشره در زمین های کشاورزی و به ویژه بر محصول‌هایی مانند گوجه فرنگی می تواند آسیب رسان باشد. همچنین کوچک بودن مگس سفید موجب ورود این حشره به درون بدن از طریق حفره‌های دهان و بینی شده که این منجر به التهاب و عفونت در دستگاه تنفسی می شود.

مگس سفید از کجا آمده است؟

علیرضا داود نژاد، کارشناس ارشد محیط زیست استان تهران در این خصوص گفته است: در شهر تهران 3 عامل بیش از بقیه در هجوم سفید بالک ها بیش از همه موثر بوده که مهمترین آن تغییرات اکوسیستمی است. سم پاشی های بی رویه و مبارزه شیمیایی با آفات در اطراف شهر تهران باعث از بین رفتن حشره های شکارگر مانند برخی از زنبورها (که عموما مگس های سفید را شکار می کنند) شده و در نهایت کاهش جمعیت زنبورها باعث افزایش مگس های سفید می شود.

وی افزوده است: همچنین طغیان این حشره ارتباط نزدیک با درخت توت کاکوزدارد. این درخت که بومی شرق آسیا بوده چند سالی است که توسط شهرداری به صورت وسیع در تهران کاشته شده و باعث تجمع مگس سفید بر روی برگ های آن و در اطراف درخت می شود.

وی بیان کرده است: آخرین دلیل حضور مهمان های ناخوانده تهران گرمای بی سابقه تهران طی سنوات گذشته بوده که به حضور و تجمع سفید بالک‌ها کمک می کند و از سوی دیگر موضوع نحوه جمع آوری زباله های شهری است که در برخی موارد موجب آلودگی محیط را فراهم کرده و تاثیر بسزایی در افزایش حضور و تعداد این حشره دارد.

آریا احمدیه، عضو هیات مدیره انجمن ارگانیک ایران نیز در این خصوص به اهمیت نقش آفت کش های ارگانیک اشاره کرده و گفته است: هم اکنون سفید بالک ها جزو آفت های درجه یک شهر تهران به حساب می آیند که کنترل آن حتی در گلخانه ها نیز بسیار سخت است. یکی از دلیل های تکثیر این آفت ها، استفاده بی رویه از سم های شیمیایی است. اگر چنانچه این سم ها زیاد استفاده شود، سفید بالک ها نسبت به آن مقاوم تر می شوند. سم پاشی گسترده شهر تهران نیز کار بسیار سختی است. ضمن اینکه اثری نیز ندارد. هم اکنون شهرداری برای حل این معضل از آفت کش های ارگانیک فرموله و ثبت شده مانند صابون های حشره استفاده می کند.

برای کاهش سفید بالک ها چه باید کرد؟

با افزایش مشهود مگس های سفید ارگان‌های نظارتی و اجرایی طی سالیان گذشته برخورد با این حشرات را در دستور کار قرار داده‌اند. در ادامه به برخی از بهترین راه های مبارزه با این نوع آفت اشاره می شود.

مبارزه فیزیکی با این آفت: هرس سبز درختان توت یکی از راه‌های کنترل آفت است. در این روش درمواقعی که در پشت برگ‌ها در سرشاخه‌های توت، علایم تخم‌ریزی شدید مشاهده شود می‌توان این قسمت‌ها را حذف کرد و از این روش درختان توت به عنوان تله استفاده کرد و با حذف  آثارتخم ریزی از بروز مراحل دیگر زیستی آفت جلوگیری کرد. استفاده از رول زرد و نصب کارت زرد روی درختان توت از دیگر روش‌های کنترل حشره است اما این روش نیز معایب خود را دارد وباعث می‌شود حشره‌های مفید که دشمن طبیعی  سفید بالک‌ هستند نیز به کارت‌های زرد جذب شوند.

 مبارزه بیولوژیک: مبارزه بیولوژیک از اهمیت  ویژه‌ای برخوردار است و به نظر  می‌رسد حشره‌های مفیدی مانند کفشدوزک و بالتوری و زنبور پارازیتوئید پتانسیل کنترل این آفت را دارند و ضرورت دارد که مطالعات بیشتری در این خصوص انجام شود.

مبارزه شیمیایی: این آفت به بسیاری ازحشره‌کش‌ها مقاوم است بنابراین مکمل‌های روغنی وصابونی می تواند بر اثربخشی سموم کمک کند. سموم زمستانی همچنین سمپاشی در فصل بهار باعث جلوگیری ازمبتلا شدن به این آفت می‌شود. در زمان مبتلا شدن نیز می‌توان درخت را قبل از سمپاشی با آب شست وشو کرد که باعث ریزش عسلک و حشرات ازروی برگ درخت می‌شود. همچنین در نقاطی که زیتون وجود دارد هرس درختچه‌های زیتون و حذف پاجوش و تنه جوش زیتون در زمستان  و روغن پاشی درختان زیتون با روغن ولک زمستانه در بهمن ماه جهت کنترل و از بین بردن  نسل زمستان گذران این آفت روی درختان زیتون از اقدامات موثر برای کنترل آفت به حساب می آیند. در نهایت اگر این راه‌ها منجر به کنترل موثر آفت سفید بالک نشد می‌توان از سموم گیاهی یا شیمیایی کم خطر استفاده کرد.

گزارش: فرزانه صدقی

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا