صادرات فناوري ایرانی به خاور دور تسهیل می‌شود
هدف از ایجاد این مناطق، فراهم کردن شرایط مناسب به منظور افزایش تولید و صدور کالاهای صنعتی از طریق جذب سرمایه‌های خارجی، ایجاد اشتغال، کسب درآمد ارزی، رشد رفاه اقتصادی مناطق و سپس منافع ملی است. شهرهایی که تحت تأثیر عواملی به مانند مناطق آزاد شکل گرفته و گسترش می یابند. شهرهایی با تحولات اجتماعی، جابه جایی های جمعیتی، تغییرهای اقتصادی و نوآوری های فناوری، دگرگون می شوند. با افزایش جمعیت نیز فعالیت و سرمایه گذاری به شدت توسعه می یابد و نظام و سازمان کالبدی شهرها دستخوش تغییرات اساسی می شود.
تاریخ تاسیس مناطق آزاد تجاری در جهان به سال های بعد از پایان جنگ جهانی دوم یعنی سال 1324 و استقلال و تلاش شمار زیادی از کشورهای جهان برای رونق اقتصادی خود به خصوص در دوران بعد از جنگ باز می گردد.
در ایران بر خلاف این رویه تاریخ تاسیس نخستین منطقه آزاد در بندر عباس در جنوب ایران و سواحل خلیج فارس با هدف مرکزیت واردات و صادرات کالا توسط دولت به سال 1336 باز می گردد.
در ادامه این روند مرکز بین المللی جزیره کیش در جنوب ایران در سال ۱۳۵۶ به طور رسمی ایجاد شد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 لایحه واردات کالا با استفاده از معافیت گمرکی به جزیره کیش در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۵۸ به تصویب شورای انقلاب رسید و در نهایت در سال ۱۳۶۸ براساس تبصره ۱۹ قانون برنامه اول توسعه به دولت اجازه داده شد تا در سه نقطه مرزی کشور شامل کیش، قشم و چابهار اقدام به تاسیس منطقه آزاد تجاری کند.
اکنون با گذشت 39 سال از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران مناطق آزاد تجاری به 7 مورد شامل کیش، قشم، چابهار، ارس، انزلی، اروند و ماکو و شماری مناطق ویژه اقتصادی در پهنه جغرافیایی سراسر ایران افزایش یافته است. در این بین بندر چابهار نسبت به سایر مناطق آزاد تجاری نقش مهمی در ایران ایفا می کند.
چابهار؛ تنها بندر اقیانوسی ایران
شهر بندری چابهار با مساحتی قریب به 17150 كیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 220 هزار نفر در استان سیستان و بلوچستان و جنوبی ترین نقطه شرق كشور، در مجاورت دریای عمان در نزدیكترین فاصله با آب های آزاد جهان یعنی اقیانوس هند قرار گرفته و تنها بندر اقیانوسی ایران است.
موقعیت خلیج در این بندر و همچنین وجود آب‌های عمیق و بریدگی‌های طبیعی، فضایی مناسب را برای اسكله های با عمق زیاد و مختصات لنگرگاهی مطلوب جهت پهلوگیری كشتی های عظیم اقیانوس پیما فراهم ساخته به طوری كه این بندر از قابلیت تبدیل شدن به مگاپورت برخوردار است. به بیان دیگر چابهار دروازه ترانزیت شرق ایران و یك منطقه استراتژیك برای توسعه صنعت ترانزیت محسوب می شود. این ویژگی ممتاز در دیگر مناطق ساحلی جنوب ایران و حتی كشورهای حاشیه خلیج فارس دیده نمی شود.
همچنین بر اساس اعلام نظر محققان سازمان ملل در زمینه حمل و نقل بین المللی، حدود نیمی از حمل و نقل جهان، میان خاوردور با سایر نقاط دنیا انجام می شود. از مجموع سه كریدور حمل و نقل جهانی كه كارشناسان سازمان ملل برای این امر پیش بینی كرده اند، دو كریدور از ایران می‌گذرد و چابهار جنوبی ترین نقطه كریدور شرقی – غربی جهان است. این كریدور از «دروازه ابریشم» در چین آغاز می‌شود و قلب اقتصاد این كشور یعنی استان كانتون را تغذیه كرده و به سرزمین آسیای جنوب شرقی می پیوندد و پس از طی این مسیر وارد هندوستان شده و با پوشش مهمترین شهرهای این ناحیه مانند كلكته، ناكپور، جایپور، حصیرآباد، كراچی و بن قاسم به چابهار می رسد. بنا به نظر كارشناسان بندر چابهار، محل تلاقی دو كریدور ترانزیتی مهم جهان به نام های شمال – جنوب و شرق – غرب قرار گرفته است كه این امر از مهمترین مزیت های محور شرق كشور است.
موافقت با ایجاد منطقه ویژه علم و فناوری در چابهار
از سوی دیگر امروزه تجارت جهانی و انجام کسب و کارهای غیر نفتی به وسیله بنگاه های کوچک و متوسط دانش بنیان به عنوان موتور محرک رشد اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است.
هرچند صادرات غیر نفتی و دانش بنیان حرکتی جدید و نو است و رقم صادراتی کمی نسبت به سایر محصول ها را به خود اختصاص داده است اما می توان با پیشرفت‌های حاصل شده در عرصه اقتصاد دانش بنیان امیدوار بود در آینده نزدیک سبد صادراتی متنوعی از این محصول ها عرضه شود.
بنابراین توجه به توسعه شرکت های دانش بنیان و صادرات غیر نفتی در بندر مهم چابهار از اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. اهمیت این مساله باعث شد اواخر فروردین امسال سید دانیال محبی، استاندار سیستان و بلوچستان با ستاری، معاون علمی و فناوری رییس جمهور دیدار کند. در این دیدار، حمایت و توسعه طرح‌های دانش‌بنیان همسو با توسعه سواحل مکران و ایجاد منطقه ویژه علم و فناوری در چابهار مورد توافق و دستور کار معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قرار گرفت.
عاقبت 24 اردیبهشت ماه امضای تفاهم نامه همکاری بین معاون علمی و فناوری رئیس جمهور، استاندار سیستان و بلوچستان و مدیر عامل منطقه آزاد چابهار برای ایجاد منطقه ویژه علم و فناوری مکران در منطقه ازاد چابهار صورت گرفت.
عقل و دانش؛ تنها راه حل مشکل استان‌ها
سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری در خصوص ایجاد این منطقه ویژه علم و فناوری گفت: حل مشکل استان‌ها با پول امکانپذیر نیست بلکه با بهره گیری از عقل و دانش و باور خودمان به راحتی قابل حل است و باید به سمت کسب و کارهای نوین حرکت کنند.
به گفته وی، نیروهای انسانی باید ظرفیت های استان را شکوفا کنند و نگاهی به بیرون نداشته باشند. با پول نفت نمی توان مملکت را چرخاند بلکه باید به سمت کسب و کارهای نوین حرکت کرد. بخشی مهم اقتصاد کشور «نیروی انسانی» است که متاسفانه مفغول مانده است.
ستاری اظهار داشت: هم اکنون نسل جدیدی از کار آفرینی در کشور در حال شکل گیری است و بزودی شاهد شرکت های عظیم دانش بنیان در این حوزه خواهیم بود. بهره گیری از روش های نوین کسب و کار بدون اینکه هزینه های چندانی در بر داشته باشد بازدهی خوبی در زمینه ایجاد اشتغال و درآمد زایی دارد.
وی افزود: مشکل امروز ما فراموش کردن دانش و ظرفیت های خودمان است در حالی که وقتی خودمان را دیدیم و توانمندی‌های خود را باور کردیم و از ظرفیت‌های درونی خود غافل نشدیم مشکلات به خوبی حل می شود.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری گفت: زمانی موفق هستیم که بر مشکلات غلبه کنیم امروز هرچه پارک علم و فناوری تقویت و فناوری به اقتصاد وصل شود موفق خواهیم بود. در حال حاضر سیستان و بلوچستان ظرفیت های بسیار خوبی در زمینه استفاده از کسب و کارهای نوین دارد. با بهبود وضعیت کسب و کارهای نوین در سیستان و بلوچستان سرمایه گذاران بخش خصوصی تمایل بیشتری برای سرمایه گذاری در این استان پیدا می کنند.
گزارش: فرزانه صدقی
No tags for this post.
