سیاست های برگشت نخبگان را درست اجرا نکردیم
در این مراسم که با حضور دکتر ملکی قائم مقام پژوهشکده سیاستگذاری علم و فناوری و صنعت دانشگاه شریف، دکتر فتوحی رییس این دانشگاه و دکتر صلواتی دبیر شبکه مهاجرت خاورمیانه برگزار شد، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: قاعدتاً نمی توان از یک اقتصاد نفتی انتظار داشت که به مقوله نیروی انسانی اهمیت دهد.
دکتر سورنا ستاری تصریح کرد: وقتی نیروی انسانی پایه اقتصاد یک کشور نباشد و آموزش و پژوهش به اقتصاد متکی نباشد وضعیت به همین منوال خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه برای رفع این چالش در حوزه شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها اقدامات موثری انجام دادیم گفت: مهمترین دستاورد این اقدام این است که جامعه کم کم بر روی نیروی انسانی حساس شده است. البته هنوز هم خیلی اتفاق ها باید بیفتد تا این معضل برطرف شود اما نکته‌ای که در اینجا وجود دارد این است که نباید با سیاسی کاری و ارائه آمارهای عجیب و غریب با این مقوله بازی کرده و سیاه نمایی کنیم.
ستاری با تاکید براینکه آمارهایی که از مهاجرت نخبگان ارائه می شود واقعی نیست گفت: متاسفانه اداره آمار کشور آمار دقیقی از مهاجرت ارائه نمی دهد و از این رو، آمار داخلی در دست نداریم اما آمارهای جهانی از کشورهایی که مبدا ورود نخبگان ایرانی هستند وجود دارد اما مطمئنا به هیچ وجه ایران رتبه نخست فرار مغزها را ندارد.
وی ادامه داد: قبل از انقلاب 170 هزار دانشجو داخل ایران و 100 هزار نفر خارج از کشور و به ویژه در کشور آمریکا تحصیل می کرده اند که امروزه آمار به مراتب متفاوت تر است به گونه‌ای که آمار دانشجویان داخلی چندین برابر و دانشجویانی که به خارج از کشور مهاجرت کرده اند نصف شده است.
ستاری با اشاره به اینکه کشورمان 80 میلیون نفر جمعیت دارد که سالانه 30 تا 35 هزار نفر برای تحصیل از آن خارج می‌شوند گفت: مگر بد است که جوانان کشورمان در خارج از کشور تحصیل کنند؟ آنچه که مهم است این است سیاست های برگشت را درست اجرا نکرده ایم و برعکس سیاست های اعزام داشته ایم. این در حالیست که اغلب کشورها بر روی سیاست های برگشت کار کرده‌اند.
معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به اینکه این صحبت ها نفی کیفیت دانشجویانی که از کشور خارج شده اند و نفی عزیزانی که داخل مانده اند نیست، عنوان کرد: چالش اصلی ما این است که اکوسیستم کشور باید تغییر کند، سیاست کشورمان باید از ذخایر نفتی به نیروی انسانی تغییر کند. بزرگترین پلتفرمی که برای اجرای سیاست های برگشت شروع کردیم بحث استارت آپ هاست که باید پایه اقتصاد کشور را بر مبنای آن تغییر دهیم.
وی تصریح کرد: درست است کیفیت افرادی که از کشور خارج می‌شوند جای نگرانی دارد اما از جهت کمیت، تعداد مهاجران آمار عجیب و غریبی ندارند. بنابراین، نوع نگاهمان باید تغییر کند. نسبت به این پدیده باید حساس بود اما نباید برخورد سیاسی و ژورنالیستی با این پدیده داشته باشیم.
ستاری با تاکید براینکه شرکت های دانش بنیان می توانند دانشجویان نخبه را جذب و با اقتصاد نفتی مقابله کنند، گفت: هیچ یک از اقتصادهای برتر دنیا در طول تاریخ با منابع زیرزمینی و ذخایر نفتی شکل نگرفته اند و نخواهند گرفت.
ستاری با اشاره به اینکه 82 درصد نخبگان مهاجر در رشته های مهندسی و علوم پایه و چیزی در حدود 17درصد در رشته های علوم انسانی و علوم پزشکی تحصیل می کنند، خاطرنشان کرد: تجربه سه ساله که در خصوص سیاست های برگشت پیش گرفته ایم باعث شده سالانه 300 الی 400 نفر از نخبگان به کشور برگردند. البته قطعا این طرح نواقصی دارد که باید بررسی شود.
براساس این گزارش، در این نشست موضوعاتی چون آمار خروج و بازگشت تحصیلکردگان ایرانی، انگیزه های مهاجرت به خارج و بازگشت به کشور و چالش های نگهداشت و بازگرداندن ایرانیان مستعد بررسی و تجربیات تلخ و شیرین مهاجرت و بازگشت از زبان تحصیلکردگان ایرانی ارائه شد.
در حاشیه این نشست نمایشگاه تخصصی کتاب با محوریت مهاجرت و زندگی مهاجران برگزار شد.
گزارش :هانیه حقیقی
No tags for this post.
نخبگان از سرمایه های با ارزش کشور هستند که به علم عدم حمایت درست به کشور باز نمی گردند. موضوع ساده ای هم نیست که بتوان در چند خط به ان پرداخت اما این نکته حقیقت دارد که برگرداندن نخبگان کار ساده ای نیست.