چگونگی رویت هلال ماه نو از نظر نجومی

به احتمال زیاد اولین روز رمضان سال 1439 هجری قمری روز پنج شنبه 27 اردیبهشت ماه 1397 خورشیدی و مصادف با 17 مه سال 2018 میلادی باشد.

حجت‌الاسلام و المسلمین علیرضا موحد نژاد، عضو ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری در این خصوص گفت: در روز چهارشنبه مصادف با 29 شعبان حدود 120 گروه استهلال در نقاط مختلف کشور برای رویت هلال ماه مستقر می‌شوند. پیش‌بینی ما این است که رویت هلال ماه مبارک رمضان در روز چهارشنبه به راحتی صورت گیرد و روز پنج‌شنبه، اول ماه مبارک رمضان باشد. ماه مبارک رمضان امسال 29 روزه است.

وی در پاسخ به این سوال که تمرکز 120 گروه مستقر برای رویت هلال ماه مبارک رمضان بیشتر در چه نقاطی از کشور است، افزود: هر چه به جنوب کشور پیش برویم، احتمال رویت بیشتر می‌شود اما با این حال پیش‌بینی می‌کنیم شرایط آسانی برای رؤیت حلال ماه مبارک رمضان در نقاط شمالی و جنوبی کشور وجود داشته باشد.

حجت‌الاسلام موحدنژاد اظهار کرد: البته پراکندگی گروه‌ها به ستادهای استانی بستگی دارد و برخی استانها نظیر اصفهان، فعال هستند و ستاد برخی دیگر نظیر کرمانشاه و کردستان، دیر تشکیل شده است؛ با این حال معتقدیم هر چه پراکندگی گروه‌ها بیشتر باشد، امکان رویت سریعتر را در شرایط سخت نظیر هوای ابری راحت‌تر می‌سازد.

وی با تاکید بر اینکه سن ماه امروز در تهران 3 ساعت و 44 دقیقه است و فردا به 27 ساعت و 45 دقیقه می‌رسد، متذکر شد: امکان رویت هلال ماه مبارک رمضان برای امروز وجود ندارد اما ممکن است برخی کشورهای اسلامی نظیر عربستان بنابر قاعده ام‌القراء فردا را ماه رمضان اعلام کنند؛ قاعده ام‌القرا این است که اگر ماه از مقارنه گذشته باشد و بعد از خورشید غروب کند، تقویم ام‌القرا می‌تواند بگوید که هلال امروز دیده شده و فردا ماه رمضان است.

عضو ستاد استهلال ماه مقام معظم رهبری خاطرنشان کرد: بر اساس داده‌های تجربی و نجومی بین‌المللی، رویت هلال امروز در هیچ کدام از خشکی‌های جهان قابل انجام نیست و هلال ماه تنها در غرب امریکای شمالی و اقیانوس آرام قابل دیدن است.

به گفته وی، متاسفانه در برخی از کشورها رویت هلال ماه را به صورت علمی و کارشناسی انجام نمی‌دهند اما خوشبختانه ما در ایران رویت هلال ماه را به صورت کاملا دقیق انجام می‌دهیم. گاهی برخی در دیدن هلال ماه دچار توهم می‌شوند طبق گزارشی نشان داده شده که دربین صد نفر برای دیدن هلال ماه 15 نفر دچار توهم در دیدن هلال می‌شوند. بر همین اساس در ستاد استهلال سوالات دقیقی را می‌پرسیم و گزارشات آن را خدمت مقام معظم رهبری ارایه می دهیم.

تعریف آغاز ماه قمری از نظر نجومی

شاید برای خیلی از افراد این سوال پیش آید كه منجمان برای رویت هلال چه کاری انجام می دهند و آغاز ماه نو چگونه محاسبه می شود؟ چرا یك كشور آغاز ماه قمری را زودتر و كشوری دیگر دیرتر اعلام می كند؟

سید محسن قاضی میرسعید؛ عضو كمیته علمی ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری در این خصوص گفته است: ماه نو به دو صورت 29 و 30 روزه است یعنی به هیچ وجه ما نمی توانیم دریك نقطه از جهان، هلال ماه 28 روزه را پیدا كنیم. زمان مقارنه(زمانی كه مركز سه جرم ماه، خورشید و زمین در یك راستا قرار بگیرند) نیز در تمام جهان در یك لحظه اتفاق می افتد. برفرض اگر طبق ساعت رسمی23/11 لحظه مقارنه باشد. این لحظه را با ساعت‌های هر كشوری باید در نظر بگیریم. به عبارت دیگر به لحاظ موقعیت جغرافیایی ایران باید 3 ساعت و نیم به زمان گرینویچ اضافه كنیم  به علت اینكه ایران در شرق مركز گرینویچ است و طلوع آفتاب را 3 ساعت و نیم زودتر رویت می كند  یعنی لحظه مقارنه در ایران حدود ساعت 15 است. بنابراین لحظه مقارنه مانند تحویل سال نو خورشیدی در تمام جهان در یك لحظه اتفاق می افتد، تنها ما باید ساعتمان را میزان كنیم.

ركورد دار رویت هلال ماه در جهان افزوده است: به زبان علمی تر، لحظه مقارنه، زمانی است كه طول دایره البروجی این سه مركز صفر شود؛ یعنی پشت تاریك ماه به سمت زمین باشد و هیچ نوری از سمت ماه به زمین نرسد بنابراین كمتر از 15 تا 16 ساعت زمان نمی توان با چشم غیرمسلح ماه را رویت كرد. آخرین ركورد جهانی رویت هلال ماه با چشم غیرمسلح كه توسط اینجانب به ثبت رسیده است، 11 ساعت و 40 دقیقه با چشم غیرمسلح است.

وی درباره چگونگی رویت ماه جدید گفته است: ماه تازه متولد شده به دو صورت، با چشم مسلح (استفاده از ابزار اپتیكی) و چشم غیرمسلح (بدون ابزار و با چشم برهنه) قابل رویت است. قدر مسلم با استفاده از ابزار می توانیم چند ساعت زودتر هلال ماه نو را رویت كنیم. برای دیدن هلال ماه با چشم غیرمسلح برحسب نوع هلال حدود 15 تا 54 ساعت (بیش از 2 روز) زمان نیاز است تا پس از لحظه مقارنه هلال ماه رویت شود. برای دیدن هلال ماه با ابزار نیز ممكن است حدود 11 ساعت و 40 دقیقه تا 20 ساعت زمان نیاز باشد تا ماه رویت شود بنابراین اگر شرایط بسیار مناسب باشد حدود 15 ساعت با ابزار و حدود 24 ساعت با چشم غیرمسلح زمان نیاز است تا یك روز پس از لحظه مقارنه اعلام كنیم كه ماه رویت شده یا نشده است.

وی ادامه داده است: برای رویت هلال ماه باید دو پارامتر (هلال مناسب و فاز بالا) را در نظر گرفت. بنابراین اگر فاز ماه بالا باشد، اما ارتفاع كم باشد مانند این است كه شمعی (ماه) در كنار چند پروژكتور(خورشید) یك استادیوم گذاشته باشید و از تماشاگران بخواهید كه نور شمع را ببینند. مسلم است كه كسی قادر به دیدن نور شمع باشد، اما وقتی هوا تاریكتر شد و نور خورشید پایین‌تر آمد (انگار تك تك پروژكتورها كم نورتر شوند و نور آنان برابر یا كمتر از شمع شود)، هلال ماه قابل رویت می شود.

تاریخ ماه رمضان سال های آینده

در سال 98 ماه مبارک رمضان پانزدهم اردیبهشت آغاز خواهد شد و بعد از آن به ترتیب 4 اردیبهشت 99 و 24 فروردین 1400 آغاز ماه مبارک رمضان خواهد بود.

آغاز ماه مبارک در سال 1401 درست پس از سیزدهم فروردین است و قاعدتا بسیاری از هم میهنان در این روز با دهان روزه به سیزده بدر خواهند رفت تا با یک روز روزه به پیشواز ماه مهمانی خدا رفته باشند.

ماه مهمانی خدا در سال 1402 روز سوم فروردین آغاز می شود و این یعنی بسیاری از عید دیدنی ها به صرف افطار و پس از آن صورت خواهد گرفت. جالب آنکه در پایان سال 1402 ماه رمضان مجددا در 22 اسفند آغاز می شود و عبادالله در این سال دو مرتبه بر سر سفره الهی خواهند نشست.

در سال 1403 ماه مبارک رمضان دهم اسفند آغاز خواهد و بالاخره 1404 با آغاز ماه رمضان در 30 بهمن ماه، کل ماه رمضان در زمستان خواهد بود.

گزارش: فرزانه صدقی

 

 

No tags for this post.

نوشته های مشابه

یک دیدگاه

  1. اگر زودتر می توانستیم از تاریخ دقیق ماه اطلاع پیدا کنیم بهتر بود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا