محققان کشور پروتئین نوترکیب را در گیاهان افزایش می دهند
کسری اصفهانی – عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری با بیان اینکه در ژنوم موجودات زنده، تنها بخش کوچکی به دستور تولید پروتئین ها اختصاص دارد، در گفتگو با مهر گفت: در بخش اعظم ژنوم موجودات زنده، هیچگونه پروتئینی تولید نمی شود که در گذشته به آنها Junk DNA گفته می شد، اما پس از ارائه نتایج پروژه Encode مشخص شد که این گونه DNA ها نقش تنظیمی برای توالی هایی که پروتئین تولید می کنند، دارند.
وی با تاکید بر اینکه وجود چنین توالی های تنظیمی، نقش مهمی در زندگی موجودات زنده دارند، عنوان کرد: گاهی اوقات تغییر در این توالی ها، حتی باعث بیماری در انسان می شود که این تغییرات در پزشکی با اهمیت است.
به گفته معاون مرکز رشد زیست فناوری ، این توالی ها، پروتئین تولید نمی کنند ولی در تولید پروتئین ها و تعیین میزان پروتئین در سلولها می توانند خیلی تاثیر گذار باشند.
اصفهانی افزود: در تحقیقاتی که از سال ۱۳۹۰ در پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری شروع کردیم، تصمیم گرفتیم که میزان پروتئین ها را در سلول های گیاهی افزایش دهیم تا از این طریق تولید پروتئین های دارویی و صنعتی در گیاهان اقتصادی شود.
وی بیان کرد: از این رو با افزودن توالی های خاص در بالا دست ژن ها، قصد داریم تا بعد از تولید RNA میزان تولید پروتئین ها را افزایش دهیم.
وی با بیان اینکه تولید پروتئین های دارویی در موجودات پرسلولی بهتر از تولید آنها در باکتری ها است، گفت: برای فعالیت مناسب برخی پروتئین های دارویی، باید آنها در موجودات پرسلولی تولید شوند.
به گفته وی تولید پروتئین نوترکیب و خالص سازی آنها در گیاهان سخت است ولی به دنبال آن هستیم که این کار را انجام دهیم و به ثبت برسانیم.
اصفهانی عنوان کرد: از این رو افزایش میزان پروتئین در گیاه اقتصادی تر می شود و می توان با مقدار کمتری گیاه، پروتئین بیشتری تولید کرد؛ به عبارتی درصدد هستیم تا میزان تولید پروتئین ها در گیاهان را افزایش دهیم.
وی یادآورشد: در این پژوهش ها افزایش بیان ژن گزارشگر تایید شده و امیدواریم بتوانیم با همین روش، میزان تولید سایر پروتئین های نوترکیب را نیز افزایش دهیم.
معاون مرکز رشد زیست فناوری با بیان اینکه تا کنون تحقیقات بر روی پروتئین ها بر روی گیاه "جو" توسط «متین عادل» یکی از دانشجویانم، نتیجه داده است، افزود: طبق آزمایشاتی که بر روی «جو» انجام گرفته مشخص شد که می توان پروتئین ها را با این روش در سلول های گیاه تولید کرد. همچنین در ادامه تحقیقاتمان در حال آزمایشاتی بر روی گیاه" توتون" توسط « رضا محمد حسن» و «سعیده اخوان » هستیم.
