گشایش گره چالش‌های تهران با رعایت استانداردهای لازم

حال شهردار جدید برای مدیریت این کلانشهر با چالش‌های زیادی پیش رو است و برای ساخت یک شهر با استانداردهای لازم باید توجه ویژه ای به فراهم آوردن زیرساخت های شهری مانند توسعه سرانه فضای سبز، کاهش آلایندگی ها، بهبود شبکه حمل و نقل شهری، توسعه مراکز فرهنگی و ورزشی داشته باشد. بی تردید طیف وسیعی از این اقدام ها می تواند تاثیر عمده‌ای بر کیفیت زندگی اجتماع محلی، الگوی رشد و چشم‌انداز توسعه اقتصادی داشته باشد.

حجت میرزایی، معاون برنامه ریزی شهرداری و کاندیدای شهرداری تهران با اشاره به معضل های کنونی شهر تهران گفت: یکی از معضل های شهر تهران تاب‌آوری پایین این شهر است که در مقابل حوادثی چون زلزله و آتش موجب به خطر افتادن شهروندان آن می‌شود. تهران جزو پنج شهر خطرخیز از نظر سیلاب قرار دارد و 300 ساختمان شبیه به ساختمان پلاسکو در این شهر وجود دارد.

وی ادامه داد: تهران با ویژگی‌های کالبدی و فیزیکی منحصر به فرد این شهر را با خطرهای مهمی مواجه کرده است. تهرانی که مرکز ارتباطات است و 30 درصد دانشگاه‌ها در آن قرار گرفته‌اند و به عنوان مرکز فرصت‌های بزرگ شناخته می‌شود به شکلی که اگر نوآوری در تهران قابل اجرا نباشد در هیچ کجای این سرزمین قابل اجرا نیست. تهران امروز بر اساس نظرهای شهروندان و نخبگان با چند مشکل جدی مواجه است.

وی ادامه داد: نزدیک به 53 درصد بافت مسکونی شهر تهران یعنی حدود 150 هکتار آن بافت ناپایدار شهری شناخته شده و یک سوم جمعیت این شهر در این بافت‌ها ساکن شده‌اند که با زلزله بخش بزرگی از این جمعیت در معرض خطر هستند. امروز آلودگی‌های شدید زیست محیطی به نظر 93 درصد شهروندان این شهر به عنوان مساله دوم و سوم شهر تهران قرار دارند که می‌توانند معضلات بسیاری را برای این شهر به همراه داشته باشند.

به گفته وی، امروز شهر تهران یکی از بزرگترین مراکز تولید آلایندگی است به شکلی که از سال 90 تا 96، 200 روز ناسالم داشته‌ایم. بر مبنای گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در سال 96 ، تهران هشت روز هوای ناسالم، 100 روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و 243 روز هوای سالم را تجربه کرده است.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به موضوع مالیه شهر تهران و مشکل ها و معضل های آن اشاره کرد و افزود: مالیه شهری تهران مالیه‌ای به شدت ناپایدار، سنتی و مبتنی بر ساخت و ساز و تخلفات ساخت و ساز است و تنها 3 درصد از منابع مالی تهران از طریق مشارکت شهروندان تامین می‌شود. به این ترتیب تهران سهمی از روش‌های مدرن مالی ندارد. سهم دولت در تامین مالیه شهر تهران صفر است. این در حالیست که در سایر کلانشهرها این سهم حدود 30 درصد است.

معاون برنامه ریزی شهرداری تهران با تاکید بر اینکه اقتصاد فعلی شهر تهران اقتصادی کلنگی است، افزود: مالیه شهر تهران در حال حاضر به شدت پرریسک و کوچک و پر مخاطره است.

میرزایی با تاکید بر اینکه در حال حاضر شهر تهران با معضلات اقتصادی بسیاری مواجه است افزود: نظام مالیه کج کارکرد که از سه دهه گذشته ادامه پیدا کرده است، موجب شده که شهر تهران به سمت شهرفروشی گسترده‌ای گام بردارد و به این ترتیب بسیاری از بنیان‌های شهری ویران شود و تهران را به شهری بی هویت، بی خاطره و بی آرمان تبدیل کند که آینده آن فروخته شده است و در این شهر رقابتی دیوانه وار برای تضمین آینده فردی شکل گرفته است. این نظام مالیه باعث شد باغ و بوستان‌ها و خیابان‌ها به همراه آینده شهر فروخته شوند و متاسفانه یک سازه نمایشی از تجدد سازه‌ای خریداری شود.

وی بیان کرد: امروز در شهر تهران عمر بناها به کمتر از 20 سال رسیده و در سه دهه گذشته بالاترین مصرف سنگ را این شهر به خود اختصاص داده، این یعنی در قرن 21 تهرانی‌ها به بزرگترین جمعیت کوچ نشین تبدیل شده‌اند و در حقیقت تهران به کارگاهی بزرگ تبدیل شده، امروز شهر تهران شهر زندگی نیست، بلکه یک کارگاه بزرگ ساخت و ساز است.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به معضل آلودگی ترافیک در شهر تهران گفت: این معضل ها قابل حل هستند به شرطی که شیوه‌های حل آنها را تغییر دهیم. هیچ کجای دنیا برای جمع‌آوری زباله پول پرداخت نمی‌کنند بلکه زباله را می‌فروشند. لذا برای معضلات باید راه حل‌های نوینی پیدا کنیم. امروز در شهر تهران 35 فرهنگسرا و 354 سرای محله وجود دارد اما شهروندان در آنها پا نمی‌گذارند و به همین دلیل شاهد مصرف پایین فرهنگی در شهر تهران هستیم. امروز 180 تئاتر به صورت روزانه در شهر تهران به روی صحنه می‌رود اما هنر اداره فرهنگسراها را نداریم چرا که مدل کسب و کار برای آنها تعریف نکرده‌ایم.

نقش شهرداری‌ها در بالا بردن عمر مفید ساختمان‌ها

حسن محتشم، عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان مسکن با تاکید بر اینکه شهرداری‌ها می‌توانند با تعریف برنامه دراز مدت در قالب طرح جامع عمر مفید ساختمان‌ها را افزایش دهند، گفت: تخریب بسیاری از واحدهای مسکونی در تهران با عمر پایین تنها جنبه اقتصادی دارد.

وی در پاسخ به این سوال که چه دلایلی باعث کاهش کیفیت ساخت‌وساز شده و چرا گفته می‌شود عمر مفید ساختمان‌ها در ایران حدود ۲۵ سال و پایین است، گفت: ساخت‌وسازهای صورت گرفته در حال حاضر تحت شرایط مهندسی بوده و به هیچ وجه نمی‌توان گفت کیفیت ساخت‌وساز پایین است. لزوما پایین بودن عمر مفید ساختمان‌ها در ایران به دلیل عدم استحکام و مقاومت ساختمان‌ها نیست که باعث می‌شود تخریب شوند بلکه اکثر این تخریب‌ها به دلایل منافع اقتصادی صورت می‌گیرد.

وی افزود: مالکان ساختمان‌ها برای سود بیشتر اقدام به تخریب یک واحد مسکونی ۲۰ ساله می‌کنند بنابراین حتی ساختمان‌های ساخته شده قبل از انقلاب هم که با طاق ضربی ساخته شده و چندان نمی توانند در مقابل زلزله دوام داشته باشند دارای کیفیت لازم هستند.

عضو هیأت مدیره انجمن صنفی انبوه سازان مسکن افزود: به هر حال شهرداری‌ها باید با تعریف یک برنامه درازمدت در قالب طرح جامع از تخریب واحدهای مسکونی با عمر مفید پایین جلوگیری کنند چرا که این واحدهای مسکونی سرمایه‌ کشور هستند و نباید این سرمایه‌ها را با هدف توجیه اقتصادی از بین برد.

سهم عظیم موتورها و اتوبوس‌ها در آلایندگی تهران

دکتر وحید حسینی، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف و مدیر شرکت کنترل کیفیت هوای تهران افزود: هم اکنون مجموعه خودروهای فرسوده و استاندارد های نه چندان خوب و آلایندگی باعث شده که حجم تولید آلایندگی در شهر تهران افزایش پیدا کند. در فصول بهار و تابستان که مکانیسم باد و جا به جایی اتمسفر زیاد است، آلودگی هوا عملا از شهر خارج می شود. در نتیجه روزهای آلوده زیادی در این ایام وجود ندارد اما در فصل های سرد سال که هوا ساکن است و جا به جایی هوا وجود ندارد، حجم زیادی آلودگی تولید و این آلودگی ها در سطح شهر می ماند و روزهای آلوده را برای ما رقم می زند. آنقدر تولید آلودگی در شهر زیاد است که حتی با متوقف شدن وزش باد در کمتر از 24 ساعت از شرایط سالم به ناسالم می رسیم. این امر نشان می دهد میزان تولید آلایندگی در شهر خیلی زیاد است.

مشاور رییس دانشگاه صنعتی شریف در پروژه های توسعه ای دانشگاه اظهار کرد: مجموع تولید آلودگی منابع شهر تهران اعم از دودکش، منابع خانگی، صنعتی و خودروها سالانه در حدود 800تا 900 هزار تن است. رقم قابل توجهی از این آلودگی ها مربوط به اتوبوس های شهری، موتورسیکلت ها و …. است.

مشاور شهرداری تهران در پروژه های کاهش آلودگی هوای تهران از منابع احتراقی، درباره بنزین های تولید شده و مصرفی شهر تهران گفت: سال هاست که ما بنزین تهران را آنالیز شیمیایی می کنیم. واقعا مشکل خاصی ندارد. یورو 4 نیست اما خیلی نزدیک به یورو4 است. در حال حاضر بیش از مساله بنزین، کیفیت خودروهای مصرفی اهمیت دارد. وقتی تمام قطعات یک خودرو بی کیفیت است و یک خودروی بی کیفیت تولید می شود، چه انتظاری می توانیم داشته باشیم که بحث کنترل آلودگی شهر به خوبی رعایت شود. قطعا خودروهای با کیفیت و با حجم موتور کم و سوخت کمتر می توانند نقش مهمی در کاهش و کنترل آلایندگی ها داشته باشند.

وی در پاسخ به این مساله که تجهیز ناوگان شهری به اتوبوس های برقی و هیبریدی چقدر می توانند در کاهش آلایندگی های هوا نقش داشته باشند، گفت: تجهیز ناوگان شهری به اتوبوس های هیبریدی و برقی می تواند سهم آلودگی هوای ناشی از تردد اتوبوس ها را کم کند اما اکنون با کمبود منابع مالی، این نوع تصمیم گیری ها دشوار است چراکه قیمت هر اتوبوس برقی سه برابر اتوبوس دیزلی است. تجهیز ناوگان اتوبوسرانی ما به این نوع اتوبوس ها نیاز به سرمایه گذاری عظیمی دارد که در توان کشور نیست بنابراین من فکر می کنم ترکیب اتوبوس های گاز سوز، برقی، دیزلی( مجهز به فیلتر دوده) ، می تواند مساله آلودگی تهران را حداقل در بحث دوده حل کند.

تهرانی‌ها ۲۰میلیون ساعت در روز پشت ترافیک می‌مانند

محمد درویش، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع با بیان اینکه ظرفیت زیست پذیری تهران دو میلیون و ۳۰۰  تا دو میلیون و ۵۰۰ میلیون نفر است، گفت: محدوده تهران  برای این تعداد می تواند محل زندگی با کیفیتی باشد اما آنچه ما را در تهران با بحران جدی روبرو کرده آن است که برای جمعیت پذیری شاخص ظرفیت زیستی تهران را در نظر نگرفته ایم و دست کم چهار برابر آنچه در تهران امکان زندگی وجود دارد، زندگی ثابت است که این رقم در روز به ۱۶.۲ میلیون نفر افزایش پیدا می کند. این حجم بزرگ رفت و آمد و حضور مردم سبب شده تا تهران با بحران های جدی روبرو شود که نمود بیرونی آن ترافیک، آلودگی هوا، کمبود آب است و در مجموع عیار کیفیت زندگی در تهران پایین آمده و می بینیم بالاترین آمار طلاق، افسردگی، بزهکاری و خودکشی در این شهر است.

وی افزود: تمام این نامهربانی ها ریشه در این دارد که ما ظرفیت زیستی تهران را رعایت نکردیم و شاهد مردمی هستیم که دچار کلافگی در چهارراه های شهر هستند که حتی حوصله خودشان را هم ندارند. مردمی که ۲۰ میلیون ساعت در روز وقتشان را از دست می دهند، مردمی که ۱۰ هزار میلیارد تومان سرمایه شان در تهران را به خاطر ترافیک از دست می دهند و مردمی که در ماه ۲۹۳ نفرشان در اثر آلودگی هوا کشته می شوند.

سرانه فضای سبز باید افزایش یابد

محسن هاشمی رفسنجانی، رئیس شورای اسلامی شهر تهران گفت: براساس استانداردهای جهانی میزان سرانه فضای سبز 15 مترمربع است که در حال حاضر به مرز 16 مترمربع رسیده است، اما براساس برنامه دوم توسعه میزان سرانه فضای سبز باید به 17 مترمربع افزایش پیدا کند که امیدواریم با تلاش مستمر به این برنامه برسیم.

وی با اشاره به وجود بیش از دو هزار و 300 بوستان در تهران خاطرنشان کرد: در حال حاضر وضعیت بوستان های پایتخت مطلوب است، اما در سطح شهر فضاهایی وجود دارد که شهرداری اقدام به کاشت درختان سوزنی در آنها می کند که بعدها دارای مشکل تملک می شود و باید تکلیف آن ها مشخص شود.

رئیس شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به وجود 40 هزار هکتار فضای سبز در اطراف تهران اظهار کرد: 90 درصد از این فضا را درختان سوزنی برگ تشکیل می دهند، البته برنامه ریزی این بود که به سمت کاشت درختان پهن برگ برویم.

هاشمی تصریح کرد: طبق سیاست هایی که در شورای شهر دنبال می کنیم، باید فضای سبز تهران از کاشت درختان سوزنی برگ به سمت کاشت درختان پهن برگ تغییر کند.

وی با تاکید بر اینکه جنگل کاری های اطراف تهران باید به 50 هزار هکتار برسد که 10 هزار هکتار از این میزان عقب هستیم، گفت: متاسفانه احداث فضای سبز در ارتفاعات شمالی تهران به کندی پیش می رود که باید در این مورد هم برنامه ریزی دقیق داشته باشیم.

گزارش: فرزانه صدقی

 

 

 

No tags for this post.