گوش‌های « رُزتا» آماده شنیدن صدایی از کاوشگر فیله
کاوشگر رزتا متعلق به آژانس فضایی اروپا (ESA) که12 اسفند 1382 همراه با موشک «آریان 5» از پایگاه فضایی گویان فرانسه پرتاب شد سرانجام پس از حدود 11 سال سفر با پیمودن 5 بار گردش به دور خورشید و مسافت 6.4 میلیارد کیلومتر، در 15 مرداد 1393 به محل ماموریت خود، دنباله دار ۶۷ پی/چوریوموف-گراسیمنکو رسید. سپس کاوشگر فیله که سطح نشین این فضاپیماست 20 آبان ماه سال گذشته طبق برنامه ریزی های قبلی بدرستی و سر ساعت بر سطح این دنباله دار فرود آمد و بلافاصله شروع به ارسال سیگنال به کاوشگر مدارگرد خود کرد تا اطلاعات به زمین رله شود. اما تنها 3 روز پس از این فرود موفقیت آمیز، به علت تخلیه باتری ها و نبود انرژی خورشیدی کافی برای شارژ آنها، این سطح نشین به خواب فرو رفت و به این ترتیب، تماس میان فیله و فضاپیمای مادر قطع شد.
دهم آذر سال گذشته دانشمندان پروژه رزتا در مرکز کنترل دارمشتات در آلمان اعلام کردند این فضاپیما در مدار و فیله در سطح دنباله دار ۶۷ پی/ چوریوموف ـ گراسیمنکو همراه با این کوه یخی سرگردان سفر خود را برای چرخیدن به دور خورشید ادامه می دهند. به گفته تیم رزتا، پیش بینی می شود تا حدود 3 ماه آینده یعنی 22 مرداد امسال، کاوشگر و دنباله دار در نزدیک ترین فاصله از خورشید قرار بگیرند و از فاصله 183 میلیون کیلومتری آن عبور کنند (فاصله زمین تا خورشید به طور متوسط 150 میلیون کیلومتر است).
با نزدیک شدن تدریجی دنباله دار به خورشید، دانشمندان امیدوارند صفحات خورشیدی کاوشگر فیله بتواند در معرض تابش پرتوهای بیشتری قرار بگیرند و به این ترتیب، با شارژ باتری ها فعالیت و تماس فیله با کاوشگر مدارگرد و در نتیجه مرکز کنترل زمینی از سر گرفته شود.
از همین رو بود که در نخستین ساعات روز جمعه 18 اردیبهشت، این تیم در سازمان فضایی اروپا (ESA) گیرنده های رزتا را روشن کرد تا به محض این که فیله اولین علائم حیاتی مجدد را نشان داد فضاپیمای مداری بتواند سیگنال های تماس را دریافت و به زمین ارسال کند.
استفان اولامک، مدیر سطح نشین فیله در گفت وگو با روزنامه گاردین چاپ لندن اظهار کرد: تقریبا مطمئنیم که هوای سطح دنباله دار هنوز بسیار سردتر از آن است که فیله قادر به شارژ باتری های خود باشد؛ اما این احتمال وجود دارد که تا مدتی دیگر بتواند تماس های کوتاهی در حد 2 بار در روز برقرار کند. حرکت وضعی دنباله دار به دور خودش به این صورت انجام می شود که 2 بار در روز، سطح نشین فیله به مدت یک ساعت و 20 دقیقه نور آفتاب را در اختیار خواهد داشت و در این مدت ممکن است بتواند با مدارگرد رزتا ارتباط برقرار کند. کنترل کنندگان این ماموریت در ماه های اسفند و فروردین برای برقراری تماس با فیله تلاش کردند، اما به سبب کم بودن نور آفتاب و شارژ نشدن باتری های فیله این تلاش ها بی ثمر ماند.
اولامک در این باره توضیح داد: اکنون که در ماه اردیبهشت هستیم در آستانه رسیدن به فرصت خوبی برای تماس گرفتن با فیله قرار داریم و به نظر می رسد اوضاع در تیر ماه بازهم بهتر شود. به همان نسبت که دنباله دار و فیله به خورشید نزدیک و نزدیک تر می شوند ما نیز امیدواریم که سطح نشین بتواند انرژی بیشتر و بیشتری دریافت کند. به گفته سرپرست تیم فیله، بهترین فرصت های این سطح نشین برای شارژ باتری ها تا اواخر مرداد به دست خواهد آمد. به این صورت که دنباله دار قبل از این که وارد تاریک ترین منطقه منظومه خورشیدی شود، از نزدیک ترین فاصله از خورشید عبور کند. دستگاه های الکترونیکی فیله برای این که بتوانند بدرستی عمل کنند باید در محیطی گرم تر از منفی 45 درجه سانتی گراد قرار داشته باشند. بنابراین، با توجه به تابش ضعیف آفتاب این دستگاه ها هنوز برای کار بسیار سردند. اولامک بر این باور است که از هفته آینده تا اوایل خرداد و پس از آن، در ماه تیر رزتا در موقعیت برقراری ارتباط با کاوشگر فیله قرار خواهد گرفت. حتی اگر رزتا بتواند تماس های کوتاهی با فیله برقرار کند، این اطلاعات به دانشمندان کمک خواهد کرد که با دقت محل فعلی سطح نشین را مشخص کنند و دریابند که به نسبت نزدیک شدن تدریجی دنباله دار به خورشید باتری ها تا چه میزان می توانند شارژ شوند. براساس پیش بینی های تیم پروژه رزتا، فعالیت این ماموریت یک میلیارد پوندی آژانس فضایی اروپا تا آخر سال 2015 پیش خواهد رفت و تا آن زمان، دنباله دار تا فاصله حدود 300 میلیون کیلومتر از خورشید پیش خواهد رفت.
منبع:جام جم آنلاین
No tags for this post.
