فرآیند تولید علم هنوز برای اکثر بخشهای سیاستگذار مبهم است

سیناپرس: ولی اینکه فرآیند علم و تولید علم چیست، هنوز برای اکثر بخشهای سیاستگذار مبهم به نظر می رسد.دکتر مهدی زارع در گفت و گو با خبرنگار سیناپرس با اشاره به اهمیت و جایگاه ترویج علم در کشور، گفت: جامعه ما جامعه ای است که هنوز علم و کار دانشمندان در آن نهادینه نشده است. اجتماع یا انجمن علمی در اکثر زمینه ها یا وجود ندارد و یا حتی اگر شکل گرفته به صورت یک فعالیت نهادینه و زیرساختی شکل نگرفته است. انجمن های علمی و نشریات علمی عمدتا مسوول و مشغول به ترویج محصولات علم و فناوری هستند. ترویج علم عبارت است از ترویج تفکر علمی در جامعه  و تشریح فرآیند نحوه شکل گیری و فرآیند تولید علم و منظور از  "جامعه" همه مردم هستند، نه فقط متخصصان و فارغ التحصیلان  و دانشگاهیان و معلمان و محصلان.

 

زارع افزود: دانشمندان نیاز دارند در این زمینه فعالیت کنند، به این خاطر که در جوامعی که زندگی می کنند این احساس را دارند که اگر این فعالیت  انجام نشود نمی توانند قسمت زیادی از کارهایشان را پیش ببرند. دانشمندان باید مردم جامعه خودشان را متقاعد کنند که کاری که ما انجام می دهیم مفید به حال جامعه است تا این تولیدات علمی مورد توجه جامعه قرار بگیرد و از طرفی دیگر کسانی که در حاکمیت، امور را مدیریت کرده و سیاستگذار هستند توجهشان به کارهایی که این دانشمدان انجام می دادند جلب شود.

 

عضو هیات مدیره انجمن ترویج علم ایران خاطرنشان کرد: یک جنبه دیگری که این موضوع دارد لزوم ارتباطات میان خود متخصصان است تا قوی تر باشند و به صورت یک اجتماع در بیایند که آن اجتماع علمی از حقوق علمی و صنفی آنها دفاع کند و برایشان امکانات بگیرد و از حیثیت و حرمت تخصصی آن گروه علمی دفاع بکند. ترویج علم به دلیل ارتباط با جامعه، ارتباط با حاکمیت و ارتباط با خود دانشمندان کار مفیدی است.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا سیاستگذاران علم و آموزش در کشور ما به اهمیت بحث ترویج علم اشراف دارند؟ گفت: در حال حاضر در بخشهایی از لایه های سیاستگذاران، اهمیت محصولات و نتایج کارهای علمی از سوی دانشمندان درک می شود. ولی اینکه فرآیند علم و تولید علم چیست، هنوز برای اکثر بخشهای سیاستگذار مبهم به نظر می رسد. دلیل این موضوع البته به نظر پیچیده می آید ولی اجمالا وقتی اهمیت علم صرفا به محصولات علمی و فناورانه باشد و در کشوری مانند کشور ما این محصولات را بتوان به راحتی – کم یا بیش – از خارج از کشور وارد کرد چگونه می توان به موضوعی مانند علم و آموزش و ترویج آن اهمیت داد و برای آن جایگاهی قایل شد؟  

دانشیار پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله، در ادامه با اشاره به راهکارهای گسترش و همگانی کردن علم در ایران، تصریح کرد: مساله تفکر علمی و همگانی کردن این نوع طرز تلقی و تفکر از دنیای امروز اگر به عنوان مساله محوری پذیرفته شود در آن صورت می توان راه ها و روشهای گوناگونی برای ترویج آن پیشنهاد کرد. روشها و مسیرهای گوناگونی وجود دارد: از توجه بنیادی به مساله علم و ترویج آن در وسایل ارتباط جمعی و رسانه های دیداری و شنیداری، تا اهمیت دادن به مساله علم در تصمیم گیری ها و ساستگذاری های کلان و نشان دادن این اهمیت به جامعه (هنگامی که دانشمندان به مساله ای می رسند، مردم حس کنند که این جمع بندی در سیاستها و برنامه های کلان کشور اعمال شده است). نقش آموزش و پروش و آموزش عالی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اعمال این سیاستها بسیار حساس است. همچنین این وزارتخانه ها و البته وزارت خانه های دیگر باید سیاستهایی که در جهت خلاف مسیر ترویج تفکر علمی در جامعه است کنار بگذارند. در سطوح مختلف حاکمیت از تفکر علمی و اهمیت دادن به این طرز تفکر دفاع شود و همچنین سیاستگذاری های روزمره و عوام پسندانه که دیدی درازمدت و علمی در آن وجود ندارد کنار گذاشته شود. ضمنا فعالیتهایی که در بخش دولتی و همچنین سازمانهای مردم نهاد برای ترویج علم انجام می شود حتما و همواره نیازمند کمک های مستقیم و غیر مستقیم دولت و حاکمیت است. دادن یارانه به این نوع فعالیتها باید از وظایف اصلی و مهم دولت تلقی شود.

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا