حمایت از تولید ملی تا چالش‌های مدیریت شهری

هیچ شهرداری با تکیه زدن بر کرسی ریاست بلدیه، آنهم به‌مدت 7‌ماه نتوانسته‌است کارنامه‌ای موفق از خود عرضه کند. شهرداران نام‌ آور تهران، همه آن کسانی بودند که بیشتر از 80‌ماه بر مسند شهرداری بوده‌اند. هرچند نجفی در طی این مدت اندک آزمون خودش را به خوبی پس داده و توانسته دستاوردهای مثبت و سازنده ای در مدیریت شهر تهران داشته باشد.

جدا از نقدهای عملکرد کوتاه مدت مدیریت نجفی در شهرداری، ماجرای استعفای او نیز همراه با حاشیه های بسیاری بوده است. حاشیه هایی که تا امروز به آنها دامن زده شده است. هرچند نجفی اسفند سال 96 مهمترین علت استعفای خود را عارض شدن بیماری جدید و طولانی بودن درمان آن عنوان کرده و گفته بود:‌« اکنون که شهرداری تهران از بخش مهمی از تنگناها و مشکلات عبور کرده و راه‌حل‌هایی برای چالش‌ها و کمبود ها پیش بینی و تدبیر گشته است، متاسفانه عارض شدن بیماری جدیدی که درمان آن طولانی است و مسلما بخشی از انرژی و توان مرا تحلیل خواهد بود، امکان ادامه خدمت این جانب را منتفی ساخته است و بیم آن می‌رود که در صورت تداوم این وضع زحمات و دستاوردهای قبلی از بین برود و به مدیریت شهر لطمات جدی وارد آورد» اما پس از اعلام استعفای او، سیلی از انتقادها و مخالفت ها به پا شد و این موضوع امروز در پنجاه و دومین جلسه شورای شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت.

تصور به بن‌بست رسیدن مدیریت شهری نادرست است

محسن هاشمی، رییس شورای شهر با بیان اینکه شورای شهر از همان روز  اول تا کنون از نجفی حمایت کرده و شهردار نیز بارها در جلسات به این موضوع اذعان داشته است، گفت:‌ نکته دوم بحث به بن بست رسیدن مدیریت شهری است که این تصور نیز نادرست است چرا که شورا در راس امور شهر قرار دارد و ان شاءالله به وظایف خود عمل می‌کنیم.

وی گفت: ابتدا از شهردار محترم تهران تشکر می کنم که در طول تعطیلات نوروز با وجود استعفا در حال فعالیت بودند و بر خدمت رسانی به شهروندان نظارت می کردند. محوری که رهبر معظم انقلاب امسال به عنوان محل تمرکز و توجه مردم و مسوولان کشور بیان کردند مساله بسیار مهم و راهبردی توجه به تولید ملی است، تولید ملی که GNP شاخص آن به عنوان یکی از مولفه های مهم قدرت هر کشوری مطرح است خود نشان دهنده وضعیت بسیاری از معیارهای اساسی و نیازهای یک ملت است.

وی بیان کرد: اشتغال، رفاه، وضعیت اجتماعی، رونق اقتصادی و سرمایه اجتماعی همه از تولید ملی تاثیر می پذیرند و فضای مثبت و استقبالی که نخبگان و مردم نسبت به این موضوع در ابتدای سال داشتند نشان می دهد که نقطه کلیدی و تاثیرگذار جامعه ما مورد توجه قرار گرفته است. البته موضوع حمایت از کالای ایرانی تنها یک بخش از سرفصل مهم تولید ملی است، امروز بخش قابل توجهی از ارزش افزوده در جهان در تولید خدمات انجام می شود و طی دهه های اخیر نسبت ارزش افزوده تولید خدمات به تولید کالا رشد چشمگیری یافته است.

هاشمی افزود: محور اصلی در مدیریت شهری نیز ارایه خدمت به شهروندان است و بایست نتیجه خواست رهبرمعظم انقلاب برای حمایت از تولید ملی در حوزه مدیریت شهری، در بهبود کیفیت تولید وارایه خدمت به شهروندان دیده شود. واقعیت آن است که با وجود همه تلاش‌هایی که در دهه های گذشته در حوزه مدیریت شهری به عمل آمده است، شاخص اصلی نظیر بهره وری نیروی انسانی و تجهیزات، اثربخشی فعالیت‌ها و کیفیت خدمات ارایه شده به شهروندان و میزان رضایتمندی آنان با شاخص های مطلوب فاصله چشمگیری دارد و سال جاری بایست به عنوان نقطه شروع جهشی در جهت بهبود کیفیت و کمیت ارایه خدمت به شهروندان تلقی شود.

دست و پنجه نرم کردن تیم مدیریت شهری با چالش‌های تهران

محمدعلی نجفی در این جلسه گفت: تیم مدیریت شهری در طی این مدت با چالش‌های زیادی دست و پنجه نرم کرد و توانست کارنامه موفقی داشته باشد. شورای شهر نیز در این هفت ماه و نیم حمایت‌های خوبی از شهرداری داشته و تاکید می‌کنم که هر چه در تهران انجام شده کار مشترک شورا و شهرداری بوده است.

وی با این ادعا که کارنامه این مدت او قابل دفاع است و قابل مقایسه با هیچ دوره‌ای نیست، گفت: نگاه کنید به مدیریت بودجه در سال 96 که با وجود انحرافات و ضعف‌های زیاد توانستیم با مدیریت الویری و اعضای شورای شهر و سه نقطه بودجه را به بهترین نحو اجرایی کنیم؛ به گونه‌ای که در بخش نقدی 95 درصد بودجه محقق شد. در سال 95 شهرداری وقت 5000 میلیارد تومان از بانک وام گرفت تا کار خود را پیش ببرد اما این اتفاقات در دوره ما رخ نداد هر چند که از همان روزهای اول افراد و مراکزی در صدد تخریب شهرداری بودند.

شهردار تهران با اشاره به وجود مشکلات و سختی‌هایی که در روند مدیریت شهری وجود داشت گفت: در مقابل مشکلات و نابسامانی‌ها که بخشی از آنها اقتضای ذاتی کار شهرداری است، مقداری از آن باقیمانده تیم قبلی مدیریت شهری بود و بخش دیگری که تحمیلی و ساختگی برای مجموعه شهرداری تهران بود، توانستیم اقدامات موثری را انجام دهیم.

وی افزود: به حمدالله با تلاش همکارانم در مجموعه شهرداری تهران موفق بودیم و بسیاری از مشکلات را برطرف کردیم و حرکت سریع‌تری به صورت تدریجی در جهت تحقق وعده‌ها داشتیم به شکلی که زیرساخت‌های لازم برای فعالیت‌های بعدی ایجاد شد و در حقیقت ریل گذاری مناسبی برای اقدامات موثر آینده صورت گرفت و سکوهای پرتاب رادر بسیاری از حوزه‌ها ایجاد کردیم.

نجفی ادامه داد: با اقدامات انجام شده توانستیم در مسیر تحقق وعده‌ها حرکت کنیم و تهران را به شهری زیست پذیرتر تبدیل کنیم؛ البته برخی از اقدامات ما در حال حاضر توسط شهروندان قابل مشاهده و لمس است ولی بخشی از فعالیت‌ها نیز باید در آینده نتیجه آن مشاهده شود، همانند دانه‌ای که کاشته‌ایم و هنوز ساقه و برگ آن از خاک سر بیرون نیاورده است.

وی تاکید کرد: برای مثال در حوزه شهر هوشمند شورای مشورتی تشکیل دادیم که امیدواریم آثار این سازماندهی در حوزه تشکیل شهر هوشمند در آینده همانند دانه‌ای کاشته شده قابل مشاهده شود و از خاک سر بیرون بیاورد.

به گفته وی، شهر که به بدنی ضعیف و حتی مقداری خم شده تبدیل شده بود را تلاش کردیم در این هفت ماه بلند کنیم و در این مرحله در برخی موارد این بدن آماده حرکت و حتی پرش است بنابراین حیف است آن را به وضعیت قبلی برگردانیم.

نجفی باقیماندن خود در پست شهرداری تهران را متحمل وارد شدن لطمه‌هایی به شهر و خودش دانست و افزود: به من از دو جهت لطمه وارد می‌شود از یک سو به دلیل سیر درمان بیماری، قطعا به مدیریت شهری نمی‌توانم به درستی بپردازم و در نهایت کارنامه ضعیفی از من به جای می‌گذارد و از سوی دیگر سیر معالجه من هم با لطمه‌هایی مواجه می‌شود.

نجفی در بهشت ماند

پس از قرائت متن و تشریح چرایی استعفای از سوی نجفی و سخنرانی موافقان و مخالفان، برگه‌های رای گیری میان اعضای شورای شهر توزیع شد.

از مجموع 20 رای ماخوذه، 16 عضو به استعفا رای مخالف دادند تا بدین صورت نجفی همچنان به عنوان شهردار تهران به فعالیت خود ادامه دارد.

مهمترین چالش‌های نجفی برای مدیریت شهر تهران کدامند؟

پیش از این محمدعلی نجفی، شهردار تهران گزارشی از عملکرد دوازده ساله مدیریت محمدباقر قالیباف، شهردار گذشته و تیم مدیریتی او در شهرداری تهران(مربوط به بازه زمانی سال‌های ۸۴ تا ۹۶) ارایه داد. او در این گزارش دو زاویه جدید از شیوه پایتخت‌داری تشریح کرد. در زاویه نخست ابتدا یک چهره بدون فیلتر و واقعی از وضعیت شهر به پایتخت ‌نشینان گزارش داد تا در قالب این گزارش، از زاویه دیگری اعلام کند پایتخت را با چه کیفیت و کمیتی تحویل گرفته است.

در کارنامه‌ای که از سوی محمدعلی نجفی از عملکرد محمدباقر قالیباف ارایه داد، نقاط تاریکی مانند فضای مه‌آلود املاک شهر و شهرداری، نبود هیچ گزارش تجمیعی و کامل از اموال عمومی و اختصاصی، توافقات جزیره‌ای، نبود فرآیندی مشخص در احصای مطالبات شهرداری، عدم تفکیک املاک دارای سند و فاقد سند مالکیت و وجودعیوب متعدد در ساختار انسانی و اداری شهرداری تهران، هوشمندسازی کاریکاتوری خدمات شهرداری، فساد سیستمی در نظام شهرسازی و قراردادهای عمرانی، تورم بدهی‌ها و تعهدات و کسب دیمی درآمدهای پایدار، فقر خدمات شهری و… را بازگو کرد.

در این بین طبق گزارش نجفی، عقب‌ماندگی شدید در شبکه حمل و نقل عمومی از مهم‌ترین نقاط تاریک در حوزه عملکرد مجموعه شهرداری تهران در سال‌های گذشته بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که سیاست‌های حمل‌ونقل و ترافیکی شهرداری تهران در دهه گذشته به ‌ویژه تا ابتدای سال ۹۳ موفق در کاهش سهم حمل و نقل شخصی و کاهش آلودگی نبوده است و اولویت را نه به انسان و محیط زیست که به خودرو داده است؛ در فاصله سال‌های ۸۴ تا ۹۲ حدود ۲۲۶ کیلومتر بزرگراه به طول شبکه بزرگراهی پایتخت افزوده شده، در حالی که در همین بازه زمانی ۷۳ کیلومتر مترو در پایتخت ایجاد شده است.

سهم مترو معادل ۹ درصد و سهم اتوبوس‌های شهری معادل ۱۰ درصد از مجموع حمل و نقل عمومی است؛ اگر به این سهم، تاکسی‌ها را که در سایر کشورها جزو مدهای حمل و نقل عمومی محسوب نمی‌شوند نیز اضافه کنیم سهم حمل و نقل عمومی از مجموع سفرهای درون شهری به ۴۱ درصد می‌رسد. این در حالی است که مطابق با برنامه پنج ساله دوم شهرداری، طول خطوط مترو پایتخت تا انتهای سال ۱۳۹۷ باید به ۳۰۰ کیلومتر برسد که در حال حاضر با ۵۳ کیلومتر افزایش نسبت به ابتدای سال ۹۳ به ۲۰۵ کیلومتر رسیده است. مطابق با طرح جامع حمل‌ونقل ریلی و مطالعات انجام شده توسط شرکت فرانسوی سیسترا، شبکه ریلی شهری بلندمدت تهران باید شامل ۴۵۹ کیلومتر طول و ۲۸۲ ایستگاه، ۸ خط شهری و ۴ خط اکسپرس باشد تا حدود ۱۰ میلیون مسافر در روز را جذب کند.

همین‌طور در دوره ۶ ساله ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۶ در مقابل ۶۹۱ دستگاه اتوبوس خریداری شده توسط شهرداری تهران تنها ۲ دستگاه اتوبوس از سوی دولت برای جایگزینی ناوگان به شهر تهران اعطا شده است این در حالی است که ناوگان فعلی اتوبوسرانی خود از عوامل قابل توجه تولید ذرات معلق در هوای تهران، با سهم ۱۲ درصدی است. از سوی دیگر، در بررسی کارنامه عملکرد ۱۲ساله شهرداری تهران چهارمین نقطه تاریک، به کج‌کارکردی و اقدامات وارونه برخی اعضای خانواده مدیریت شهری و همین‌طور ساختار معیوب اداری و انسانی باز می‌گردد.

طبق گزارش نجفی، بارگذاری ساختمانی خارج از گنجایش جمعیتی شهر نیز از دیگر نقطه تاریک کارنامه عملکرد دوره گذشته مدیریت شهری است. اگرچه جمعیت پیشنهادی طرح جامع شهر تهران برای افق ۱۴۰۵ معادل ۵/ ۱۰ میلیون نفر تعیین شده بود، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد سقف جمعیت‌پذیری شهری تهران به حدود ۱۰ میلیون نفر رسیده و بنابر این در مقایسه با جمعیت افق طرح جامع، ظرفیت باقیمانده تا ۸ سال آینده حدود ۵۰۰ هزار نفر (معادل تقریبا ۱۶۵ هزار واحد مسکونی)است.

همچنین نحوه توزیع سقف جمعیت‌پذیری در مناطق حاکی از آن است که این سقف در برخی از مناطق، نسبت به جمعیت برآورد شده، تکمیل شده یا از آن فراتر رفته است. اما شاهد جهانی کارنامه مردودی شهرداری تهران، جایگاه نامناسب شهر تهران در میان شهرهای جهان است. برآوردهای انجام شده نشان می‌دهد: براساس ۸ شاخص مورد بررسی، تهران تقریبا در میان تمامی شهرهای مورد بررسی در جایگاه‌های پایین قرار دارد. به‌عنوان مثال شهر تهران در شاخص شهر جهانی از بین ۱۲۸ شهر، در رتبه ۱۱۸، در شاخص شهرهای ایمن از بین ۶۰ شهر در رتبه ۵۲ و در میان بهترین شهرهای سال ۲۰۱۷ از میان ۶۰ کشور در رتبه ۶۰ قرار گرفته است.

گزارش: فرزانه صدقی

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا