تحریم هایی که سلامت اقشار اجتماعی را نشانه می گیرد

از منظر مرجعِ تحریم‌کننده؛ شورای امنیت سازمان ملل، اتحادیه اروپا و آمریکا (دولت و کنگره) مهم ترین مراجع واضع تحریم بر ضد ایرانند. از حیث تنوع و گستردگی، تحریم‌های آمریکا علیه ایران، یکی از وسیع‌ترین تحریم‌های تصویب شده یک جانبه علیه یک کشور است. به دلیل ارتباطات وسیع سیاسی و تجاری با کشورهای مختلف جهان، آمریکا بسیاری از تحریم‌های یک جانبه اش علیه ایران را توانسته عملا به دیگر کشورها تسری دهد. برای مثال برخی از شرکت‌هایی که عمده سهام آن‌ها متعلق به شرکت‌ها یا سرمایه گذاران آمریکایی است، هم عملا مجبور به پیروی از تحریم‌های آمریکا شده‌اند. همچنین، بسیاری از کشورها و شرکت‌های خارجی نیز از بیم اقدامات تلافی جویانه آمریکا، از جمله محدودیت دسترسی آنها به امکانات و تسهیلات مالی و تجاری آمریکایی، به درجاه های مختلف از این تحریم‌ها تبعیت کرده‌اند.

تحریم‌های اقتصادی به‌گونه‌ای طرح‌ریزی‌شده است که حتی اگر انواع خاصی از کالاها و تولیدات نظیرموادغذایی، مواد دارویی و تجهیزات پزشکی از لیست تحریم کنار گذاشته‌ شده‌اند، کماکان می‌توانند به‌طور غیرقابل‌اجتنابی سلامت اقشار آسیب‌پذیرتر اجتماعی را تهدید کند. مخصوصا در کشورهای با اقتصاد کوچک و تک‌محصولی و بر پایه نفت، تحریم‌های اقتصادی می‌تواند به نحوه قابل‌ توجه‌تری سلامت عمومی را تحت تاثیر قرار دهد. در کشورهای متکی به درآمد نفتی کاهش فروش نفت می‌تواند از طریق کاهش تولید ناخالص داخلی منجر به کاهش هزینه کرد دولت در بخش سلامت شود. با کاهش سهم دولت در تامین مالی هزینه‌های سلامت، سهم پرداخت مردم افزایش‌یافته و در نتیجه درصد بیشتری از خانوارها با هزینه‌های کمرشکن و فقرزای سلامت مواجهه می‌شوند.

طی سال های اخیر آمریکا در کنار تحریم های اقتصادی، از اعمال تحریم های بهداشتی و علمی نیز فروگذار نبوده است. در سال ۲۰۱۶ اداره کنترل دارایی‌های خارجی خزانه داری آمریکا موسوم به OFAC در اطلاعیه‌ای فهرست خدمات و دستگاه‌های پزشکی‌ را که برای فروش به ایران نیاز به مجوز خاص دارد به‌روزرسانی کرد؛ فهرستی که شامل محدودیت‌ها در دو بخش تجهیزات عمومی پزشکی و تجهیزات آزمایشگاهی است و در مجموع 35سرفصل و 40تجهیز را شامل می‌شود.

از جمله تجهیزات پزشکی که در این تحریم های جدیدی که با روی کار آمدن دولت جدید آمریکا علیه ایران آمده می توان به دستگاه های تولید اکسیژن، پمپ‌های با توان بیش از یک لیتر در دقیقه، تجهیزات عکسبرداری پزشکی (تجهیزات تصویربرداری گاما، تجهیزات تصویربرداری لمسی و تجهیزات تصویربرداری گرمایی)، انکوباتورهای دی‌اکسید کربن، دوش‌های ضدعفونی و حتی ظروف آزمایشگاهی ساخته شده از بوروسیلیکات‌ها اشاره کرد.

اگرچه داروها نیز مستقیما تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار نگرفته است اما به دلیل اینکه ایران مجاز به استفاده از سیستم‌های پرداخت بین‌المللی نیست، کشور طی سال های اخیر با کمبود دارو برای درمان برخی بیماری‌ها  از جمله سرطان، مشکلات قلب و تنفس، تالاسمی و مالتیپل اسکلروزیس(MS) مواجه شده است. 

در این لیست، حتی تجهیزات بسیار معمولی همچون دستگاه اتوکلاو بزرگ‌تر از حجم 20 لیتر که برای ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی کاربرد دارند، شیکرهای آزمایشگاهی و شیکر انکوباتور (تکان‌دهنده)، برخی از انواع میکروسکوپ و… نیز قرار دارند. این در حالی است که اعمال این تحریم ها با انگیزه های سیاسی بر خلاف منشورهای جهانی حقوق بشر است.

اگرچه دارو ها نیز مستقیما تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار نگرفته است اما به دلیل اینکه ایران مجاز به استفاده از سیستم‌های پرداخت بین‌المللی نیست، کشور طی سال های اخیر با کمبود دارو برای درمان برخی بیماری‌ها  از جمله سرطان، مشکلات قلب و تنفس، تالاسمی و مالتیپل اسکلروزیس(MS) مواجه شده است. در این زمینه مرگ یک نوجوان هموفیلی بسیار جنجال‌برانگیز شد.

تحریم سلول های بدن یک ایرانی برای کمک به یک شهروند آمریکایی نیز طی چند روز اخیر خبر ساز شد. یک آمریکایی ایرانی تبارِ(مازیار هاشمی) که مبتلا به سرطان و نیازمند عمل پیوند مغز استخوان از برادرش بود. ادامه حیات این بیمار به عمل پیوند از برادرش بستگی داشت که اجازه ورود به آمریکا را نداشت.

طبق آخرین نسخه از ممنوع سفر که پس از هشت ماه کشمکش حقوقی و قضایی توسط رئیس‌جمهور آمریکا در تاریخ هشتم دسامبر اعلام و اجرا شد، اغلب سفرها از ایران، لیبی، سوریه، یمن، سومالی، چاد و کره شمالی به همراه سفر برخی مقام‌های خاص ونزوئلا به آمریکا ممنوع شد. اگرچه به این ممنوعیت سفر، در برخی موارد از قبیل موارد پزشکی شامل استثنا و معافیت می‌شود اما برادر مازیار هاشمی با ممنوعیت صدور روادید سفر مواجه شد. او برای سفر به هند و ارسال مغز استخوانش به آمریکا تلاش کرد اما متوجه شد که امکان چنین کاری به دلیل تحریم‌های آمریکا امکان پذیر نیست.

اما خوشبختانه به رغم وجود ممنوعیت صدور ویزا به خاطر دستور رییس جمهوری ایالات متحده، وزارت خارجه آمریکا به برادر مازیار هاشمی روادید صادر کرد.

گزارش: فرزانه صدقی

No tags for this post.