مصرف آنتی بیوتیک ها در رشد طیور و مشکلات ناشی از آن

به گزارش سیناپرس به نقل از ایرنا، مدیر گروه بیماری های منتقله از آب و غذای مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درمورد مصرف آنتی بیوتیک ها در پرورش طیور گفت: انواع آنتی بیوتیک ها در کشور ما همچون برخی کشورها، به عنوان فاکتور رشد طیور به خصوص مرغ استفاده می شود.

بابک عشرتی خاطرنشان کرد: هرچند سازمان دامپزشکی به سمت مرغ بدون آنتی بیوتیک پیش می رود اما این موضوع تاکنون فراگیرنشده است و پرورش دهندگان طیور از آن به عنوان فاکتور رشد استفاده می کنند.

وی بر لزوم استفاده نکردن آنتی بیوتیک به عنوان فاکتور رشد طیور تاکید کرد و گفت: سعی سازمان دامپزشکی بر انتخاب جایگزینی مناسب برای آنتی بیوتیک ها است که کار ساده ای نیست.

عشرتی به پرورش دهندگان طیور به خصوص مرغداران توصیه کرد که استفاده نکردن آنتی بیوتیک ها را جدی بگیرند و به تدریج استفاده آنها را به عنوان فاکتور رشد به صفر برسانند.

وی با اشاره به اینکه چند سالی است که گوشت مرغ بدون آنتی بیوتیک یا مرغ سبز مطرح شده است، گفت: هنوز کارهای زیادی در این زمینه باید انجام شود تا مصرف مرغ سبز در کشور فراگیر شود.

** آنتی بیوتیک
آنتی بیوتیک ها گروهی از ترکیبات شیمیایی هستند که به صورت بیولوژیکی توسط برخی گیاهان یا میکروارگانیزم هایی مانند قارچ ها تولیدشده و خاصیت آنتی باکتریال یا بازدارنده رشد باکتری ها را دارند.
بررسی تاریخچه استفاده از آنتی بیوتیک ها نشان می دهد که از زمان های بسیاردور خواص ضدباکتریایی برخی مواد شناخته شده بودند اما استفاده از آنتی بیوتیک ها به عنوان محرک رشد در تغذیه دام و طیور قدمت چندانی ندارد.
در سال 1949مشخص شد که استفاده از آنتی بیوتیک ها به مقدار کم (تقریبا 5 تاppm 10) می تواند سرعت رشد را در طیور افزایش دهد و از این زمان به بعد استفاده گسترده ای از آنتی بیوتیک ها برای درمان، پیشگیری و بهبود راندمان تغذیه و عملکرد در انسان و حیوان آغاز شد.

** استفاده از آنتی بیوتیک در پرورش دام و طیور
از آنتی بیوتیک ها به سه منظور در پرورش دام و طیور استفاده می شود که شامل پیشگیری از بیماری ها، درمان بیماری ها و افزایش روند رشد است.
استفاده به منظور پیشگیری از بروز بیماری های عفونی؛ در این هدف از دزهای با مقدار متوسط آنتی بیوتیک، در یک دوره فیزیولوژیکی مشخص در آب یا خوراک گروهی از حیوانات استفاده می شود.
استفاده درمانی؛ استفاده از آنتی بیوتیک ها برای این هدف در یک دوره کوتاه مدت، برای یک دام مشخص، با دز بالاتر از سایر اهداف و برای از بین بردن عامل پاتوژن استفاده می شود.
استفاده به عنوان محرک رشد؛ در این هدف از دزهای کم آنتی بیوتیک، در یک دوره طولانی، در کل گله و برای افزایش راندمان مصرف خوراک و افزایش تولید استفاده می شود. دز مصرفی باید از حداقل مقدار ممانعت کنندگی رشد میکروارگانیزم های مضر داخلی بدن به ویژه دستگاه گوارش بیشتر باشد. میزان مصرف آنتی بیوتیک ها به عنوان محرک رشد در بین سایر اهداف بیشتر است.

** عملکرد آنتی بیوتیک های محرک رشد
عملکرد هر یک از آنتی بیوتیک ها هنوز به خوبی شناخته نشده است اما مهمترین اثرات آنتی بیوتیک ها در دام و طیور اثراتی است که آنها بر فلور میکروبی دستگاه گوارش می گذارند.
مهمترین اثرات مثبت آنتی بیوتیک ها را می توان به ترتیب زیر خلاصه کرد:
– از بین بردن یا مختل کردن رشد باکتری های پاتوژن
– بهبود جذب مواد مغذی از طریق کاهش ضخامت اپی تلیوم روده
– کاهش ترن اور(Turn Over)سلول های اپی تلیال روده و افزایش راندمان جذب در آنها
– کاهش تحرک (Motility) مواد در دستگاه گوارش
– افزایش راندمان استفاده از مواد مغذی
– کاهش رشد میکروارگانیزم های مولد آمونیاک یا سایر ترکیبات ازته سمی
– افزایش قابلیت دسترسی یا جذب برخی مواد مغذی
– جلوگیری و پیشگیری از بروز برخی بیماری های عفونی در دستگاه گوارش
– تحریک سنتز برخی ویتامین ها یا سایر فاکتورهای رشد

** مشکلات ناشی از مصرف آنتی بیوتیک ها بر سلامتی دام و انسان
استفاده از آنتی بیوتیک ها باعث دو مشکل اصلی در سلامتی انسان می شود که شامل وجود باقی مانده های آنتی بیوتیکی در بافت های بدن و فرآورده های دامی و مقاومت پاتوژن ها به آنتی بیوتیک است.
وجود باقی مانده های آنتی بیوتیک در فرآورده های دامی و مصرف آن توسط انسان از طریق زنجیره غذایی باعث بروز واکنش های آلرژیک، تب، اسهال، گرفتگی ماهیجه های شکمی و اثرات مخرب بر متابولیسم مواد در دستگاه گوارش می شود.
محققان ثابت کرده اند که باقیمانده های پنی سیلین در شیر می تواند باعث بروز واکنش های آلرژیک در انسان شود.
اما در مقایسه با تحقیقاتی که در خصوص مقاومت آنتی بیوتیکی انجام شده است، این تحقیقات در خصوص اثرات باقی مانده های این مواد در بافت های بدن کمتر صورت گرفته است؛ با این حال بسیاری از کشور های پیشرفته استانداردهایی را برای حداکثر مقدار باقی مانده های آنتی بیوتیکی در فرآورده های دامی تعیین و مقدار آن را کنترل می کنند.
درخصوص مقاومت آنتی بیوتیکی نیز باید گفت که مهمترین علت مقاومت به آنتی بیوتیک ها، استفاده از آنتی بیوتیک های مشابه و در طولانی مدت در غذای دام و طیور است. انتقال مقاومت آنتی بیوتیکی به انسان از طریق زنجیره غذایی صورت می گیرد که طی آن ژن های مقاوم به آنتی بیوتیک از فلور میکروبی دام به پاتوژن های انسانی منتقل می شود.

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا