آیا برنامه راهبردی بیمارستان‌ها، موفق بوده است؟
مدیریت راهبردی، امری است که برای تطبیق یافتن صنایع مختلف نظیر صنعت پویای سلامت برای بقا و دستیابی به برتری و همچنین به‌کارگیری واکنش‌های صحیح، ضروری است. مدیریت راهبردی، خود با برنامه‌ریزی راهبردی شروع می‌شود. برنامه‌ریزی به مدیران کمک می‌کند تا از منابع محدود خود به‌خوبی استفاده کنند. برنامه‌ریزی راهبردی، آماده‌سازی سازمان برای پاسخگویی مناسب و به‌هنگام درمقابل تغییرات محیط داخل و خارج سازمان است و به همین جهت از پویایی بالایی برخوردار است.
مدیریت راهبردی، خود با برنامه‌ریزی راهبردی شروع می‌شود. برنامه‌ریزی به مدیران کمک می‌کند تا از منابع محدود خود به‌خوبی استفاده کنند.
برنامه‌ریزی راهبردی به مدیران کمک می‌کند تا با تعیین اهداف بلندمدت و تبیین مأموریت و دورنمای سازمان، جهت راهبردی سازمان را به کارکنان خود نشان داده، در صورت نیاز ساختارهای سازمان را تغییر داده و کارکنان را در جهتی هماهنگ، رهبری کنند تا با استفاده بهینه از منابع، سریع‌تر به مزیت برتری دست یابند.
اجرای چنین برنامه‌ای، چند سالی است که در بیمارستان‌های ایران آغاز شده است، ولی اطلاعات زیادی در زمینه میزان موفقیت آن وجود ندارد. این در حالی است تعیین میزان موفقیت برنامه راهبردی در بیمارستان‌های کشور و شناسایی علل موفقیت یا شکست آن، می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را در اختیار سیاست‌گذاران و مدیران بهداشتی و درمانی کشور قرار دهد.
لذا در همین راستا، گروهی از محققین کشورمان از دانشگاه علوم پزشکی تهران، مطالعه‌ای را انجام داده‌اند که در آن میزان موفقیت اجرای برنامه راهبردی در بیمارستان‌های استان تهران مورد بررسی و ارزیابی واقع شده است.
این پژوهش توصیفی-تحلیلی در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، ایران، شهیدبهشتی، سازمان تأمین اجتماعی، ارتش و نیروهای مسلح، بیمارستان‌های خصوصی، دولتی و خیریه انجام شده است.
ابزار علمی مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه‌ای سه‌قسمتی بوده است و داده‌های به‌دست‌آمده از آن، از طریق روش‌ها و نرم‌افزارهای آماری، تجزیه‌وتحلیل شده است.
نتایج این بررسی‌ها نشان می‌دهد که اجرای برنامه راهبردی در بیمارستان‌های استان تهران موفقیت‌آمیز نبوده است!
به گفته خانم پروانه اصفهانی، محقق دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران و سایر مجریان این پژوهش: «میزان موفقیت اجرای برنامه راهبردی در میان حدود 60 درصد از بیمارستان‌های استان تهران، در حد متوسط و پایین‌تر از آن 
ارزیابی می‌شود».
به بیان این محققین: «بیشترین میزان موفقیت برنامه راهبردی در محورهای برنامه‌ریزی و مدیریت مشتریان و کمترین موفقیت آن نیز در محورهای مدیریت کارکنان، فرهنگ سازمانی و یادگیری سازمانی بوده است».
نتایج این پژوهش همچنین نشان می‌دهد که مدیریت فرآیندهای کاری، فرهنگ سازمانی و مدیریت مشتریان، بیشترین تأثیر را در اجرای موفق برنامه راهبردی در بیمارستان‌ها دارند.
خانم اصفهانی و همکاران می‌گویند: «پژوهش ما، میزان موفقیت اجرای برنامه‌ریزی راهبردی را در بیمارستان‌های استان تهران را در حد متوسط ارزشیابی می‌کند. به‌کارگیری الگوی مناسب برنامه‌ریزی راهبردی، مدیریت و رهبری قوی، ایجاد فرهنگ مشارکتی، توسعه منابع مورد نیاز و آموزش و توانمندسازی کارکنان می‌تواند در اجرای موفق برنامه راهبردی در بیمارستان‌ها نقش بسزایی داشته باشد».
این پژوهش که یافته‌های آن را نشریه «پایش» وابسته به پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی منتشر نموده است، تصویری از وضعیت برنامه‌ریزی راهبردی در سازمان‌های بهداشتی و درمانی کشور به دست می‌دهد که می‌تواند در بهبود وضعیت و برنامه‌ریزی برای آینده مورد استفاده قرار گیرد.
گزارش: دکتر محمدرضا دلفیه
منبع: مصدق‌راد، ع. و همکاران. 1396. بررسی میزان موفقیت اجرای برنامه راهبردی در بیمارستان‌های استان تهران. پایش، 16(6): 773-759.
No tags for this post.
