اسباب بازی فرهنگ است نه صنعت

صنعت اسباب بازی کشور از موانع و نارسایی های بسیاری رنج می برد و بازار مصرف کشور به نحو گسترده ای در سیطره محصولات خارجی قرارگرفته است.

در آیین گشایش این کنفرانس دکتر اشرف موسوی لر رییس انجمن علمی پژوهش های هنری ایران ضمن تشریح اهمیت اسباب بازی و سرگرمی و کاستی های پژوهش و تولید علم در این زمینه، این کنفرانس را مقدمه ای برای تولید سرمایه فکری در این زمینه دانست.

ابعاد علمی کنفرانس

از میان چکیده های ارسالی به دبیرخانه کنفرانس،67 مقاله برگزیده شده و مقالات آن ها از نویسندگان و پژوهشگران دریافت شد. در مرحله دوم داوری 35 مقاله برای انتشار انتخاب شد و از این میان، 15 مقاله برای سخنرانی در پنل های کنفرانس انتخاب و طی دو روز ارایه شد.

مباحث کیفیت، هویت، زیبایی شناسی، ارزش های فرهنگی، آموزش، نقد اسباب بازی های وارداتی، بسته بندی اسباب بازی، اسباب بازی های بوم ساخت، رابطه هنرهایی چون سینما، تئاتر، تصویرسازی و طراحی صنعتی با اسباب بازی، اسباب بازی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، بازاریابی، هدایت مصرف، آموزه های دینی در اسباب بازی، نشانه شناسی، برندینگ، اسباب بازی و آموزش معلولان و نابینایان و دهها زمینه دیگر، در میان مقالات و چکیده های ارسال شده به چشم می خورد که خود، نشان از اهمیت و فراگیری این صنعت دارد.

در این کنفرانس با نگاه به محدودیت ها و ناکارآمدی های صنعت اسباب بازی کشور به نمونه های عینی طرح ها و ایده هایی اشاره شد که به دلیل اشکالات ساختاری ناموفق بوده اند.

همکاری کمیسیون فرهنگی مجلس با متولیان اسباب بازی

در ادامه حجت الاسلام احمد مازنی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی چاره حرکت فرهنگی را حضور و فعالیت تشکل های مردم نهاد همچون انجمن های علمی دانست و با اشاره به اهمیت بنیادین اسباب بازی در تربیت جامعه ایرانی-اسلامی تصریح کرد: توجه و کار علمی در این زمینه، لازم و مهم است و اعلام آمادگی می کنم که کمیسیون فرهنگی مجلس در این زمینه همکاری های لازم را با متولیان اسباب بازی از طریق بررسی پیشنهادات و تصویت قوانین خواهد کرد.

پنل تخصصی کودکان از جمله بخش های بسیار نوآورانه و جذاب این کنفرانس بود که در طی آن، چهار کودک در پنل تخصصی بررسی وضعیت اسباب بازی کشور شرکت کرده و به بیان دیدگاه های خود برای بهبود صنعت اسباب بازی و بومی سازی آن پرداختند. سخنرانی امیرعلی نقره کار، آرین ولی، مهرنام زنگی و سردارموسی زاد در این پنل از دیگر ویژگی های این کنفرانس بود.

تولید یک دغدغه مشترک بین همه عوامل موثر بر اسباب بازی

دکتر بهنام زنگی دبیر اجرایی کنفرانس و نایب رییس انجمن علمی پژوهش های هنری ایران در گفتگو با خبرنگار سیناپرس پیرامون دستاوردهای این کنفرانس گفت: این کنفرانس با تلاش و برنامه ریزی انجمن علمی پژوهشهای هنری ایران طرح ریزی شده است. با توجه به ماهیت بینارشته ای پژوهش هنر، انجمن علمی پژوهش های هنری ایران تلاش دارد در زمینه های کمتر توجه شده فرهنگ و هنر، وارد شده و به مسئولیت علمی خود عمل کند. اسباب بازی هم در چهارچوب صنایع فرهنگی، یکی از این نقاط کلیدی فرهنگ است

.

وی در رابطه با اهمیت اسباب بازی در میان سایر کالاها و محصولات فرهنگی تصریح کرد: اسباب بازی و بازی های بومی هر فرهنگ و تمدنی بخش مهمی از دستاوردهای آن به شمار می روند که ضمن این که بازتاب روشنی از باورها و سلایق جامعه اند، در شکل گیری و هویت یابی اجتماعی نسل ها بسیار اثرگذارند. عصر صنعتی و توسعه تولید انبوه باعث آن شده است که توجیه اقتصادی و مزیت تولید به عامل مهمی در فعالیتهای صنعتی و تولیدی کشورها تبدیل شود.

زنگی تاکید کرد: در چنین شرایطی کالاها و محصولات فرهنگی نیز که دارای ارزش های بومی هستند، از این قاعده مصون نمانده و مورد آسیب قرارگرفته اند. از جمله این محصولات می توان اسباب بازی را نام برد که بخش عمده بازار کنونی آن در جهان در اختیار برندهای بزرگ کشورهای صنعتی است و این مساله باعث به حاشیه رانده شدن دستاورهای بوم ساخت کشورها شده است.

بیشتر بخوانید:

• تبدیل مقوله اسباب بازی به یک گفتمان علمی

وی افزود: گذشته از محتوای صنعتی و اقتصادی اسباب بازی، اگر این قاعده را بپذیریم که هر شی و کالایی که معنا تولید می کند یک محصول فرهنگی تلقی می شود، بخشی از این نوع محصولات مورد استفاده گروه های سنی کودک و نوجوان هستند و این مقاطع سنی از نظر تربیت فرهنگی و آموزش اجتماعی دوره های تعیین کننده ای محسوب می شوند. صرفنظر از اینکه اسباب بازی ها می توانند برای همه مقاطع سنی افراد طراحی و تولید شوند، در واقع رایج ترین نوع استفاده آنها در حساسترین دوران شکل گیری شخصیت و نهادینه شدن ارزش های شخصیتی و توانمندسازی فرد ایفای نقش می کنند و تاثیرات آنها کاملاً زیربنایی و بنیادین است.

زنگی با اشاره به اینکه اسباب بازی ضمن سرگرم کردن فرد، می تواند نقش آموزش، تقویت خلاقیت، رشد ذهنی و سلامت جسمی را نیز برعهده داشته باشد، گفت: تعلقات فرهنگی، علاقمندی با هویت ملی و ارزش های نهادینه شده ملی نظیر اسطوره ها، حماسه ها، الگوهای شخصیتی، ارزشها و سنن اجتماعی از طریق بازی و اسباب بازی به دنیای کودکان راه پیدا می کنند و کودک از این طریق می تواند خود را برای ورود به جهان واقعی آماده کند.

وی در رابطه با دستاوردهای این کنفرانس تاکید کرد: پایش دقیق دستاوردهای این رویداد علمی زمان بیشتری نیاز دارد اما توجه پژوهشگران و فعالان علوم تربیتی، هنر، مهندسی، روانشناسی، روانپزشکی، محیط زیست و آموزش به کنفرانس، نویدبخش این است که این رویداد علمی در تولید یک دغدغه مشترک بین همه عوامل موثر بر اسباب بازی موفق بوده است.

نایب رییس انجمن علمی پژوهش های هنری ایران عنوان کرد: البته باید توجه داشته باشیم که برای ورود به فضای عملی و اجرایی در صنعت مهمی مانند اسباب بازی، پشتوانه علمی، ادبیات و چهارچوب های نظری و زمینه های فکری باید از قبل تولید و فراهم شده باشند. اسباب بازی محصولی فکری است و نمی توان آن را به قالب های صنعتی محدود کرد. برگزاری کنفرانس ها و هم اندیشی های علمی از این دست می تواند پایه های فکری و نظری لازم را مستقر کند تا نهاد صنعت بر آن استوار شود.

وی اظهار کرد: در مرحله آغاز این حرکت مهم که عبارت است از حساسیت بخشی به فعالان صنعت اسباب بازی و آگاهی بخشی به مصرف کنندگان آن، پیش از هر چیز باید عوامل دخیل و دستگاه های مسئول به یک ادبیات تا حد ممکن مشترک برسند. برای همین امر، در نخستین دوره کنفرانس تا حد ممکن از همه فعالان این حوزه دعوت به عمل آمد. آشنایی و پیوند این نهادها با هم، صرفنظر از خروجی آن، خود دستاورد مهمی است. ضمن اینکه حضور بخش خصوصی و بخش های حاکمیتی و دولتی توانست آنها را با دغدغه ها و مسائل یکدیگر آشنا کند.

زنگی در خصوص تبدیل مساله اسباب بازی به عنوان یک گفتمان عمومی گفت: برای جهت دهی به یک حرکت ملی و پیوستگی همه عامل آن بهتر است آن مساله به گفتمان تبدیل شود. فکر می کنم کنفرانس در این مساله بسیار موفق بود و حضور طیفی از تولیدکنندگان؛ ایده پردازان، پژوهشگران، کارشناسان تربیتی، مدرسان، روانشناسان و روانپزشکان نشانه خوبی از این مساله است که مساله اسباب بازی می تواند به یک گفتمان فراگیر تبدیل شود و نخستین کنفرانس ملی اسباب بازی و سرگرمی ایرانی توانسته است تا حدود زیادی به تحقق این مساله جامه عمل بپوشاند.

بر اساس این گزارش، این کنفرانس توسط انجمن علمی پژوهش های هنری ایران و مشارکت دانشگاه الزهرا(س)، شورای نظارت بر اسباب بازی شورای عالی انقلاب فرهنگی، ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش بنیاد، کانون پرورش کودکان و نوجوانان فکری ایران در روزهای هشتم و نهم اسفندماه در سالن کنفرانس تورانی دانشگاه الزهرا(س) برگزار شد.

 

گزارش: هانیه حقیقی

No tags for this post.