«گرگرفتگی» را با گیاهان دارویی آرام کنید

محققین کشورمان، درمان‌های طبیعی و گیاهی برای این عارضه را در فصلنامه «گیاهان دارویی» وابسته به پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی منتشر کرده‌اند.

گرگرفتگي ازجمله شایع‌ترین شکایت‌های زنان در دوران يائسگي است كه به دنبال كمبود هورمون زنانه استروژن اتفاق می‌افتد. شایع‌ترین نشانه‌های گُرگرفتگي عبارت‌اند از: احساس گرماي شديد و ناگهاني در صورت، گردن، بازوها و در قسمت پایین‌تنه همراه با تند و نامنظم شدن ضربان قلب و عرق كردن و همچنين علائمي مانند اختلال در خواب شبانه، سردرد و اضطراب، سرگيجه، ضعف و حتی غش.

گُرگرفتگي بر روي خلق فرد، حافظه، فعاليت جنسي، كيفيت زندگي و عملكرد اجتماعي زنان اثر دارد و همچنين موجب تحریک‌پذیری، افسردگي، كاهش تمركز و خستگي فرد می‌شود. بنابراين درمان صحيح این مشکل که از عوارض يائسگي است، اهميت زیادی دارد.

شایع‌ترین نشانه‌های گُرگرفتگي عبارت‌اند از: احساس گرماي شديد و ناگهاني در صورت، گردن، بازوها و در قسمت پایین‌تنه همراه با تند و نامنظم شدن ضربان قلب و عرق كردن و همچنين علائمي مانند اختلال در خواب شبانه، سردرد و اضطراب، سرگيجه، ضعف و حتی غش.

شایع‌ترین روش برای درمان گرگرفتگي، استفاده از هورمون درماني )استروژن به‌تنهایی يا استروژن به‌علاوه پروژسترون( است. اما چنین درماني ممكن است عوارضي مانند حملات قلبي، سكته، سرطان سينه، سرطان و افسردگي را ايجاد كند. علاوه بر اين حدود 10 درصد از خانم‌ها به دليل ابتلا به برخي بیماری‌ها، ممنوعيت مصرف استروژن دارند.

لذا امروزه استفاده از درمان‌های جايگزين مانند انواع تركيبات گياهي، طب سوزني، ماساژ درماني، ورزش، رژیم‌های غذايي و يوگا كه اغلب ارزان‌تر هستند و عوارض كمتري نیز دارند موردتوجه قرار گرفته‌اند.

در این رابطه، محققین دانشگاه علوم پزشکی تهران در پژوهشی جامع و مروری، به بررسی و شناسایی گیاهان دارویی مرتبط با درمان گرگرفتگی پرداخته‌اند.

محققین فوق برای بررسی مطالعات كارآزمايي باليني انجام‌شده برای بهبود گرگرفتگي در زنان يائسه، در پایگاه‌های اطلاعاتی بین‌المللی Scopus, Web of Scienceو Medline به جستجو پرداختند.

در این جستجو، مقالات مربوط به مطالعاتي كه نمونه بررسي آن‌ها، زنان در محدوده سني 40 تا 60 با يائسگي طبيعي بودند و ضمن شکایت از گرگرفتگي، در حال درمان با داروي خاصي نبودند، به‌طور جامع بررسی شدند.

نتایج این بررسی نشان داد که گیاهان دارویی متعددی مانند سویا (Glycine max)، کوهوش سیاه (Cimicifuga racemose)، پنج‌انگشتی (Vitex agnus-castus)، شیرین‌بیان (Glycyrrhiza glabra)، شنبلیله (Trigonella foenum-graecum)، رازک (Humulus lupulus)، سنبل‌الطیب (Valeriana officinalis)، دانه کتان (Linum usitatissimum)، مریم‌گلی (Salvia officinalis)، بادیان (Pimpinella anisum)، شبدر قرمز(Trifolium pretense) ، گل راعی (Hypericum perforatum)  و جینکو (Ginkgo biloba)  می‌توانند در کاهش گرگرفتگی در زنان یائسه نقش داشته باشند.

در این بررسی مشخص شد که بيشترين مطالعات انجام‌شده در این خصوص، روی گیاه سويا با 20 مطالعه بوده است که در 11 تای آن‌ها، به اثربخشي مصرف سويا در كاهش تعداد و شدت گرگرفتگي اشاره شده بود. محققین در این مطالعات پيشنهاد کرده بودند كه زنان يائسه به استفاده از سويا جهت رفع مشكلات يائسگي تشويق شوند.

بااین‌حال خانم دکتر کاشانی و همکارانش، مجریان این طرح پژوهشی اظهار داشته‌اند: «نتایج این مطالعه  نشان داد که گیاهان دارویی بسیاری در کاهش علائم گرگرفتگی مؤثر هستند. اما برای نتیجه‌گیری قطعی در این مورد نیاز به مطالعات بیشتری حس می‌شود و براي استفاده در كلينيك نیز، بایستی آزمایش‌هایی با در نظر گرفتن بی‌خطر بودن اين فرآورده‌ها ازنظر عوارض جانبي انجام گيرد».

فصلنامه «گیاهان دارویی» وابسته به پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی که از نشریات پیشرو در انتشار مقالات علمی پژوهشی مرتبط با این‌گونه گیاهان است، نتایج این پژوهش را منتشر کرده است.

 

گزارش: محمدرضا دلفیه

منبع: کاشانی، ل. و همکاران. 1396. مروری سیستماتیک بر گیاهان دارویی جهت درمان گرگرفتگی. گياهان دارويي، 16(4): 20-1.

No tags for this post.