پروژه هایی که فقط پاسخگوی نیاز امروز باشد کاربردی نیست
به گزارش سیناپرس به نقل از ایرنا، دانشگاه ها و پژوهشگاه های نسل سوم از دانش محوری (نسل اول) و پژوهش محوری (نسل دوم) عبور کرده و به کار و ثروت آفرینی رسیده اند.
این دانشگاه ها برای یافتن منابع مورد نیاز برای تامین هزینه های تحقیقات در مرز دانش، کافی نبودن بودجه دولت و جهانی شدن و وجود دانشجویانی با ملیت های مختلف در دانشگاه ها به سمت تبدیل شدن به مراکز آموزشی و تحقیقاتی نسل سوم حرکت کرده اند.
صحبت از دانشگاه های نسل سوم از مدت ها قبل در ایران مطرح شده است و آنچه بیش از بقیه به چشم آمده این است که این نوع از مراکز تحقیقاتی باید از تمرکز صرف به آموزش و پژوهش دست برداشته و بتوانند به اشکال مختلف ارتباط با صنعت و پژوهش های کاربردی روز بخشی از هزینه های خود را تامین کرده و برای دانش آموختگان کارآفرینی کنند. اما این امر می تواند منجر به کاهش تولید علم به شکل انتشار مقاله در نشریات معتبر شود؛ تناقضی که دانشگاه ها به اشکال مختلف به آن پاسخ می دهند.
حسین حسینی تودشکی در مورد دشواری پرداختن به پژوهش های کاربردی و همزمان پژوهش های بنیادی به خبرنگار علمی ایرنا گفت: این تناقض در روزها و گام های اول حرکت به سمت کاربردی کردن پژوهش ها وجود دارد.
وی ادامه داد: اما امروز در دانشگاه صنعتی امیرکبیر از گام های اول عبور کرده ایم زیرا بیش از 6 سال است که در این حوزه برنامه ریزی جدی می کنیم؛ همچنان باید توجه داشته باشیم بدنه علمی دانشگاه ها به ویژه پژوهشگاه ها بهرحال به این شکل کار کردن عادت ندارند.
آینده نگری در حوزه فناوری کمتر است
استاد دانشکده مهندسی هوافضای دانشگاه امیرکبیر اضافه کرد: یک دسته از پژوهشگران ما در علوم پایه کار می کنند و اگر در حوزه های صنعتی هم فعال باشند؛ از روش هایی استفاده می کنند که کاربرد ملموس و صریح برای صنعت ندارد.
وی خاطرنشان کرد: با وجود این نتیجه پژوهش های همین فرد در حوزه فناوری و فنی در خارج از کشور، خریدار دارد و گرنت های پژوهشی می توانند بابت آن کسب کنند. ولی هنوز صنایع ما و بخش هایی که در این حوزه ها سرمایه گذاری مسقیم کنند کمتر پیدا می شوند؛ زیرا اینده نگری در حوزه فناوری کمتر است.
تودشکی یادآور شد: بیشتر به مسائل روزمره فناوری توجه می کنیم و وقتی صحبت از مسائل کاربردی می کنیم، همین مسائل روز را باید حل کنیم ولی مسائلی که طی یک دهه آینده پیش می آید؛ کاربردی است و باید به آنها هم توجه کرد.
وی با اشاره به توجه به آینده فناوری ها در بسیاری کشورها گفت: موضوعات کاربردی در این کشورها شامل مسائل بنیادین است که طی 10 یا 15 سال آینده صنعت را گرفتار می کند. بسیاری پروژه ها و سرمایه گذاری روی آنها در تحصیلات تکمیلی دانشگاه ها، در برنامه های نیازهای صنعت آینده است.
تعریف علوم کاربردی در کشور اشکال دارد
تودشکی با تاکید بر اینکه هنوز با این روند فاصله داریم تصریح کرد: تعریف علوم کاربردی در کشور هنوز اشکال دارد و متناسب با برنامه ریزی نیست؛ متاسفانه به علمی کاربردی می گوییم که فقط نیاز امروز صنعت را پاسخ دهد.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه صنعتی امیرکبیر با ابراز امیدواری برای مرتبط کردن پروژه های نیاز روز صنعت با پژوهش ها و پروژه های تحصیلات تکمیلی ادامه داد: در این زمینه تلاش می کنیم و ممکن است در گام اول بتوانیم 30 درصد پروژه ها را مرتبط کنیم ولی به تدریج با تعمیق ارتباط با بخش های تحقیق و توسعه شرکت های بزرگ که در مرز دانش حرکت می کنند می توانیم این درصد را افزایش بدهیم.
بخش های تحقیق و توسعه شرکت های بین المللی را جذب می کنیم
وی در پاسخ به این سوال که تاکید بیش از حد به کاربردی شدن پژوهش ها طی سال های اخیر موجب کاهش تعداد مقالات علمی دانشگاه ها خواهد شد گفت: این حرف درست است و راهبرد ما برای اینکه کاربردی کردن پژوهش ها به ضرر تولید علم تمام نشود این است که همچنان از فعالیت های علمی بنیادی تئوری حمایت می کنیم و هم بسترهای جدیدی را ایجاد می کنیم که پروژه های پژوهشی بخش های تحقیق و توسعه شرکت های داخلی و شرکت های بزرگ بین المللی را با دانشگاه مرتبط کنیم.
تودشکی ادامه داد: در این صورت می توانیم به تدریج درصد بیشتری از پایان نامه های تحصیلات تکیملی را با فناوری روز مرتبط کنیم. این امر غیر از اینکه کاربردی شدن پایان نامه و پروژه ها را در بر دارد، موجب اعتماد و ترغیب صنایع داخلی هم برای نزدیک شدن به دانشگاه برای کسب فناوری می شود.
وی در این مورد که منابع بودجه ای دانشگاه اجازه حرکت در هر دو بخش را می دهد یا خیر نیز گفت: در بخش که با صنایع کار می کنیم هزینه ها از طرف آنها تامین می شود؛ همچنین مذاکراتی با شرکت های خارجی داریم و در صورت موفقیت این مذاکرات می توانیم به سرعت زیادی بودجه پژوهش های کاربردی و بنیادین را هم تامین کنیم.
