پرندگان را از فردای کودکانمان حذف نکنیم

 دلیل انتخاب شعار برای روز جهانی پرندگان در سال 2015 ، عنوان یا شعار Restore habitats,restore birds ( بازسازی زیستگاه ها، حفظ و بازسازی پرندگان ) است که به خوبی بر اهمیت موضوع حفظ زیستگاه های این پرندگان برای جلوگیری از انقراض بسیاری از این گونه ها تاکید دارد .

گفتنی است در طول تاریخ شکل گیری حیات روی کره زمین ، گونه های مختلف جانوری به وجود آمده و بسیاری از آن ها نیز منقرض شده اند . این روند انقراض جانوران در دهه های اخیر و به دلیل دخالت های مختلف انسان در زندگی و محیط زیست این جانوران روندی بسیار سریع به خود گرفته و بسیاری از گونه های جانوری در خطر انقراض قرار دارند . در این میان پرندگان نیز دچار آسیب های مختلف ناشی از فعالیت انسانی شده و بسیاری از این گونه ها ، در حال نابودی هستند . 

در میان کشورهای مختلف دنیا ، کشور کلمبیا دارای بیشترین تعداد گونه ها و تنوع نژادی پرندگان است ولی مطالعات جدید  در این زمینه نشان می دهد که در حدود شش درصد از گونه های مختلف پرندگان موجود در این کشور در آستانه انقراض قرار داشته و خطر نابودی آن ها را به صورت جدی تهدید می کند .

چندی پیش  موسسه پژوهشی Proaves در کشور کلمبیا در اعلامیه ای رسمی با عنوان : " گزارش پرندگان مناطق مختلف کلمبیا "  اعلام کرد که شرایط زندگی پرندگان بسیار نامطلوب بوده و در طی دهه های گذشته ، این شرایط با سرعت زیادی در حال بدتر شدن است . این موضوع ، یک اخطار جدی برای آینده محیط زیست محسوب می شود .

همچنین این موضوع تنها منحصر به کشور کلمبیا نبوده و چندی پیش خبرگزاری فرانسه اعلام کرد که بیش از نیمی از پرندگان بومی در قاره آمریکای شمالی در خطر انقراض قرار دارند. بنا به گزارش های انجمن Audubon  که یک موسسه فعال خصوصی و غیرانتفاعی شناخته شده  در حوزه محیط زیست کشور آمریکا است ، عقاب طاس  که به عنوان عقاب دریائی و عقاب سر سفید نیز شناخته شده و از گونه های نادر و منحصر به فردی است که تنها در آمریکای شمالی زندگی می کند. یکی از مهمترین این گونه های پرندگان در خطر انقراض است. در این گزارش هم چنین اعلام شده است: از سال 1600 میلادی تا امروز در حدود ده نوع مختلف از گونه های پرندگان در منطقه آمریکای شمالی منقرض شده اند اما امروزه این خطر بسیار جدی است و بیش از نیمی از این گونه ها با خطرات  جدی برای ادامه زندگی خود روبه رو هستند .

از سوی دیگر زیست شناسان و کارشناسان حوزه محیط زیست که  سال گذشته  در کنفرانسی در شهر وین با موضوع زندگی پرندگان شرکت کرده بودند ، خبر از انقراض سریع پرندگان بومی قاره اروپا به دلیل تغییرات آب و هوائی دادند.

Thomas Gottschalk از دانشگاه علوم کاربردی جنگل ها که از سخنرانان این کنفرانس محسوب می شد که در  ارتباط با روند سریع انقراض گونه های پرندگان در قاره اروپا ، گفت : حدود 2 میلیون و 300 هزار  پرنده در قاره اروپا در معرض خطر جدی هستند و ما پیش بینی می کنیم که تا سال 2050 برخی از گونه های پرندگان شامل مرغ سیاه ، چکاوک و سسک چیف‌چاف از راسته گنجشک سانان  برای همیشه در کشور آلمان منقرض شوند .

البته در این میان برخی پرنده ها نیز مانند تیت یا چرخ ریسک توانائی تطبیق پذیری با شرایط جدید را داشته و دچار مشکلات تغییرات آب و هوائی نشده اند.  مطالعه گونه های پرندگان دیگری مانند جیجاق اوراسیایی یا زاغ کبود ، حواصیل و گونه ای خاص از مرغ زنبور خوار نشان می دهد که تعداد این گونه ها افزایش یافته است .

وی در ادامه اظهاراتش افزود : اصلی ترین عوامل آسیب رسان به زندگی و محیط زیست پرندگان ، فعالیت های انسانی در زمین های سکونتگاه این پرندگان است.  برای نمونه تعداد پرندگان بومی مزارع آلمان طی 30 سال گذشته نصف شده اند.

تغییرات آب و هوائی همچنین  سبب ایجاد تغییر در فصل های جفت گیری ، مهاجرت و جمع آوری غذای پرندگان شده و به این ترتیب بخش های حیاتی زندگی این موجودات دستخوش تغییراتی می شوند که می تواند منجر به نابودی این

گونه ها شوند . اصلی ترین عوامل آسیب رسان به زندگی و محیط زیست پرندگان ، فعالیت های انسانی در زمین های سکونتگاه این پرندگان است. 

Erwin Nemeth از موسسه حیات وحش پرندگان اتریش نیز در این ارتباط گفت: تغییرات آب و هوائی سبب ایجاد تغییر در فصل های جفت گیری ، مهاجرت و جمع آوری غذای پرندگان شده و به این ترتیب بخش های حیاتی زندگی این موجودات دستخوش تغییراتی می شوند که می تواند منجر به نابودی این گونه ها شوند. برای نمونه ، در گذشته ، زمان تولید مثل مرغ مگس خوار رنگی در اروپا ، همزمان با  تولید مثل کرم های caterpillar بود ولی به دلیل تغییرات آب و هوائی ، این پرنده در سال های اخیر ، تولید مثل خود را زودتر شروع می کند در حالی که هنوز کرم های caterpillar از خواب زمستانی بیدار نشده و تولید مثل نکرده اند . این موضوع سبب مرگ و میر این نوع پرنده و کاهش شدید جمعیت آن ها شده است. از سوی دیگر تغییرات آب و هوائی سبب شیوع بیماری های جدیدی در بین پرندگان قاره اروپا شده است که این موضوع نیز به نوبه خود در کاهش تعداد این پرندگان بی تاثیر نیست و ادامه روند فعلی منجر به انقراض برخی از گونه های پرندگان قاره اروپا خواهد شد.

Gary Langham  دانشمند ارشد این موسسه اعتقاد دارد که شرایط ادامه حیات و یا انقراض این گونه های جانوری بستگی مستقیم به فعالیت های انسانی و همچنین حمایت های دولت دارد.

موضوع تغییرات آب و هوائی  اگر چه مهم ترین دلیل کاهش تعداد جمعیت پرندگان در سراسر دنیا محسوب می شود ولی باید عنوان کرد که این موضوع ، تنها دلیل نابودی جمعیت پرندگان مهاجر نبوده و بشر با فعالیت های مختلف خود در حوزه های مختلفی ، عرصه را بر این جانوران تنگ کرده است . برای نمونه مطالعات انجام گرفته توسط انجمن حمایت از حقوق حیوانات در کشور پورتو ریکو نشان می دهد که وجود برج های ارتباطات  مخابراتی موجب تخریب سکونت گاه های گونه های مختلف پرندگان شده و این تاثیر به ویژه در دو نوع پرنده در خطر انقراض با نام های guabairo و nightjar (جغد اروپائی ) که تنها در بخش هائی از جنوب این کشور وجود دارند ، مشاهده می شود .

تخریب زیستگاه های محل سکونت این جانوران که باعث کم شدن محدوده زندگی و کاهش منابع تغذیه طبیعی پرندگان فوق می شود ،  مهمترین دلیل در خطر انقراض قرار گرفتن آن ها بوده و پزوهشگران پیش بینی می کنند در صورت ادامه روند فعلی ، این گونه های پرنده منقرض شوند .

این موضوع در پی آغاز عملیات ساختمانی برج های جدید مخابراتی در زیستگاه های این پرندگان در کشور پورتو ریکو باعث بروز بحث و جدل های فراوانی شده است . برج های مخابراتی فوق توسط شرکت Soluwise در حال ساخت بوده و عملیات اجرائی آن ها از سال گذشته میلادی آغاز شده است . در همین زمینه لوئیز گارسیا مرکادو Luis Garcia Mercado که یکی از اعضای ائتلاف محیط زیست و بهداشت این کشور به شمار می رود در حال پیگیری مراحل قانونی جهت متوقف کردن این پروژه عمرانی است .  

گفتنی است nightjar یا بوف اروپائی گونه ای از پرندگان در شاخه شبگردان بوده که با نام علمی   Caprimulgidae شناخته می شود . این پرنده از شاخه طنابداران و رده پرندگان محسوب شده و بومی این منطقه از دریای کارائیب است . در سال های اخیر جمعیت این پرنده بنا به دلایل متعددی که عمدتا بر اثر فعالیت های انسانی به وجود امده ف کاهش فراوانی داشته و رو به انقراض می رود .

مجموع عوامل فوق باعث شده است تا برخی از کشورها و سازمان های غیر دولتی به انجام اقداماتی جهت پیشگیری از این روند نابودی گسترده پرندگان ، دست بزنند . یکی از این اقدامات مهم ، بررسی نحوه جرکت و مسیر های مهاجرتی پرندگان مهاجر است . چندی پیش رسانه های رسمی کشور اتریش از تصمیم این کشور مبنی بر ساخت مرکز مشاهده و رصد مهاجرت پرندگان خبر دادند.  این خبر به صورت رسمی توسط پروفسور  Leonida Fusaniپرنده شناس دانشگاه دامپزشکی وین تائید شد .

وی در این رابطه اعلام کرد : فعالیت های مربوط به انجام این پروژه در حال پیگیری است و این پروژه همزمان با ساخت مرکز پایگاه داده ها و سرورهای این پروژه  حداکثر تا سال 2016 به بهره برداری خواهد رسید.

این پرفسور پرنده شناس همچنین اعلام کرد: تا کنون اطلاعات مربوط به مهاجرت پرندگان در کشور اتریش توسط یک موسسه آلمانی مستقر در Bodensee  با نام مرکز رصد پرندگان  Radolfzell انجام می شد و این موضوع بسیار مهم است که ما بتوانیم مرکز رصد پرندگان بومی را در خود اتریش داشته باشیم.

این پروژه در راستای دستورالعمل و بخشنامه اتحادیه اروپا به کلیه کشورهای عضو این اتحادیه مبنی بر تدارک دیدن مراکز رصد مهاجرت پرندگان ، اجرائی می شود.  در حال حاضر علم پرنده شناسی در اتریش دچار رخوت و کم تحرکی شده و ساخت این مجموعه می تواند فرصت های جدید مطالعاتی برای پژوهشگران این حوزه تدارک ببیند.

Gabor Wichmann از مرکز حیات وحش پرندگان اتریش ضمن اعلام خوشنودی از این خبر ، افزود : این موضوع بسیار مهمی است و با ساخت این مجموعه ، امکانات بسیار مطلوبی در اختیار پرنده شناسان قرار خواهد گرفت . متاسفانه تاکنون مطالعات در حوزه مهاجرت پرندگان در اتریش چندان مورد توجه قرار نداشته ولی باید اذعان داشت که مناطق کوهستانی آلپ در اتریش دارای پتانسیل بسیار بالائی در زمینه مطالعه مهاجرت پرندگان است.

وزارت علوم ، تحقیقات و اقتصاد اتریش پرداخت هزینه های این پروژه را بر عهده گرفته اند و مقر اصلی این مرکز پژوهشی در شهر وین قرار خواهد داشت و شعبه دیگری از آن در ایالت Grafenwoerth ساخته خواهد شد .

درنهایت نحوه غلط زندگی انسان و آسیب های وی به محیط زیستی است که بسیاری از دیگر جانداران کره زمین نیز در ان سهیم هستند . روند گسترش صنعت و آلودگی های آن توسط انسان تا کنون سبب انقراض بسیاری از گونه های جانوری شده است . حفظ و بقای این جانوران ، نقشی مهم و مستقیم در حفظ و بقای انسان در کره زمین داشته و این موضوع با توجه و همکاری تمامی انسان های موجود در کره زمین امکان پذیر است . شاید بهتر باشد که کمی در این مورد اندیشه کرده و پرندگان را از آسمان فردای کودکانمان حذف نکنیم .

 

 

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا