گزارش تصویری و تحلیل فنی امامزاده نور گرگان

نمای داخلی امامزاده به صورت چهار ضلعی  است که در هر یک از کنج های بنا دو نیم ستون آجری ساخته شده که به نظر می رسد جنبه تزئینی داشته باشد . از دیگر عناصر داخل آرامگاه مرقد است که از گچ ساخته شده و در داخل صندوق چوبی مشبکی قرار دارد و روی چهار بدنه آن آیاتی از قرآن به خط کوفی ممتاز دیده می شود .

کار این گچبری و کتیبه آن از ظرافت بسیار برخوردار بوده  و صندوق نفیس منبت کاری شده نیز متعلق به قرن ششم هجری قمری ( 525 ه ق ) است .

دو لنگه در قدیمی بقعه نیز دارای کتیبه ای به  تاریخ867 ه.ق  بوده و دارای نقوش زیبای منبت کاری است .  محرابی نیز در این بقعه اجرا شده که در حال حاضر در بخش زنانه آن است . این محراب مربوط به عصر ایلخانان مغول بوده و  از جنس گچ ساخته و پرداخته شده است .

تزئیناتی گچی  به صورت نواری با قوس جناغی که در آن آیات قرانی ذکر شده و در بالای آن و پیشانی محراب به صورت قرینه ، در دو دایره تو در تو کلمه الله و در کنار آن یک ترنج اجرا شده و به طور کلی محراب گچبری شده با نقوش ظریف و پر کاری مشاهده می شود  .

نقوش به کار رفته در لچکی های محراب شامل نقش گوشواره و قبه هایی است که نام الله در میان آن گچبری شده اند .

تزئینات بدنه های خارجی نیز به صورت تزئینات آجری گل انداز و گره چینی هستند . بنای امامزاده نور دارای پلان دوازده ضلعی از خارج و چهار ضلعی از داخل است .  

بر روی راس اضلاع خارجی ، بیرون زدگی های مثلث  شکلی وجود دارد که تا بالای نما ادامه یافته است . طول هر ضلع بنا از خارج حدود دو متر و از داخل هفت متر است  ارتفاع بنا در حال حاضر تا جایی که پوشش بام شروع می شود هشت متر و ملات مورد استفاده در این بنا آهک و ماسه است .

در متون تاریخى درباره داستان شهادت امامزاده اسحاق كه از فرزندان موسى بن جعفر(ع) است آمده که وى به همراه عده اى از نزدیكان به قصد دیدار برادر ، راهى دیار خراسان بود كه در این مكان به دست عمال هارون الرشید به قتل رسید و به این سبب در گرگان جاى گرفت.

مردم از سر ارادت او را شاهزاده اسحاق نامیده و از قرن شش هجرى قمرى مرقدى زیبا برایش بنا نهادند . مرقد امامزاده اسحاق كه یکی از قدیمى ترین بنا هاى شهر گرگان محسوب مى شود به سبك معمارى عهد سلجوقى تزئین شده و در دوره ایلخانیان محرابى گچى به آن اضافه شده است .

دو لنگه در قدیمى و صندوق چوبى نفیس بر روى مرقد كه تاریخ ۸۶۷ هجرى قمرى در روى آن حك شده از تزئینات بنا ست، بر روى دیوارها نیز آیاتى از قرآن به خط كوفى ممتاز به چشم مى خورد كه ظرافت گچبرى و دقتى كه در ترسیم خطوط آن به كار رفته حاكى از هنرمندى خطاط و نقاش بناست. همچنین مقرنس كارى آجرى سر در ضلع شمالى بنا از جمله مقرنس كارى هاى كم نظیر در بناهاى تاریخى ایران به شمار مى آید. در دهه هاى اخیر تزئینات جدیدى هم به امامزاده اضافه شد بطورى كه «رمضانعلى قائمى» از محققان استان گلستان در این مورد مى گوید براى امامزاده ضریح فلزى ساخته شد كه در روز عید غدیر سال۱۳۴۴ خورشیدى بر روى مرقد نصب شد. این ضریح توسط استاد غلام حسین  اقلیما و به بهاى تقریبى۸۰ هزار تومان از محل اهدایى مردم گرگان ساخته و در آن نیز با شیشه قاب گرفته شد .

اطراف امامزاده در قرون گذشته محلى براى به خاك سپردن اموات بود كه در این رابطه۶۰ سال پیش در حالى كه قسمتى از زمین محوطه بیرونى امامزاده را جهت قبرى مى كندند ، پلكانى دیده شده و در نتیجه كاوش به راهرویى برخوردند كه تمام صحن را در برگرفته بود . امامزاده نور به شماره 346 در فهرست بناهای تاریخی ایران به ثبت رسیده است .

گزارش تصویری و تحلیل فنی : احسان محمد حسینی

No tags for this post.