نقش آموزش در افزایش خودمراقبتی بیماران دیابتی

بیماری دیابت، یکی از مهم ترین مشکلات سیستم بهداشتی در سراسر جهان به حساب می آید. این بیماری شایع ترین بیماری مزمن در دنیا بوده و طبق پیش بینی ها، شیوع دیابت نوع دو، از 171 میلیون نفر در سال 2000 به 366 میلیون نفر در سال 2030 خواهد رسید. در کشور ما نیز طبق آخرین آمارها، نزدیک به 4 میلیون نفر بیمار مبتلا به دیابت در گروه سنی بزرگسال وجود دارد که بر اساس آمارهای بین المللی، تعداد این گونه بیماران هر 15 سال 3 برابر می شود.

دیابت علیرغم تمام مشکلاتی که برای بیمار ایجاد نموده و به آن شکلی هولناک می دهد، جزو بیماری های قابل کنترل به حساب می آید که خود بیمار عمده ترین نقش را در این کنترل و جلوگیری از بروز عوارض آن به عهده دارد. به طور مثال بررسی ها نشان می دهد که تعدیل رژیم غذایی که توسط خود فرد انجام می گیرد، می تواند به عنوان یک عامل بسیار مهم در کنترل انواع دیابت به شمار آید.

با توجه به این موضوع، کسب اطلاعات لازم در خصوص نحوه مراقبت از خود به شیوه های گوناگون آموزشی برای بیماران دیابتی از اهمیت بالایی برخوردار است. انجام چنین آموزشی و بررسی اثربخشی آن در افزایش خودکارآمدی بیماران دیابتی برای کنترل بیماری خود، موضوع پژوهشی است که توسط محققینی از دانشگاه علوم پزشکی تهران با همکاری دانشگاه تربیت مدرس به انجام رسیده است.

این پژوهش که گزارش علمی پژوهشی آن در مجله «پژوهش پرستاری» سال دهم شماره 36 به چاپ رسیده است، بر روی گروهی از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 که در بخش های غدد بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران بستری بوده اند، انجام گردیده است.

در این آزمایش 70 نفر از بیماران به روش نمونه گیری آسان انتخاب گردیده و به دو گروه 35 نفری تقسیم گردیدند. ابتدا هر دو گروه با استفاده از پرسش نامه مربوطه، تحت «آزمون خودکارآمدی» قرار گرفتند. سپس برای یکی از دو گروه که اصطلاحا به «گروه آزمون» شناخته می شوند، آموزش های مختلفی در زمینه پیشگیری از ابتلا به پای دیابتی، تغذیه، ورزش و کنترل قند خون در قالب سخنرانی و کارگاه های آموزشی گروهی در نظر گرفته شد. سپس به این گروه هنگام ترخیص نیز، جزوات و کتابچه های آموزشی که به زبان ساده و روان تهیه شده بود، داده شد. هشت هفته پس از این مرحله، هر دو گروه مجددا فراخوانی شده و مجددا مورد آزمون خودکارآمدی از طریق پرسش نامه مربوطه قرار گرفتند.

آنالیز آماری نتایج آزمایش نشان داد که نمره خودکارآمدی گروهی که تحت آموزش قرار گرفته بودند، به طور معناداری بیشتر از گروه دیگر است. این گروه موفق شده بود نمره خودکارآمدی خود را تا بیش از دو برابر ارتقا دهد که این موضوع می تواند به طور مستقیم به بهبود شرایط خودکنترلی این افراد برای غلبه بر بیماری شان کمک نماید.

بنا بر اعلام پژوهشگران، اجرای برنامه آموزشی به شیوه های مختلف، می تواند سبب افزایش خودکارآمدی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 گردیده و گام مهمی در راستای کنترل این بیماری باشد.

واژه خودکارآمدی به اعتماد و اطمینان فرد به توانایی در انجام امور خود به طور مطلوب است، به طوری که از این طریق به نتایج مطلوبی دست یافته و باور او را نسبت به توانایی های خود، استحکام می بخشد.

منبع

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا