تبدیل زباله های فضایی به خطری بالقوه برای صنعت هوافضا

به گزارش سیناپرس به نقل از کلیک،زباله،کاهش تولید آن و نیز نحوه دفع آن همیشه از مشکلاتی بوده که با وجود زندگی ماشینی امروزه بشر با آن دست و پنجه نرم می کند،گویا انسان هر کجا که می رود این مشکل را به همراه خود می برد!،با پیشرفت حوزه هوافضا و دسترسی بشر به فناوری لازم برای سفر به فضا تولید زباله های رها شده در فضا نیز آغاز شد،در سال های اخیر و با پیشرفت روز به روز صنعت هوافضا حجم زباله های تولیدی در فضا به طور تصاعدی افزایش داشته است،زباله های فضایی هیچگاه به عنوان یک خطر جدی مطرح نمی شدند اما حجم و تراکم زباله های غوطه ور درمدار زمین به حدی رسیده که امروز سفر های فضایی انسان را به طور جدی تهدید می کند.

اخیرا کنفرانسی جهانی با موضوع زباله های فضایی در اروپا تشکیل شده است که هدف آن بررسی و ارائه راه حل هایی برای این مشکل رو به وخامت است،کارشناسان حاضر در این کنفرانس نسبت به ظهور پدیده ای به نام سندروم کسلر و یا اثر کسلر ابراز نگرانی کردند،به گفته آنان حجم پسماند های موجود در فضای نزدیک به مدار زمین به قدری افزایش داشته که این اجرام گاهی با یکدیگر برخورد کرده و باعث خرد شدن یکدیگر می شوند که در واقع به مقدار این پسماند ها اضافه می کند،این مسئله می تواند باعث ایجاد سلسله برخورد های متوالی این اجرام با یکدیگر و همچنین ماهواره ها و دیگر تاسیسات هوافضایی موجود در مدار زمین شوند که در این صورت هیچ راه حلی برای آن وجود نخواهد داشت و زباله های فضایی همچون یک دومینوی بی پایان به کار خود ادامه داده و هر شیء موجود در مدار زمین را هدف قرار خواهند داد،مسئله ای که می تواند تمام ارتباط ما با فضا را قطع کرده و به طور جدی در مقابل ماموریت های هوافضایی مانع ایجاد کند.

بر اساس گزارش اخیر ناسا گفته می شود که چیزی در حدود ۵۰۰ هزار تکه زباله فلزی و غیر فلزی در حال حاضر در مدار زمین در حال دوران هستند،کارشناسان ناسا معتقدند که فاجعه از آن چیزی که فکر می کنیم بزرگتر بوده و تخمین زده می شود که میلیون ها تکه زباله با ابعادی نسبتا کوچک در فضای مدار زمین وجود دارند که تجهیزات موجود مورد استفاده به منظور زیر نظر گرفتن زباله های فضایی قادر به تشخیص آنها نمی باشند.

کارشناسان می گویند که زباله های فضایی موجود در مدار نزدیک زمین با سرعتی معادل با ۱۷۵۰۰ مایل بر ساعت در حال گردش به دور کره ما هستند و حتی کوچک ترین زباله ها نیز در این سرعت می توانند به عنوان سلاحی کشنده در نظر گرفته شوند که در اثر برخورد با یک فضا پیما آن را به شدید ترین شکل ممکن منهدم خواهد کرد.

سندروم کسلر و یا اثر کسلر برای اولین بار توسط یکی از دانشمندان سازمان ناسا به نام دونالد کسلر و در سال ۱۹۷۸ مطرح شد،آقای دونالد کسلر معتقد بود که با در نظر گرفتن سرعت حرکت زباله های فضایی اگر یکی از آنها با شیئی برخورد کند(این شیء می تواند زباله ای دیگر و یا یک ماهواره و یا فضاپیما باشد)نتیجه این برخورد آغاز برخورد های زنجیره وار و دومینو مانندی خواهد بود که دیگر پایانی نخواهد داشت،با آغاز این برخورد های دومینو مانند،در عرض زمانی کوتاه هر ماهواره و فضا پیمایی که در مسیر حرکت این زباله ها باشد در اثر برخورد تکه تکه شده و خود به حجم زباله ها خواهد افزود و طولی نمی کشد که زباله های فضایی تشکیل یک حلقه در حال چرخش به دور زمین را خواهند داد که قطعا تمامی ماموریت های هوافضایی ما را یکبار برای همیشه غیر ممکن خواهد ساخت.

آقای نیکلاس جانسون دانشمند ارشد بخش مطالعه بر روی زباله های فضایی سازمان ناسا در این باره می گوید:مهم ترین ریسک موجود در مسیر انجام ماموریت های ناسا زباله های فضایی ای هستند که به علت کوچک بودن ابعادشان نمی توانیم آنها را تحت نظر داشته باشیم و می توانند به یکباره بر سر مسیر حرکت یک ماهواره سبز شوند.

نگرانی دانشمندان زمانی بیشتر می شود که بر اساس تخمین آنها مشکل زباله های فضایی در آینده نزدیک نه تنها حل نخواهد شد بلکه سال به سال پیچیده تر و حاد تر خواهد شد،به لطف پیشرفت هایی که صنعت هوافضا به لحاظ فناوری داشته،ماهواره ها امروز جثه ای کوچک تر دارند،قیمت تمام شده آنها روز به روز برای سازنده ارزان تر می شود و پرتاب آنها به فضا نیز همانند گذشته امر خیلی دشوار و پیچیده ای نیست،ترویج به کار گیری ماهواره های معروف به CubeSat نتیجه پیشرفت مذکور در فناوری صنایع هوافضایی است،استفاده از این نوع ماهواره ها به قدری ارزان و در دسترس است که فقط کشوری همچون هند تا به امروز چیزی در حدود ۱۰۰ عدد از این ماهواره ها را به فضا پرتاب کرده است و پیش بینی شده است که در سال های آتی تعداد این نوع ماهواره های موجود در مدار نزدیک زمین به ۱۲۰۰۰ عدد برسد.

از طرف دیگر  همانطور که می دانیم با فرستاده شدن یک ماهواره به فضا،ماهواره مذکور تا ابد در فضا خواهد ماند،از جمله قوانین موجود در آژانس بین المللی فضایی این است که ماهواره ها باید حد اکثر تا ۲۵ سال پس از پایان مدت ماموریتشان به زمین بازگردانده شوند،و با اینحال فقط ۶۰ درصد از ماموریت های هوافضایی انجام شده به این قانون پایبند بوده اند.

با وجود میلیون ها عدد جسم در حال گردش به دور زمین،برخورد ساده یکی از آنها با دیگری می تواند تاثیرات مهلکی را بر فناوری ماهواره ای و نیز سفر در فضا داشته باشد.

صنعت هوافضایی تا به اینجای کار واقعا خوش شانس بوده و تقریبا هیچ برخورد مهلک و خطرناکی در مدار نزدیک زمین اتفاق نیافتاده است،تعداد برخورد هایی که به انهدام تجهیزات هوافضایی انجامیده است واقعا پایین بوده،یکی از این برخورد ها مربوط به سال ۲۰۰۹ می باشد،در آن زمان یکی از ماهواره های از کار افتاده کشور روسیه با یک ماهواره تجاری آمریکایی برخورد کرد و در نتیجه این برخورد هر دوی این ماهواره ها منهدم شدند،اتفاقی که نتیجه آن اضافه شدن حد اقل ۲۰۰۰ تکه زباله فضایی در مدار زمین بوده است،کشور چین هم به نوبه خود به افزایش حجم زباله های فضایی کمک شایانی کرده است،در سال ۲۰۰۶ چین تصمیم گرفت که برای از کار انداختن یکی از ماهواره های هواشناسی خود یک روش جالب و کاربردی را پیش بگیرد و آن روش استفاده از موشک بود،که نتیجه شلیک آن به سوی ماهواره مذکور اضافه شدن ۳۰۰۰ تکه دیگر به زباله های فضایی موجود در مدار زمین بوده است.

تا به امروز راهکار های متعددی برای خنثی کردن خطر برخورد زباله های فضایی با تجهیزات صنعت هوافضا پیشنهاد شده است،یکی از جالب ترین آنها روشی است که در آن یک تور عظیم الجثه در مدار زمین قرار گرفته و می تواند تا زباله های موجود در مسیر خود زا به دام بیاندازد،اما با وجود نظریه پردازی های متعدد دانشمندان در این بحث هنوز هیچ اقدامی برای حل این مساله انجام نشده است.

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا