روند فاجعه آمیز تخریب اقیانوس ها ادامه دارد

بر اساس گزارش منتشر شده از سوی  سازمان جهانی سرمایه گذاری در محیط زیست World Wide Fund for Nature که به اختصار WWF خوانده می شود ، اقیانوس ها و دریاهای جهان دارای ارزش اقتصادی  برابر با 24 تریلیون دلار هستند ولی این ارزش اقتصادی به وسیله عوامل مختلفی از جمله آلودگی های محیط زیست ، تغییرات آب و هوائی و عوامل انسانی تهدید می شوند .

در این پژوهش ها که با همکاری گروه مشاوره ای بوستون Boston Consulting Group ، موسسه تغییرات جهانی ( آب و هوائی ) دانشگاه کوئینزلند استرالیا University of Queensland's Global Change Institute و سازمان جهانی سرمایه گذاری در محیط زیست انجام شده است ، ارزش اقیانوس ها بر اساس محصولات متنوع ان ها و خدمات جانبی این منابع طبیعی از قبیل ماهیگری و شیلات و محافظت در برابر طوفان های ساحلی ، ارزیابی شد .

آلودگی های دریایی شامل موارد متنوعی است و یکی از مواردی که تا کنون کمتر مورد توجه قرار گرفته ، بحث میکرو آلاینده ها و به ویژه ذرات ریز پلاستیک است . گروهی از پژوهشگران و کارشناسان محیط زیست با مطالعه مرجان های دریائی در منطقه Great Barrier Reef در شمال شرقی استرالیا که یکی از مهمترین زیستگاه های مرجان های دریائی به شمار می رود ، اعلام کردند ذرات پلاستیک محلول در آب که دارای ابعاد میکروسکوپی هستند ، یکی از مهمترین تهدید های محیط زیست مرجان های دریائی به شمار رفته و موجب آسیب دیدگی این موجودات در خطر انقراض می شوند .

 

 

در همین راستا میا هوگنبوم Mia Hoogenboom سرپرست این تیم پژوهشی که از اساتید دانشگاه جیمز کوک James Cook University بوده و مدیریت مرکز مطالعات مرجان های دریائی موسسه ARC را نیز بر عهده دارد ، اعلام کرد : " مرجان های دریائی از مواد ریز و میکروسکوپی  مغذی موجود در آب استفاده می کنند . وجود میکروپلاستیک ها در داخل آب دریا سبب می شود که این مواد به همراه سایر مواد آلی میکروسکوپی وارد سیستم دستگاه گوارش ظریف و کوچک مرجان های دریائی شده و به مرور زمان دستگاه گوارش آن ها از مواد ریز غیر قابل هضم انباشته شود .  این موضوع می تواند موجب نابودی مرجان های دریائی شود . "

لازم به ذکر است که دلیل اصلی نابودی این تپه های مرجانی ، بالا رفتن میزان اسید آب اقیانوس ها است که این موضوع یکی از تاثیرات تغییرات محیط زیست و آب و هوا محسوب می شود . دلیل اصلی اسیدی شدن آب دریاهای دنیا ، تولید میزان زیاد دی اکسید کربن توسط صنایع و خودروها در سراسر جهان است که این میزان زیاد گاز ، وارد هوا شده و بخشی از آن با آب دریا ترکیب می شوند. ترکیب دی اکسید کربن و آب سبب ایجاد اسید کربنیک شده و به دلیل وجود حجم زیاد دی اکسید کربن در جو طی سده  های گذشته ، میزان ترکیب این گاز با آب اقیانوس ها از حد مجاز بیشتر شده که  این موضوع بر زندگی جانوران و موجودات دریائی تاثیرات منفی گذاشته است.

زباله های تولید شده توسط انسان ها تنها محدود به میکرو آلاینده ها نبوده و بر اساس آمار های جهانی میلیون ها تن زباله های مختلف در دریا ها و اقیانوس ها وجود دارد که ماحصل فعالیت های انسانی است . برای نمونه در ماه اکتبر  ( مهر ماه ) سال گذشته ، اداره National Oceanic and Atmospheric Administration  اقدام به ارسال یک کشتی و هفده غواص به منطقه Papahānaumokuākea کرده تا عملیات پاک سازی زباله های پخش شده در اقیانوس را انجام دهند.  قابل توجه است که این غواصان  57 تن زباله که شامل ، وسائل کوچک همچون انواع بطری، فندک ، سیگار و … تا  تور ماهی گیری و قایق بسیار بزرگ صیادی هستند را از کف اقیانوس خارج کرده اند . این قایق ماهیگیری که ماهیگیران آن را در آب های اقیانوس رها کرده بودند ، دارای 28 فوت (8.5 متر) طول و 7 فوت (2.13) عرض بوده و 11.5 تن وزن دارد .

این 57 تن زباله شامل هزاران قطعه پلاستیکی می شدند که از آن میان می توان به 7 هزار و 436 قطعه پلاستیک سخت ، 3 هزار و 758 در پوش بطری ، هزار و 469 بطری شیشه ای و حدود پانصد فندک اشاره کرد.

 

آمارهای جهانی در این رابطه ، نشان دهنده عمق فاجعه است ، گروهی از پژوهشگران و اقیانوس شناسان آمریکائی با انجام یک پروژه تحقیقاتی به مطالعه تاثیرات زیست محیطی فعالیت بشر در دریاها پرداختند . در گزارش نهائی این تیم پژوهشی که در مجله علوم Science magazine منتشر شد ، اعلام شده است که سالانه بیش از 8 میلیون تن زباله های پلاستیکی توسط انسان به دریاها ریخته می شود که این موضوع می تواند تاثیرات مخربی در محیط زیست گونه های گیاهی و جانوری موجود در دریاها و اقیانوس ها داشته باشد .

 بر اساس آمارهای ارائه شده توسط این پژوهشگران ، بشر به طور متوسط در طول سال 275 میلیون تن زباله پلاستیکی تولید می کند که از این میزان ، 3 درصد آن ها به دریاها و اقیانوس ها ریخته می شوند .

این میزان انبوه از زباله های پلاستیکی که در دریا ریخته می شود سبب شده است تا سواحل مختلفی در سراسر دنیا با پدیده تجمع زباله های پلاستیکی رو به رو شوند

 از سوی دیگر پژوهشگران چینی با بررسی های خود به این نتیجه رسیده اند که کشور چین به تنهائی بیش از سی درصد زباله های پلاستیکی موجود در دریاها را تولید و در اقیانوس رها می کند . با این حساب باید نام این کشور را به عنوان نخستین مقصر آلودگی محیط زیست دریائی و اقیانوسی در دنیا ثبت کرد . بر اساس این آمار ، سایر کشورهای تولید کننده زباله های پلاستیکی در دریا عبارتند از : اندونزی ، فیلیپین ، ویتنام ، سری لانکا ، تایلند ، مصر ، مالزی ، نیجریه و بنگلادش .

فعالیت های استخراج معادن و منابع طبیعی در اعماق دریا ، یکی دیگر از تهدیداتی است که محیط زیست دریائی جهان را تهدید کرده و پروفسور Jonathan Gardner از دانشگاه ویکتوریا ولینگتون در این رابطه می گوید: منابع طبیعی زمین شناسی در بخش هایی از منطقه EEZ کشف شده است که  مساحتی بالغ بر  5 میلیون و هفتصد هزار کیلومتر مربع را در بر می گیرد و از نظر اقتصادی ، استخراج این معدن دریایی منفعت و سود فراوانی را به همراه دارد. او در بیانیه ای متذکر شده است که چنین مکانی در اطراف آتشفشان Kermadec قرار دارد. در این بخش، پوسته زمین در زیر دریا شکسته شده و باعث شد تا آب سرد دریا وارد بخش گرم آتشفشان شود. آب گرم که حاوی فلزاتی مانند طلا، مس، نقره، روی و عناصر خاکی کمیاب بود، به شکل سیستم دریچه های گرمائی مانند دود از دودکش به بیرون پاشیده شد و بستری بسیار بزرگ تشکیل داده که دارای منابع غنی معدنی است. البته باید گفت که متاسفانه اکوسیستم این مناطق بیولوژیکی اغلب منحصر به فرد بوده که با استخراج و فعالیت های معدنی آسیب دیده و یا به طور کلی از بین می روند.

در این میان نکته ای که باید در نظر قرار گیرد ، تاثیرات محیطی استخراج این معادن است. طبیعتا استخراج مواد معدنی باعث جا به جا شدن حجم زیادی سنگ و خاک در بستر دریا خواهد شد و علاوه بر آن فعالیت های صنعتی در این مناطق موجب پدید آمدن آلودگی های صوتی و شیمیائی شده و زندگی جانوران ساکن در این مناطق را مختل می کند.

مجموع این عوامل سبب برهم خوردن تعادل اکو سیستم طبیعی دریا ها شده و طبیعتا این موضوع علاوه بر نابودی محیط زیست جانوری این مناطق ، بر زندگی انسان ها نیز تاثیراتی بسیار مخرب خواهد داشت . در همین رابطه ، پژوهشگران در بررسی های جدید خود دریافتند که جریان آبی نصف النهار اقیانوس اطلس تغییر کرده است . بر پایه این مطالعات ، این جریان بزرگ اقیانوسی به دلیل تغییر دما و اختلال در شوری آب های دریاها تغییر حالت داده است . پژوهشگران همچنین اعلام کردند علاوه بر ایجاد اختلال در این جریان آبی ، سایر جریان های اقیانوسی در دیگر نقاط دنیا نیز دچار اختلال شده و عموما کند تر شده اند .

این موضوع از این نظر دارای اهمیت است که این جریانات اقیانوسی تنها به انتقال آب مشغول نیستند بلکه این جریانات نقش مهمی در توازن شرایط آب و هوائی و اقلیمی داشته و حرارت را از مناطق استوائی و نیمکره جنوبی به سمت مناطق شمالی و خنکتر در شمال اقیانوس اطلس منتقل می کنند .

به باور پژوهشگران این جریانات اقیانوسی بسیار مهم و حیاتی بوده و هر گونه تغییر و اختلال در روند آن ها می تواند موجب پدید آمدن تغییرات شدید آب و هوائی و اختلال در زیست بوم ها شود .

پژوهشگران انگلیسی با بررسی و مطالعه این جریانات اقیانوسی ، شرایط فعلی را وخیم دانسته و اعلام کردند این تغییرات عمده در جریانات آبی می تواند عواقب بدی در پی داشته باشد . مشاهده این نشانه ها در دویست و پنجاه سال گذشته سابقه نداشته است و به باور زیست شناسان این موضوع به معنی به صدا در آمدن زنگ خطر برای زندگی و حیات در کره زمین محسوب می شود .

 

 

No tags for this post.