زگیل تناسلی؛ ویروسی شایع اما پنهان

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا گفت: حدود ۴۰ نوع ویروس HPV در ناحیه ژنیتال می‌توانند ضایعه ایجاد کنند که از این میان، حدود ۱۵ نوع پرخطر هستند. با این حال، ابتلا به یک سویه پرخطر به معنای حتمی بودن بروز بدخیمی نیست.

دکتر زهرا سادات ثقه الاسلامی، متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا در گفتگو با خبرنگار سیناپرس درباره زگیل تناسلی گفت: زگیل تناسلی یک عفونت ویروسی است که از طریق تماس نزدیک پوستی ـ مخاطی؛ یعنی عمدتا از طریق روابط جنسی بین افراد، منتقل می‌شود. این عارضه می‌تواند بدون علامت باشد یا به صورت ضایعه‌ای روی پوست یا مخاط ظاهر شود.

وی اظهارکرد: علائم در افراد متفاوت است؛ ممکن است در آقایان ضایعه واضح و مشخصی دیده نشود و در خانم‌ها نیز عفونت بدون علامت باشد، اما درگیری مخاطی ایجاد شود. این ویروس می‌تواند سرویکس (دهانه رحم)، سایر مخاط‌ها و حتی مخاط دهان را درگیر کند؛ به‌ویژه زمانی که رابطه جنسی دهانی وجود داشته باشد.

وی افزود: مخاط مقعد نیز ممکن است درگیر شود و ضایعاتی ایجاد کند؛ این ضایعات اغلب به شکل برجستگی‌های خشن مشاهده می‌شود. در نواحی مخاطی، شکل ضایعه می‌تواند متفاوت باشد. مبتلایان ممکن است دچار خارش، سوزش یا التهاب در محل ضایعه شوند. این ویروس همچنین می‌تواند مجاری ادراری خانم‌ها و آقایان را درگیر کند.

به گفته این متخصص، این ویروس ممکن است بدون ایجاد علامت در بدن فرد وجود داشته باشد یعنی یکی از زوجین علامت‌دار و مبتلا باشد اما شریک جنسی او هیچ علامتی نداشته باشد و در عین حال آلوده باشد. بنابراین اگر فردی مبتلا و ضایعه زگیل در او شناسایی شود، حتماً باید شریک جنسی‌اش نیز مورد بررسی قرار گیرد.

وی تاکید کرد: در خانم‌ها بررسی دهانه رحم و انجام پاپ‌اسمیر ضروری است و در آقایان نیز باید معاینه و در صورت لزوم بررسی مجاری ادراری انجام شود.

انتقال زگیل تناسلی از استخر و سرویس بهداشتی علمی نیست

ثقه ‌الاسلامی به راه‌های انتقال این ویروس اشاره کرد و گفت: راه اصلی و شناخته‌شده انتقال زگیل تناسلی، رابطه جنسی است و انتقال از طریق سرویس‌های بهداشتی یا استخر تاکنون ثابت نشده است.

وی درباره انتقال این ویروس از طریق لیزر اظهارکرد: بهتر است لیزرهای ناحیه ژنیتال در مراکزی انجام شود که دستگاه مورد استفاده مختص هر بیمار باشد زیرا ویروس HPV با الکل و مواد ضدعفونی‌کننده معمولی از بین نمی‌رود و برای استریل شدن این ابزارها باید از اتوکلاو استفاده شود. با این حال، لیزر همچنان راه اصلی انتقال محسوب نمی‌شود و تاکید اصلی بر نقش روابط جنسی است.

به گفته وی، این ویروس از طریق تماس دستی نیز منتقل داده نمی شود زیرا ویروس برای انتقال نیاز به تماس بسیار نزدیک و سایشی دارد.

سویه‌های پرخطر HPV؛ شایع اما نه الزاما بدخیم

این متخصص به سویه های این ویروس اشاره کرد و گفت: در حال حاضر ویروس HPV به دو دسته پرخطر و کم‌خطر تقسیم می‌شود. سویه‌های کم‌خطر مدت کوتاهی در بدن فعال هستند و سپس غیرفعال می‌شوند. اما سویه‌های پرخطر مانند انواع ۱۶ و ۱۸ که با بدخیمی مرتبط‌اند، مدت طولانی‌تری ـ حتی بیش از یک سال ـ در بدن فعال باقی می‌مانند و همین فعالیت طولانی می‌تواند منجر به تغییر سلولی و ایجاد ضایعات پیش‌بدخیم و بدخیم شود.

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا اظهارکرد: هم اکنون حدود ۴۰ نوع ویروس HPV در ناحیه ژنیتال می‌توانند ضایعه ایجاد کنند که از این میان، حدود ۱۵ نوع پرخطر هستند. با این حال، ابتلا به یک سویه پرخطر به معنای حتمی بودن بروز بدخیمی نیست.

وی تاکید کرد: اکثر ویروس‌های HPV به طور خودبه‌خود غیرفعال شده و از بین می‌روند، اما چون بروز بدخیمی در ناحیه دهانه رحم تقریبا صد درصد با HPV مرتبط بوده و این ویروس نیز بسیار شایع است، اهمیت غربالگری و شناسایی سویه‌های پرخطر بسیار اهمیت دارد.

به گفته وی، اگر ویروس پرخطر در بدن فردی شناسایی شود، غربالگری باید تا زمانی ادامه یابد که از حذف کامل ویروس و عدم بروز تغییر سلولی اطمینان حاصل شود.

ثقه ‌الاسلامی در پایان یادآورشد: اگر فردی به سویه پرخطر مبتلا شود، به معنای قطعی بودن ابتلا به بدخیمی نیست و بیش از ۹۰ درصد این ویروس‌ها با کمک سیستم ایمنی بدن غیرفعال می‌شوند و از بین می‌روند.

خبرنگار: فرزانه صدقی