گستره: اپرایی فضایی در آینده ای نه چندان دور

«حالا دیگر تمدن انسان رشد کرده است. انسان در مسیر توسعه خود، راهش را به فضا بازکرده و قدم از گهواره و زادگاه خود بیرون نهاده است. نسل بشر نه‌تنها به ماه و مریخ رفته که کمربند سیارک‌های منظومه شمسی و اقمار سیاره‌های دوردست را مستعمره خویش ساخته و از دل آن‌ها نسل‌های تازه‌ای تربیت‌کرده است که دیگر خود را نه با نام و نشان کشور و شهر خود بر سیاره مادری می‌شناسند که خود را فرزندان مریخ و سیارک‌ها و فراسوی آن می‌دانند. مریخی‌ها به دنبال زمینسان سازی سیاره خویش هستند، در کمربند سیارک‌ها و فراسوی آن، مردمان با استخراج مواد معدنی و انتقال آب از حلقه‌های زحل به‌سوی دیگر نقاط منظومه روزگار می‌گذرانند و دیگر خبری از هفتادودوملت زمین نیست و آنچه هست سیاره‌ای زیر مدیریت سازمان ملل متحد است. انسان اگرچه چنین پیش رفته اما نتوانسته وی قبیلگی خویش را فراموش کند. حالا به‌جای جنگ مرزها روی زمین، مریخ و سیاره مادری و اتحادیه کمربند سیارکی برای هم شاخ‌وشانه می‌کشند و از تهدید و ارعاب و قتل و دسیسه دست‌بردار نیستند. در این میان انسان برای نخستین بار با ناشناخته‌ای از اعماق فضا مواجه می‌شود که همه ساختارها و باورهای او را به چالش می‌کشد.»

مجموعه داستان‌های گستره (The Expanse) را می‌توان در قالب رده معروف اپراهای فضایی رده‌بندی کرد. این داستان به آینده‌ای نه‌چندان دور از تاریخ انسان و مسیر تکامل و توسعه پیش پای او نگاه کرده است و روایت داستان خود را در چنین فضایی بنا نموده است.

جلد اول این مجموعه با عنوان فرعی «بیداری لویوتان» در سال 2011 منتشر شد. نویسندگان این مجموعه از نام مستعار جیمز، اس.ای. کوری (James S.A. Corey) استفاده می‌کنند. دنیل آبراهام و تری فرانک نویسندگان گستره هستند که توانسته‌اند یکی از پراقبال ترین علمی – تخیلی‌های مدرن را خلق کنند. نخستین کتاب آن‌ها نامزد دو جایزه معروف هوگو و لوکاس شد و برخی از منتقدان از جمله جی. آر. آر مارتین (نویسنده مجموعه تاج‌وتخت) که خود او نیز نویسنده باسابقه‌ای درزمینه علمی تخیلی است، آن را اثری توصیف کرده است که علاقه‌مندان علمی تخیلی مدت‌ها در انتظار خواندن چیزی شبیه آن بوده‌اند.

نویسندگان مجموعه گستره 

داستان در کتاب نخست ضمن معرفی فضا و چشم‌اندازی که دنیای آینده برآن بناشده است سعی می‌کند با دنبال کردن دو خط روایی مخاطب را با خود همراه نگاه دارد. در یک‌سو، داستانی کارآگاهی و پر تعقیب و گریز در حال رخ دادن است. در سوی دیگر خدمه یک فضاپیمای باری خود را ناخواسته در میانه ماجرایی می‌یابند که ممکن است تعادل ظریف سیاسی منظومه شمسی را بر هم بزند و جنگی سیاره یا را آغاز کند.

این دو خط روایی درنهایت به هم می‌پیوندند و زمینه را برای ادامه داستان در قسمت‌های بعدی مهیا می‌کنند و معلوم می‌شود داستانی بزرگ‌تر در پشت این رویدادها در حال رخ دادن است که بر آینده انسان و جایگاه او تأثیری دائمی خواهد گذاشت.

این مجموعه اما با ادامه بیداری لویاتن دنبال می‌شود، تاکنون 6 قسمت از این داستان خواندنی منتشرشده است که به ترتیب با عناوین فرعی «نبرد کالیبان»، «دروازه ابولیون»، «سوختن سی­بولا»، «بازی های نِمِسیس» و «خاکسترهای بابِل» منتشر شده است و حداقل سه رمان دیگر از این مجموعه برای انتشار برنامه‌ریزی‌شده‌اند که قرار است قسمت بعدی با عنوان فرعی «ظهور پرسپولیس» در سال جاری میلادی منتشر شود.

این مجموعه همچنین دربردارنده چندین داستان کوتاه نیز هست که به‌طور مستقل برخی از کمان‌های فرعی داستان را روایت کرده و به‌تفصیل به توضیح آن پرداخته است.

هر فصل کتاب از دید و نگاه یکی از شخصیت‌های اصلی روایت می‌شود و مخاطب را همزمان با خود در مسیری پر پیچ‌وخم و جذاب پیش می‌برد و هیچ‌گاه از شگفت‌زده کردن مخاطب غفلت نمی‌کند.

یکی از ویژگی‌های مهمی که این اثر خواندنی و جذاب را برای علاقه‌مندان دنیای علم و کاوش‌های فضایی جذاب‌تر کرده است به‌دقت علمی و استفاده از ایده‌هایی ممکن در آینده سفرهای فضایی – حداقل در بخشی که مربوط به دانسته‌های ما است – اختصاص دارد. ساکنان منظومه شمسی، باید از موتورهای پیشرفته و ویژه‌ای برای سفرهای فضایی استفاده کنند که اگرچه در مقایسه با امروز بسیار پیشرفته و تیزران هستند اما در آن‌ها خبری از سرعت‌های عجیب‌وغریب نیست و هنوز سفر در فضا سفرهایی طولانی است که عظمت فضای منظومه را به مسافران و خوانندگان یادآوری می‌کند. یکی از نکات جذاب در این مورداستفاده دقیق از شرایط گرانش مختلف و واکنش‌های افرادی است که ناچارند بخش‌های عمده‌ای از سفر خود را با شتاب‌های بالا سپری کنند.

 همچنین روند توسعه انسان در مرزهای منظومه شمسی نیز حداقل با یکی از اصلی‌ترین آینده‌نگری‌های موجود در زمینه چشم‌انداز پیشرفت انسان به‌سوی ماه، مریخ و سیارک‌ها سازگاری دارد.

داستان اما در پشت این صحنه به‌دقت آراسته و نفس‌گیر خود، داستان انسان و تنگ‌نظری‌های او را حتی زمانی که با چنان چشم‌انداز وسیعی روبرو می‌شود بیان می‌کند. کتاب روایتی از نقش بازی‌های سیاسی، اقتصادی، نظامی، اعتقادی، اتحادهای تجاری، ظهور و افول گروه‌های تروریستی و همه آنچه دنیای امروز ما دارد اما در مقیاسی بزرگ‌تر را روایت می‌کند. گویا به اعتقاد نویسندگان کتاب، انسان هرچقدر هم توسعه پیدا کند و چشم‌اندازش وسیع‌تر شود درنهایت همان قبیله گرایی است که فقط مرزها و تعریف قبیله خود را تغییر می‌دهد و همیشه خود را در دشمنی با دیگری تعریف می‌کند.

استقبال عمویم از این مجموعه باعث شد تا شبکه تلویزیونی سای- فای نیز به سراغ آن برود و مجموعه‌ای تلویزیونی با همین عنوان را بسازد. این مجموعه اگرچه به‌طور قابل پیش‌بینی نسبت به کتاب تفاوت‌هایی دارد و شاید ازنظر عمق قابل‌مقایسه با دقت به‌کاررفته در کتاب‌ها نباشد اما به یکی از بهترین سریال‌های علمی – تخیلی معاصر بدل شده است. برخی حتی آن را بهترین سریال علمی تخیلی فضایی پس از مجموعه رزم‌ناو گالاکتیکا می‌دانند. استقبال گسترده از این سریال باعث شده است تا مدیران شبکه سای- فای حداقل تا فصل سوم ادامه آن را تمدید کنند.

قسمت اول مجموعه گستره را سمیه کرمی به فارسی ترجمه و انتشارات تندیس آن را منتشر کرده است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ترجمه این کتاب می‌توانید به وب‌سایت کتاب‌سرای تندیس مراجعه کنید.

پوریا ناظمی

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا