گردشگری با رویکرد حفاظت از میراث فرهنگی

دوشنبه بیست و هشتم فروردین ماه سال جاری در تقویم فرهنگی جهانی مقارن با روز بین المللی اماکن و بناهای تاریخی است. شعار سال جاری این روز از سوی موسسه جهانی ایکوموس یا شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی با عنوان میراث فرهنگی و گردشگری پایدار یا  Cultural Heritage & Sustainable Tourism  نامگذاری شده است. کشور ایران با دارا بودن تاریخی غنی و هزاران بنا و محوطه تاریخی، از این منظر در سطح جهان دارای جایگاهی ویژه بوده و به همین دلیل شورای ایکوموس به سرپرستی مهندس مهدی حجت دارای وظیفه ای خطیر و بسیار مهم است. گفتنی است که شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی که در ورشو و در سال ۱۹۶۵ تشکیل شد به عنوان یک تشکل غیردولتی در سطح گسترده تعریف شده و مهم ‌ترین مرجع بین‌المللی است که در زمینه حفاظت از بناها و محوطه‌های تاریخی به صورت تخصصی فعالیت می‌کند.

امروزه با رشد صنعت گردشگری و تبدیل شدن آن به یکی از صنایع بسیار مهم و درآمدزا در سطح جهانی که حوزه های مختلفی از جمله صنعت حمل و نقل، هتلداری و … را در بر می گیرد، نقش میراث فرهنگی و آثار تاریخی بسیار مهم ارزیابی شده و مسئولان میراث فرهنگی و باستان شناسی در نقاط مختلف جهان باید نسبت به برقراری موازنه میان گردشگری و میراث فرهنگی اقدام کرده و به گونه ای عمل کنند که علاوه بر حفظ اهمیت آثار تاریخی و ایجاد جاذبه برای گردشگران، بتوانند نسبت به نگهداری و حفاظت از این آثار نیز اقدام کنند. موضوعی که باید بر آن تاکید داشت این است که در این میان حفظ آثار تاریخی و باستانی نسبت به درآمدزائی از صنعت گردشگری دارای اولویت بوده و به هیچ عنوان نباید آثار تاریخی را فدای توسعه گردشگری و درآمدزائی ناشی از ان کرد زیرا این آثار بخشی از فرهنگ و تمدن جهانی بوده و به هیچ عنوان قابل جایگزینی نیستند. از سوی دیگر با مدیریت مناسب و برنامه ریزی صحیح می توان از این آثار برای رشد گردشگری بهره جسته و از منابع و درآمدهای ناشی از آن برای حفظ و نگهداری خود این آثار استفاده کرد.

این موضوع یکی از اصلی ترین دغدغه های مدیران سازمان ایکوموس محسوب می شود.  دفتر اصلی ایکوموس در شهر پاریس واقع شده و در حال حاضر با بیش از ۱۰۰ کمیته ملی و ۲۰ کمیته علمی در سطح جهان گسترش یافته است. ایکوموس ایران در ۱۸ مهر ماه ۸۰ به طور رسمی تشکیل شده و فعالیت خود را آغاز کرده و کمیته ملی ایکوموس در ایران در تاریخ ۲۹ فروردین سال ۸۱ همزمان با روز جهانی ایکوموس به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.

از جمله کمیته های علمی بین المللی ایکوموس کمیته تخصصی بین المللی جهانگردی فرهنگی،باغ ها و محوطه های تاریخی ،مرمت سنگ ،مرمت چوب،شهر های تاریخی ،معماری خشتی ،میراث فرهنگی زیر آب است.این کمیته ها وظیفه تدوین رهنمود ها و منشور های بین المللی در هر یک از رویکردهای مرتبط با حفاظت ،پژوهش ،مرمت و معرفی میراث غیر منقولی را دارند که نیازمند کسب آگاهی از آخرین پیشرفت های دانش بشری در آن زمینه است. در اساسنامه ایکوموس محدودیت برای تشکیل این کمیته ها در نظر گرفته نشده و بنا بر صلاحدید کمیته اجرایی ایکوموس در حوزه های مختلف تشکیل می شود. ایران از جمله کشور‌هایی است که کمیته ملی ایکوموس در آن فعالیت کرده و کارشناسان آگاه از حوزه میراث فرهنگی به عضویت آن درآمده‌اند. در حال حاضر شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی در ایران، فعالیت‌هایی را در زمینه همگون ‌سازی جایگاه میراث فرهنگی با معیارهای جهانی و رفع خلاهایی چون تدوین منشور مرمت انجام می‌دهد.

بر اساس اطلاعیه رسمی منتشر شده از سوی سازمان ایکوموس، دلیل نامگذاری سال جاری، تقارن آن با سال گردشگری پایدار بوده که به نوعی بر اهمیت نقش آثار تاریخی در توسعه گردشگری تاکید دارد.

به همین مناسبت از سوی شعبه ایکوموس در ایران نیز برنامه ای ویژه در این روز در نظر گرفته شده است که شامل سخنرانی و ارائه اطلاعات در رابطه با ابنیه تاریخی و رشد گردشگری در ایران می شوند. بر اساس اطلاعیه رسمی دفتر ایکوموس ایران، امهمترین رئوس این برنامه عبارتند از:سخنرانی
دکتر رضا داوری اردکانی در زمینۀ «حکمت سفر در فرهنگ ایرانی» و سخنرانی دکتر مهدی حجت
در زمینۀ «مفهوم و چیستی توریسم پایدار»

زمان و مکان این برنامه به شرح ذیل اعلام شده است: دوشنبه ۲۸ فروردین ۱۳۹۶، ساعت ۱۶ – ۱۹
دفتر موسسۀ فرهنگی ایکوموس ایران

 

گزارش: احسان محمدحسینی – باستان شناس

 

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا