آگاهانه از آثار تاریخی دیدن کنید

تعطیلات نوروز در پیش است و این ایام فرصتی ایده آل برای سفر و ایرانگردی به شمار می رود. در این تعطیلات شهرهای مختلف کشور با حجم بسیار زیادی از مسافران رو به رو شده و بازار مناطق دیدنی و گردشگری نیز رونق خاصی پیدا می کند. در این میان آثار تاریخی و باستانی یکی از مراکز با اهمیت محسوب شده که حجم وسیعی از مسافران و گردشگران برای دیدن آن به این آثار مراجعه می کنند. در حقیقت نوروز را می توان فرصتی فرخنده برای آشتی با هویت و پیشینه فرهنگی ایران محسوب کرده و از آن برای معرفی این فرهنگ غنی و شکوهمند به گردشگران خارجی و البته فرزندانمان استفاده کنیم. برای این منظور باید مواردی را در نظر داشته باشید که با استفاده از آن ها می توانید نتیجه ای بهتر و کامل تر از این دیدار به دست آورد.

نوروز را می توان فرصتی فرخنده برای آشتی با هویت و پیشینه فرهنگی ایران محسوب کرده و از آن برای معرفی این فرهنگ غنی و شکوهمند به گردشگران خارجی و البته فرزندانمان استفاده کنیم. برای این منظور باید مواردی را در نظر داشته باشید که با استفاده از آن ها می توانید نتیجه ای بهتر و کامل تر از این دیدار به دست آورد.

دریافت اطلاعات اولیه

بهتر است پیش از سفر به منطقه ای خاص؛ اطلاعات لازم را از آثار تاریخی که قصد بازدید از آن را دارید تهیه کرده و با فرزندان خود در این رابطه گفتگو کنید. طبیعتا وقتی شما از تاریخچه و پیشینه این آثار اطلاع داشته باشید، با دیدگاه بازتر و متفاوتی به این ابنیه نگاه کرده و همین موضوع برای فرزندانتان نیز صدق خواهد کرد. شما می توانید در زمان باقی مانده تا تعطیلات عید، نسبت به شناسائی و کسب اطلاعات درباره آثار تاریخی که قصد بازدید از آن ها را دارید، اقدام کرده و تاریخچه آن را به صورت داستان وار برای فرزندانتان تعریف کنید. به این صورت دیگر آثار تاریخی و باستانی برای آن ها تنها مجموعه ای از سنگ و آجر و چوب بی روح نبوده و کودکانتان علاوه بر همذات پنداری با آن ها، برای همیشه این اطلاعات را به یاد خواهند داشت. برای نمونه اگر به شهر کاشان سفر می کنید؛ می توانید داستان حمله مغولان به ایران و  خودکشی دسته جمعی گروهی از دختران را در بقعه چهل دختران برای وی تعریف کرده یا درباره شخصیت امیر کبیر و نحوه کشته شدن وی در باغ فین برای  فرزندانتان اطلاعاتی را به صورت داستان وار و جذاب تعریف کنید. این بحث می تواند در هنگام سفر و حرکت در طول جاده علاوه بر ایجاد جذابیت و سرگرمی برای اعضای خانواده، بهانه ای برای بحث و تبادل نظر بین شما و فرزندانتان شده و  سفر را برایتان لذت بخش کند.

شناخت آثار موجود در منطقه

بهتر است پیش از سفر به مقصد مورد نظرتان؛ اطلاعات جامعی درباره تاریخ، جغرافیای تاریخی و آثار باستانی و طبیعی منطقه به دست آورید. امروزه به سادگی و با صرف اندکی زمان و جستجو در اینترنت و یا کتاب های راهنما می توانید به موارد مورد نظرتان دست پیدا کنید. به این ترتیب با شناسائی آثار موجود در منطقه ای که قصد سفر به آن را دارید، می توانید از همه آن ها دیدن کنید. متاسفانه در بسیاری از موارد، گردشگران به منطقه ای مراجعه کرده و ضمن بازدید از آثار مشهور و شناخته شده، بدون  اطلاع از وجود آثار ارزشمند دیگر در منطقه، آن جا را ترک می کنند. برای مثال ممکن است خانواده ای برای دیدن گنبد سلطانیه به شهر سلطانیه در استان زنجان سفر کرده و اصلا اطلاع نداشته باشد که در نزدیکی بزرگترین گنبد آجری جهان، دیدنی های دیگری مانند خانقاه چلبی، آرامگاه ملا حسن کاشی، حمام تاریخی سالار، معبد سنگی ویر یا معبد اژدها قرار دارند که هر کدام از آن ها دارای ارزشی بسیار زیاد بوده و دیدن آن خالی از لطف نیست.

برنامه ریزی مناسب

قدم بعدی برای داشتن یک بازدید خوب از آثار تاریخی، داشتن برنامه ریزی مناسب است. پس از شناسائی آثار تاریخی و طبیعی منطقه ای که قصد سفر به آن را دارید، نسبت  به زمانبندی موجود و همچنین توانائی ها و ظرفیت های افراد خانواده خود برنامه ریزی کرده و سعی کنید بهترین مسیر را برای دیدن آثار مورد نظر خود انتخاب کنید. پیشنهاد می کنیم برای این منظور حتما توانائی های همراهان خود را با توجه به شرایط سنی و علاقه مندی های آن ها در نظر گرفته و از دورترین مسیر به سمت مبدا حرکت کنید. برای مثال اگر به استان فارس سفر کرده اید و قصد دیدن آثار تاریخی مشهور این منطقه را دارید، پیشنهاد می کنیم برای یک روز خود به این صورت برنامه ریزی کنید: ابتدا از شیراز به سمت پاسارگاد حرکت کرده و پس از دیدن آثار این مجموعه، به سمت شیراز بازگشته و در طول مسیر از نقش رستم، نقش رجب، تخت جمشید و کوه رحمت بازدید کنید. به این ترتیب با داشتن برنامه ریزی می توانید حداکثر بهره وری را از زمان و انرژی خود ببرید.

همکاری با مسئولان و راهنمایان آثار تاریخی

به خاطر داشته باشید که ایام تعطیلات نوروز مصادف با اوج ساعات کاری مسئولان و راهنمایان آثار تاریخی است. ممکن است در این شرایط، بازدید از آثار تاریخی با تغییراتی رو به رو شود. در طول بازدید خود از آثار تاریخی در ایام نوروز؛ نهایت همکاری را با راهنمایان و کارکنان مجموعه داشته و از اطلاعات و دانسته های آنان نهایت استفاده و بهره وری را ببرید.

از مسیرهای تعیین شده حرکت کنید

در طول نوروز حجم بازدید کنندگان از آثار تاریخی بسیار بیشتر از روزهای عادی سال است. ممکن است در طول سال شما به یک محوطه تاریخی مراجعه کرده و با فراغ بال در آن پرسه زده و از گوشه و کنار آن دیدن کنید. در تعطیلات عید قطعا شرایط متفاوت بوده و حظور انبوه جمعیت به شما این اجازه را نخواهد داد. در این روزها معمولا مسیرهای ویژه ای برای بازدید گردشگران در نظر گرفته می شود که توصیه می کنیم حتما از آن ها متابعت کرده و بر اساس تابلوهای تعیین مسیر حرکت کنید. اطمینان داشته باشید این مسیرها به گونه ای طراحی شده اند که شما با دنبال کردن آن امکان دیدن تمامی قسمت های مجموعه را داشته و از طرف دیگر، استفاده از مسیرهای فوق سبب ایجاد نظم و پیشگیری از هرج و مرج و تراکم جمعیت در برخی نقاط خاص خواهد شد.

به قوانین احترام بگذارید

آخرین و البته یکی از مهمترین مواردی که در طول بازدید نوروزی از آثار تاریخی باید در نظر داشته باشید، احترام به قوانین و مققرات هر مجموعه است. این قوانین در وهله اول ضامن حفاظت و مراقبت از آثار ارزشمند تاریخی و میراث فرهنگی بوده و علاوه بر آن قطعا در راستای ایجاد خدمات بهتر به شما طراحی و تصویب شده اند. بنابراین در طول بازدید از آثار تاریخی در نوروز، حتما قوانین و مقررات را مد نظر داشته و به آن ها احترام بگذارید.

در خاتمه در نظر داشته باشید که به کار بستن موارد فوق می توانید بازدیدی متفاوت و پربار از آثار تاریخی و باستانی داشته و علاوه بر گذراندن ساعاتی شاد، به فرزندانتان اطلاعات جدیدی آموخته و دایره دانسته های خود را نیز افزایش دهید. لازم به ذکر است که این موارد تنها  در بر گیرنده نکاتی درباره بازدید آگاهانه از آثار تاریخی بوده و در زمان بازدید از این آثار باید موارد حفاظتی در راستای امنیت و نگهداری این ابنیه را نیز مد نظر قرار دهید.

 

احسان محمدحسینی / دکترای باستان شناسی 

No tags for this post.