کنترل گرد و خاک با ایده‌های جدید افراد خلاق

دکتر قدرت‌اله شاکری‌نژاد، رئیس سازمان جهاد دانشگاهی خوزستان در نشست شورای راهبری رویداد ملی فرآفرین در حوزه ریزگردها که در جهاددانشگاهی برگزار شد، با اشاره به سابقه برگزاری رویدادهایی مانند استارتاپ ویکند و فرآفرین، گفت: چنین رویدادهایی که چند سالی است در دنیا و همچنین در ایران برگزار می‌شوند، فرآیند تبدیل علم به ثروت و ایده به علم را تسهیل می‌کنند. تولید علم به تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی نیاز بشر باشد و باید به فناوری تبدیل شود؛ ایده نیز باید به پول و ثروت تبدیل شود و خلق ایده به تنهایی کارایی ندارد.

وی افزود: خوشبختانه در جامعه، انسان‌های ایده‌پرداز بسیار زیاد است و ذهن انسان طوری طراحی شده که مدام ایده‌پردازی می‌کند. در بسیاری موارد نیز مشاهده می‌کنیم که برخی مشکلاتی که در جامعه وجود دارد، با ایده‌هایی کوچک حل می‌شوند و تنها لازم است چرخه ایده تا عمل تکمیل شود.

شاکری‌نژاد تصریح کرد: شاید عمر رویدادهایی مانند استارتاپ ویکند و فرآفرین در کشور کم باشد، ولی در همین زمان اندک فواید و برکات زیادی داشته‌اند و شرکت‌های دانش‌بنیان بسیاری از دل آنها تشکیل شده است. فرآفرین نیز ایده‌ای است که بومی‌سازی شده و مطابق با فرهنگ موجود در کشور، از سوی جهاد دانشگاهی طراحی شده است.
رییس سازمان جهاد دانشگاهی خوزستان خاطرنشان کرد: بر اساس آمارهای موجود، ۸۰ درصد کسب‌وکارهایی که تشکیل می‌شوند، در همان سال نخست فعالیت شکست می‌خورند، زیرا راهکارهای درست برای شناخت موضوع را نمی‌دانند. رویداد فرآفرین کمک می‌کند که کسب و کارهایی که از دل رویداد ایجاد می‌شوند، به پایداری و ثبات لازم دست یابند. نکته دیگر اینکه افراد دارای ایده، در این رویداد در کنار هم جمع می‌شوند و فکر و اندیشه خود را با هم به اشتراک می‌گذارند.

وی ادامه داد: موضوع برپایی رویداد ملی فرآفرین در حوزه ریزگردها از سوی بنیاد ملی نخبگان به جهاد دانشگاهی پیشنهاد شد و نفس ارائه این پیشنهاد نیز خود یک ایده است. ریزگردها موضوعی است که امروز دیگر نیازی به معرفی ندارد و با تمام وجود آن را در زندگی خود احساس می‌کنیم و در چند سال اخیر نیز کانون‌های محلی گرد و غبار نیز در استان ایجاد شده است. در رویداد فرآفرین به دنبال این هستیم که افراد دارای ایده در زمینه کنترل و مهار ریزگردها دور هم جمع شوند و ایده‌های خود را ارائه دهند و سرمایه‌گذاران نیز با کشف ایده‌های برتر، بر روی آنها سرمایه‌گذاری کنند و در نهایت این رویداد موجب کنترل پدیده ریزگردها شود.
شاکری‌نژاد گفت: در این زمینه قطعا به حمایت همه سازمان‌ها و به‌ویژه استانداری خوزستان نیاز داریم و امیدواریم شاهد برپایی یک رویداد موثر در بهمن‌ ماه باشیم.
در ادامه دکتر علیرضا زراسوندی رییس بنیاد نخبگان خوزستان و مدیر مرکز تحقیقات منطقه‌ای ریزگردها گفت: از سال ۱۳۸۴ با معضل ریزگردها در استان خوزستان مواجه هستیم و در این مدت مطالعات بسیار زیادی در این خصوص انجام شده است و اکنون دیگر باید وارد فاز عملیاتی کنترل شویم. در جلسات و مکاتبات، بسیار تاکید داریم که از واژه “گرد و غبار” استفاده نشود، زیرا زمانی باید از واژه “غبار” استفاده شود که قطرات آب و دیگر ذرات را نیز به همراه داشته باشد که ندارد و باید از واژه “گرد و خاک” استفاده شود. همچنین گرد و خاک یک “پدیده” نیست، زیرا پدیده به مقوله‌ای گفته می‌شود که یک‌بار و ناگهانی بروز می‌کند، ولی بر اساس مطالعات انجام شده، افراد کهنسال وقوع گرد و خاک در ۱۱۰ سال پیش در آبادان را به‌خاطر دارند و آنها نیز وقوع گرد و خاک در ۶۰ تا ۷۰ سال پیش از آن را نیز از پدران خود شنیده‌اند و این نشان می‌دهد که ایران بر روی کمربند گرد و خاک قرار گرفته است.
وی افزود: گرد و خاک یک پدیده طبیعی است که در طبیعت روی می‌دهد و خاک سست می‌خواهد و یک موتور محرکه که همان باد است. همچنین شرایط جوی نیز موجب ماندگاری آن می‌شود. ولی موضوع زمانی اهمیت پیدا می‌کند که انسان نیز در وقوع آن دخیل شود و آن را تشدید کند. در گذشته شرایط هورالعظیم و تالاب شادگان مانند امروز نبود و در نتیجه انسان، موجب تشدید گرد و غبار در منطقه شده است. همچنین در همسایگی ما کشوری مانند عراق قرار دارد که ۴۷ درصد مساحت آن، صحرا است و از بی‌ثباتی سیاسی رنج می‌برد و در چنین شرایطی کنترل گرد و خاک به هیچ وجه در اولویت کاری دولت عراق نیست.
زراسوندی تصریح کرد: سوریه نیز زمانی در مباحث مربوط به محیط زیست، کشور باثباتی محسوب می‌شد، ولی اکنون در شرایط نامناسب سیاسی و امنیتی به‌سر می‌برد و این کشور نیز کانون دیگر گرد و خاک است. کشور عربستان نیز که کانون مهم گرد و خاک است، نه تنها کنترل ریزگردها را در اولویت قرار نداده، بلکه تمایلی برای ورود به مسایل زیست‌محیطی نشان نمی‌دهد و این معضل را فرصتی برای مقابله با ایران می‌داند.
رییس بنیاد نخبگان خوزستان خاطرنشان کرد: نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد این است که کامل‌ترین فعالیت‌های تحقیقاتی در زمینه گرد و خاک در ایران و در استان خوزستان انجام شده است. سال گذشته که کنفرانس ریزگردها در دانشگاه شهید چمران اهواز برگزار شد، بسیاری از بزرگان دنیا در زمینه ریزگردها حضور داشتند و جالب بود که تاکید می‌کردند در این کنفرانس حرفی برای گفتن ندارند، زیرا همه کارهای لازم در زمینه گرد و غبار در خوزستان انجام شده است. این نشان می‌دهد در فاز مطالعاتی عملکرد خوبی داشته‌ایم و باید به سمت کنترل برویم.
مدیر مرکز تحقیقات منطقه‌ای ریزگردها با تاکید بر اینکه گرد و خاک دو زبانه داخلی و خارجی دارد، اظهار کرد: رویداد فرآفرین می‌تواند در زمینه فرهنگ‌سازی گرد و خاک نیز موثر واقع شود. در خصوص گرد و خاک اطلاع‌رسانی لازم به جامعه انجام نشده و زمانی که گفته می‌شود کنترل کامل این معضل ۲۰ سال زمان نیاز دارد، تصور می‌شود که دولت کاری انجام نمی‌دهد. کشورهای دیگر مانند چین نیز با این معضل مواجه هستند و به عنوان مثال کشور چین در یک بازه زمانی ۱۵ تا ۲۰ ساله توانست دو میلیون هکتار از کانون‌های گرد و خاک در صحراهای اطراف خود را کنترل کند. باید بپذیریم که بخش زیادی از کانون‌های گرد و خاک خارجی، در شرایط فعلی قابل کنترل نیست و به عنوان مثال بخشی از کانون‌ها در دست داعش است و یا کشور عربستان که همکاری لازم را ندارد.
وی ادامه داد: بسیاری از کشورهای منطقه موضوع گرد و خاک را به یک جنگ تبدیل کرده‌اند و در چنین شرایطی به یک دیپلماسی قوی نیاز داریم که البته دولت نیز در این زمینه بسیار تلاش کرده است. در خصوص کانون‌های داخلی گرد و خاک نیز اشتباه‌های زیادی وجود داشته و منشاء داخلی تشدید شده است. اکنون نیمی از کشور (۱۸ استان) با معضل گرد و خاک مواجه هستند و در نتیجه ضرورت دارد از فاز مطالعه بیرون بیاییم و با ایده‌های جدید، کنترل را تقویت کنیم.
زراسوندی گفت: کنترل ۳۵۰ هزار هکتار از اراضی داخلی برای مهار گرد و خاک در اولویت است که ۵۵ هزار هکتار از این میزان، در اولویت نخست است و اگر این میزان کنترل شود، ۳۰ درصد کاهش رخداد گرد و خاک را خواهیم داشت. این ۳۰ درصد، گرد و خاک فصل زمستان با بیشترین غلطت و کمترین دید را شامل می‌شود. در بهمن‌ماه سال ۱۳۹۳ که شاهد وقوع گرد و خاک غلیظ در استان بودیم، دولت ردیف بودجه‌ای به میزان ۲۴۰۰ میلیارد تومان ایجاد کرد که قرار شد از این میزان، ۲۰۰ میلیارد تومان برای مهار ۵۵ هزار هکتار از کانون‌های داخلی در نظر گرفته شود که از این ۲۰۰ میلیارد تومان، ۱۱ میلیارد تومان اختصاص یافت و منابع طبیعی نیز توانست ۳ هزار هکتار را کنترل کند.
وی افزود: در رویداد فرآفرین قصد داریم افراد دارای ایده و خلاق را به عرصه بکشانیم تا با راهکارهای جدید بتوانیم نسبت به کنترل گرد و خاک اقدام کنیم. همه تصور می‌کنند سازمان محیط زیست باید مالچ‌پاشی کند، در حالی که این سازمان ناظر است و دیگر سازمان‌های دولتی و صنعتی و بخش خصوصی نیز باید وارد کار شوند. افراد دارای ایده باید به میدان بیایند و در بخش تکنیکی قضیه، با ارائه ایده‌هایی که موجب کاهش هزینه‌ها و همچنین کنترل بهتر گرد و خاک می‌شوند، سازمان‌های دولتی را یاری دهند.

رییس بنیاد نخبگان خوزستان با اشاره به تاکید معاون علمی و فناوری رئیس جمهور در زمینه برگزاری این رویداد در حوزه ریزگردها، گفت: دکتر ستاری در سفر خود به خوزستان و پس از آن، موضوع حمایت از ایده‌ها در بخش ریزگردها را مورد تاکید قرار دادند و بر اساس جلسات هماهنگی که با مسئولان جهاد دانشگاهی خوزستان برگزار شد، قرار بر این شد که این رویداد با همکاری بنیاد نخبگان، جهاد دانشگاهی و دانشگاه شهید چمران و با همکاری دیگر سازمان‌ها در بهمن‌ماه برگزار شود.
در ادامه سیدرضا علوی مدیر دفتر تجاری‌سازی فناوری و اشتغال دانش‌آموختگان جهاددانشگاهی خوزستان گفت: در رویداد فرآفرین به شرکت‌کنندگان آموزش داده می‌شود محصولی را تولید کنند که جامعه خواهان آن باشد و جامعه خواستار چیزی است که مشکلی از آن را حل کند. افرادی که می‌خواهند یک کسب‌وکار را آغاز کنند با موانعی مواجه هستند. اولین مانع برای این افراد نداشتن ایده است؛ در پیش‌رویدادهای فرآفرین خلق ایده به شرکت‌کنندگان آموزش داده می‌شود و حتی اگر در آنجا هم ایده‌ای نداشته باشند، طی برگزاری رویداد ایده‌هایی مطرح می‌شود و فرد کنار یکی از تیم‌ها جای می‌گیرد. مانع دوم را نداشتن تیم است. گاهی افراد ایده دارند اما تیم برای اجرای ایده خود ندارند؛ در رویداد فرآفرین تیم‌ها نیز تشکیل می‌شوند. مانع سوم نبود فضا و مکان برای اجرای طرح است که در مدت برگزاری رویداد فضای فیزیکی به‌عنوان دفتر کار در اختیار تیم‌ها قرار داده می‌شود.
وی افزود: گاهی فرد ایده، تیم و دفتر کار در اختیار دارد، اما نمی‌داند از کجا باید شروع کند. این آموزش‌ها نیز در طول برگزاری رویداد به افراد ارائه می‌شود. بخشی از این آموزش‌ها در قالب پیش رویدادها خواهد بود که بیشتر جنبه تئوری فرآیند را پوشش می‌دهد. سپس در دو روز برگزاری رویداد افراد به‌صورت عملی و تجربی با حضور در بازار و صحبت با مشتری، ابزارهای لازم را به‌کار می‌گیرند. در انتهای رویداد افراد بر اساس اطلاعات واقعی مبتنی بر شناخت بازار و نیاز مشتری ایده خود را طراحی می‌کنند و به داورها ارائه می‌دهند.
علوی تصریح کرد: طراحی این رویداد در جهاددانشگاهی با پشتوانه‌ی علمی، تحقیقاتی و پژوهشی انجام شده است. این طرح کاملاً ملی است و اکنون در استان خوزستان به‌صورت پایلوت اجرا می‌شود و تاکنون دو رویداد فرآفرین در مسجدسلیمان و اهواز برگزار شده است. یک جنبه دیگر این رویداد، امکان معرفی ایده‌های برتر به سرمایه‌گذاران است. با توجه به اینکه تیم‌های حاضر در رویداد فرآفرین تیم‌هایی ضعیف و خام هستند، بیش از ۶۰ درصد تیم‌ها پس از رویداد از بین می‌روند؛ ایده‌های ارائه‌شده نیز بسیار خام هستند و از سوی دیگر بسیاری از شرکت‌کنندگان و صاحبان ایده نیز در طول رویداد به این نتیجه می‌رسند که کارآفرینی برای آن‌ها مناسب نیست و در این مقطع نباید وارد این عرصه شوند. این هم یکی از دستاوردهای رویداد است که فرد به‌جای آنکه زمان و سرمایه‌ خود را در کاری که نسبت به آن شناخت یا توان کافی ندارد، هدر دهد از همان ابتدا وارد آن حوزه نشود؛ بنابراین یک ریزش در این مرحله رخ می‌دهد و افرادی که علاقه‌مند و ثابت‌قدم هستند به مرحله‌ دوم می‌روند.
مدیر دفتر تجاری‌سازی فناوری و اشتغال دانش‌آموختگان جهاد دانشگاهی خوزستان گفت: پدیده ریزگردها و توسعه بیابان‌ها یک مشکل جدی در سطح ملی و بلکه جهانی است و با برگزاری رویداد فرآفرین، به دنبال یافتن ایده‌های نو برای کنترل این معضل هستیم. به عنوان مثال افراد حاضر در رویداد می‌توانند در سه محور پایش، مدیریت و کنترل ریزگردها ایده‌هایی را ارائه دهند که مشکلی را در این خصوص حل کند. همچنین ذکر این نکته ضروری است که بحران ریزگردها تنها مختص ایران نیست که کشورهایی مانند آمریکا و چین نیز با آن مواجه هستند، به این معنی که ایده‌هایی که در این رویداد مطرح می‌شوند، در صورت عملی شدن می‌توانند مشکلات را در سطح بین‌المللی حل کنند.
وی افزود: روش‌های فعلی کنترل گرد و خاک مانند استفاده از مالچ نفتی مشکلاتی را به همراه دارد که از آن جمله می‌توان به از بین رفتن اکوسیستم گیاهی منطقه اشاره کرد. افراد دارای ایده می‌توانند در رویداد فرآفرین ایده‌های خود در زمینه استفاده از روش‌های جایگزین را ارائه دهند و سرمایه‌گذاران نیز بر روی این ایده‌ها سرمایه‌گذاری خواهند کرد.
رویداد ملی فرآفرین در حوزه ریزگردها بهمن‌ ماه سال جاری با مشارکت جهاددانشگاهی خوزستان، بنیاد ملی نخبگان و دانشگاه شهید چمران اهواز برگزار خواهد شد.

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا