ضربه فضای مجازی بر فرآیند تدوین آثار ادبی

دکتر علی آبان در گفت و گو با سیناپرس افزود: در کتاب تاریخ ادبیات آیندگان، دوره ما به عنوان دوره فترت و شکاف نام گذاری خواهد شد، چرا که تدوین کتب علمی و ادبی درخور به حداقل رسیده است. تا همین 30 سال قبل، نام محققان و نویسندگان بزرگی از جمله بهار، اسلامی ندوشن، مصفا، شفیعی کدکنی و … می درخشید، در حالی که تا 30 سال آینده ممکن است هیچ اثر ادبی بزرگی تولید نشود.

این شاعر و محقق ادبیات اظهار داشت: برای اینکه کتاب درخوری تهیه و تدوین شود، به مطالعات و تفکرات ویژه ای نیاز است. در واقع زمانی آثار مکتوب عمیقی تولید می شود که منابع خوبی برای استناد و ارجاع، وجود داشته باشد و فرد هم برای استفاده از این منابع، وقت بگذارد. در نتیجه زمان زیادی صرف این کار خواهد شد.

وی ادامه داد: در دوره ای که ما زندگی می کنیم به واسطه تکنولوژی و استفاده از دنیای مجازی، همه چیز سرعت گرفته است، بنابراین کمتر پیش می آید که کسانی پیدا شوند که برای تهیه این استنادها و انجام این مطالعات، زمان و هزینه صرف کنند. به همین خاطر، این مساله زنگ خطری برای آثار مکتوب ما محسوب می شود.

آبان با بیان اینکه گاهی خودم هم گرفتار این مساله می شوم، یادآور شد: زمانی که شاعر یا نویسنده ای به محض اینکه قطعه ای به ذهنش می رسد، آن را درون صفحه ای در دنیای مجازی منتشر می کند، کم کم شرایطی پیش می آید که سطح انتظار مخاطب پایین می آید.

این استاد ادبیات دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: در این شرایط، صاحب اثر به مرور زمان به کاهش سطح توقع مخاطب پی می برد و آثار نازل تر عرضه می کند. بنابراین هم صاحب اثر ضربه می خورد و هم کیفیت آثار مکتوب نزول می یابد.

وی تاکید کرد: در نهایت حتی اگر این آثار به صورت مکتوب هم ثبت شوند، ضربه بزرگی به ادبیات کشور وارد خواهد شد، چرا که آثاری با پشتوانه مطالعاتی و استنادی قوی تهیه نشده است و نسل های بعد به راحتی متوجه نزول آثار در این دوره خواهند شد.

این نویسنده و پژوهشگر ادبیات تصریح کرد: از طرف دیگر، حتی در دنیای مجازی هم ایرادهای بزرگی در حوزه نامه نگاری و نوشتاری به چشم می خورد که نه تنها ایرادهای نگارشی محرزی در این نامه ها وجود دارد، بلکه ممکن است بعدها، نامه های اداری هم اعتبار خود را از دست بدهند.

آبان ادامه داد: در چند دهه پیش اکثر کارهای هنری، ادبی و ورزشی در پی عشق و علاقه فردی صورت می گرفت و فرد تحت هر شرایطی در پی موفقیت و علاقه خود، می دوید، در حالی که امروزه مسایل مالی و اقتصادی، تعیین کننده است، نه صرفا عشق و علاقه فرد.

وی اظهار داشت: امروزه علایق جای خود را به حرفه ها داده است، به این دلیل که اغلب مردم درگیر معیشت هستند. همین باعث می شود که افراد یا به دنبال علایق خود نروند و یا اگر کار هنری و یا ادبی هم تولید می کنند، محصولاتشان صرفا برای خوشایند بازار باشد، در حالی که اصل اول فعالیت برای نویسنده و هنرمند این است که در وهله اول، خودش از کار و محصولش لذت ببرد. همین مساله باعث می شود که مثلا یک خطاط برای رواج خطی خوش در جامعه، چندان دل نسوزاند.

 

گفتگو: مریم طالبی

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا