تولید علم باید به سمت علم و فناوری هدایت شود

او موفق شد مدرک کارشناسی خود در رشته  تحصیلی مهندسی کشاورزی علوم دامی خود را سال1365 از دانشگاه گیلان دریافت کند.همچنین موفق شد سال 1368 مدرک کارشناسی ارشد خود در رشته مهندسی کشاورزی تغذیه دام را از دانشگاه تربیت مدرس تهران دریافت کند و مدرک دکترای خود با گرایش بیوشمی تغذیه را سال 1375 از دانشگاه منچستر انگلستان بگیرد.

معاون آموزشی دانشكده كشاورزی دانشگاه گیلان، رییس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی گیلان، رییس پارك علم و فناوری گیلان، رییس شبکه پارک های علم و فناوری کشور های اسلامی (INSTP) ، دبیر فن بازار جمهوری اسلامی ایران، عضو ستاد پژوهش و فناوری وزارت علوم تحقیقات و فناوری، عضو انجمن بیوتكنولوژی ایران، عضو هیات موسس انجمن پارک های علم و فناوری ایران، عضو شورای راهبردی IT استان گیلان، عضو كمیته تجاری سازی انجمن بیوتكنولوژی جمهوری اسلامی ایران و عضو جمعیت ایرانی پیشبرد ارتباط صنعت و دانشگاه از سوابق اجرایی دکتر متقی طلب به حساب می آید.

چاپ و انتشار 25 مقاله ISI، ارایه50 مقاله در کنفرانس های داخلی و خارجی، انتشار 15 مقاله علمی-پژوهشی داخلی و ارایه 15 مقاله در حوزه فناوری و راهنمایی 50 پایان نامه در سطح کارشناسی ارشد و دکترا، پژوهشگر برتر دانشگاه گیلان در سال‌های 1386 و 1389، مدیر نمونه سازمان پژوهش های علمی-صنعتی کشور در سال1379، پژوهشگر برتر وزیر علوم تحقیقات و فناوری در سال 1389 از دیگر دستاوردهای عملی دکتر مجید متقی طلب هستند.

چه عاملی باعث شد تا رشته مهندسی کشاورزی تغذیه دام و بیوشیمی تغذیه را انتخاب کنید؟

یکی از سلیقه های من در ارتباط  با سلامتی انسان ها بوده و است. رشته تغذیه و بیوشیمی نیز جزو علاقه شدید من محسوب می‌شد. من همواره روی این قضیه قبطه می خورم که متاسفانه به دلیل ورود پیدا کردن به مسایل اجرایی نتوانسته ام آنچنان که دلم می خواهد به رشته تخصصی ام بپردازم. هر قدر هم که تلاش کردم از کارهای اجرایی رهایی پیدا کنم، نشد. البته شاید خیری در این مساله باشد. بالاخره کارهای مملکت را هم باید کسانی انجام بدهند. قرعه انجام این مسوولیت ها هم  به نام من افتاده است. من اگر فرصت دوباره ای داشته باشم بسیار علاقمندم در حوزه بیولوژی مولکولی نیز یک دوره دکترای دیگر بگیریم. اگرچه با اوضاع و احوال کاری ام تحقق چنین کاری بعید است.

هیچ وقت از اینکه چنین رشته ای را انتخاب کرده اید پشیمان نشده اید؟

به هیچ وجه. من فکر می کنم اگر هر کسی در این حوزه فعالیت کند عمرش را ذخیره کرده و می تواند مشمول عنایت الهی قرار بگیرد.

پس با این علاقه زیادی که دارید اگر به گذشته برگردید قطعا همین راهی که رفتید را دوباره انتخاب می کنید؟

اگر شانس دوباره ای داشته باشم هزار بار دیگر رشته تحصیلی ام را انتخاب خواهم کرد زیرا همواره پرداختن و ورود به عرصه علم و فناوری مورد علاقه من بوده است. قطعا اگر من به حوزه  علمی و پژوهشی ورود پیدا نمی کردم، کتاب فروش می شدم یا در حوزه کتاب و نشر فعالیت می کردم زیرا همیشه ه به این نوع موضوع ها بسیار علاقمند بوده ام.

هم اکنون چالش ها و مشکل های رشته بیوشیمی تغذیه چیست؟

مساله آموزش و بازار کار یکی از مهمترین مسایلی است که باید به آن توجه زیادی شود. آموزش های ما باید منجر به تولید کار دانشجویان و دانش آموخته ها شود. یکی از چالش های بسیار بزرگ ما این است که تولید ما متاسفانه مبتنی بر دانش نیست. تولید کنندگان ما به استثنایی معدود افراد علمی صاحبان سرمایه  هستند که اغلب به دلیل علاقه  و موقعیت کاری شان به این عرصه ورود پیدا کرده‌اند به همین دلیل هم اکنون بیشتر مراکز تولید و صنعتی از این مساله رنج می برند. قدرت رقابت این مراکز با تولید کنندگان خارج از کشور بسیار سخت است زیرا محصول های تولیدی آنها از ابتدا پایه علم و فناوری ( تولید علم و فناوری و نوآوری) ندارند. این چالش بزرگ باید اصلاح شود. تولید علم ما باید به سمتی برود که مبتنی بر علم و فناوری باشد. اگر این امر تحقق پیدا کند، جایگاه کارشناسان و دانش آموخته های ما در دانشگاه ها کاملا تعریف می شود. پس از آن ما خواهیم توانست این قضیه را پر رنگ تر کنیم. مشکل دیگر ما مربوط به نظام دانشگاهی و آموزش عالی است. نظام آموزشی ما نیز باید اصلاح شود. تنها آموزش های کاربردی باید مورد استفاده قرار بگیرند و دانش آموخته ها فقط  با نشستن بر سر کلاس و گرفتن نمره  نباید با این موضوع‌ها آشنا شوند.

در حال حاضر از نظر تولید علم، وضعیتمان نسبت به کشورهای پیشرو جهان را چگونه ارزیابی میکنید؟

هم اکنون تولید علم که گاهی عنوان می شود پیشی گرفته ایم یا نسبت به کشورهای دیگرعقب افتاده ایم، بر مبنای چاپ مقاله در داخل کشور سنجیده می شود. چنین معیاری اصلا درست نیست. در طراز جهانی، چاپ مقاله به عنوان تولید علم محسوب نمی‌شود. تکنولوژی نوینی مانندApplication  جزو تولید علم به حساب می آید. هرچند ما در تولید مقاله اوضاع مان خوب است و رتبه 16تا 17 جهانی را کسب کرده ایم و در منطقه جایگاه اول یا دوم را به خود اختصاص داده ایم اما صحبت این است که چقدر از این میزان مقاله ها کاربردی بوده و نیازهای جامعه را رفع کرده اند. ما در حال حاضر فاصله زیادی برای تحقق این موضوع داریم.

چه پیشنهادی به دانشجویانی دارید که می خواهند این رشته تحصیلی را انتخاب کنند؟

هرچند یک بخش از مشکل ها به اجرای دانشگاه مربوط است که این قسمت نیز باید اصلاح شود اما من همواره به دانشجویان گوشزد کرده ام که سر کلاس درس، تنها به نشستن و گرفتن نمره اکتفا نکنند. بالاخره آنها بر اساس توانمندی ها یا خواهش و تمنا از استاد قادر به گرفتن نمره قبولی خواهند شد. یک دانشجو هنگام نشستن بر سر کلاس درس باید تمام مطالب آموزشی را با دقت یاد بگیرند و برای کسب اطلاعات بیشتر، مدرس یا استاد خودشان را رها نکنند. متاسفانه یکی از گرفتاری هایی که ما اکنون داخل کلاس های آموزشی داریم این است که دانشجویان سر کلاس به جای دقت بیشتر مطالب درسی و داشتن انگیزه زیاد برای فراگیری، مدام به ساعت شان خیره می شوند و بحث خسته نباشید را مطرح می کنند. دانشجویان باید سر کلاس پویا و فعال باشند. آنها باید مدام سوال طرح کنند وخدای ناکرده مصداق بارز این شعر نباشند«اینهمه نقش عجب در دیوار وجود، هر که فکرت نکند نقش بود بر دیوار». اگر از ظرفیت تجارب علمی و عملی استادان با انگیزه و متعهد بیشتر استفاده شود و دانشجویان همواره نسبت به موضوع های مطرح شده متفکر و عمیق باشند، می توانیم انتظار داشته باشیم که این علم فراگرفته شده دانشجویان تبدیل به طرح‌های کاربردی شود. طرح هایی که بتوانند برای دانشجویان و دیگران سودمند باشد. نکته بسیار مهم دیگر این است که دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا برای ارایه پایان نامه های خودشان تنها به ارایه داده ها اکتفا نکنند و فقط ملاک شان تنظیم پایان نامه برای گرفتن نمره نباشد. طرح مساله های این پایان نامه ها می تواند دروازه ورود آنها به جهان برای کار، زندگی، امر و معاش و موفقیت های آینده شان باشد. تجربه ثابت کرده است در برهه بیکاری، دانشجویانی به موفقیت دست یافته اند که توانسته اند به طور جدی خوب درس بخوانند نه اینکه خوب مدرک بگیرند. به نظر می رسد راه آنچنانی که مطرح می کنند سخت نیست و راه های جدیدی هم می تواند برای آنها باز باشد.

 

گفت و گو: فرزانه صدقی

 

No tags for this post.