ایجاد دستورالعمل جدید برای کاهش مقاومت آنتی بیوتیکی
مقاومت آنتی بیوتیکی یکی از مهم‌ترین مشکلات پزشکی است که در قرن 21 نمود پیدا کرد و جهان پزشکی را با نیاز مبرم به توسعه آنتی بیوتیک‌های جدید مواجه نمود. عدم وجود داروهای جدید در دستورهای داروسازی جهانی و خطوط توزیع دارویی، تنها راه برای جلوگیری از بروز مقاومت به آنتی بیوتیک‌ها، تغییر در روش استفاده از آنها است. با این حال، اغلب افراد استفاده از آنتی بیوتیک‌ها به روش‌های قبلی را آسان‌تر می‌دانند. در حال حاضر مطالعه جدیدی که به طور هم زمان در چند مرکز انجام شد نشان می‌دهد که پایبندی به دستورالعمل به طور قابل توجهی می‌تواند مقاومت باکتریایی در عمل جراحی اورولوژی را کاهش دهد.
استفاده از آنتی بیوتیک در جراحی اورولوژی بسیار رایج است. در سال 2010 انجمن اروپایی اورولوژی در مادرید، دستورالعمل جدیدی در مورد عفونت اورولوژی شامل برخی از مشکلات مرتبط با مقاومت به آنتی بیوتیک معرفی کرد. در اوایل سال 2011 یک گروه بین‌المللی از پزشکان ایتالیا، آلمان، نروژ و انگلستان شروع به تحقیق مستمر در مورد این دستورالعمل جدید کردند تا بتوانند میزان اثربخشی احتمالی آن را تعیین کنند.
در طی یک دوره 33 ماهه آنها نتایج 3529 دستورالعمل و شیوه درمانی اورولوژی (از جمله عمل باز، لاپاروسکوپی، آندوسکوپی و جراحی رباتیک) را که طبق دستورالعمل‌های انجمن اروپایی اورولوژی صورت گرفته بودند را بررسی کردند. این نتایج با 2619 روش مشابهی که طی سال‌های 2006 تا 2008 و قبل از ایجاد دستورالعمل‌های جدید به اجرا در آمده بودند مقایسه شدند. پژوهشگران به این ترتیب دریافتند که میزان عفونت در دو دوره مشابه بود. با این حال، هزینه‌های داروهای آنتی بیوتیکی و سایر هزینه‌های غیر مستقیم، در دوره‌ای که دستورالعمل‌های جدید دنبال می‌شد به طور قابل توجهی کاهش یافته و نرخ مقاومت به آنتی بیوتیک نیز کاهش چشمگیری پیدا کرده است.
سرپرست پژوهشگران، دکتر توماسو کای از بیمارستان سانتا کیار در ترنتوی ایتالیا، اظهار دارد: «تغییراتی که ما ایجاد کرده‌ایم نسبتا قابل توجه هستند و نیاز به بررسی ماهانه دارند تا از اینکه که روش ما پایبند به اصول سیستم جدید باقی می‌ماند اطمینان حاصل شود. به عنوان مثال، تحت سیستم قدیمی تجویز سیپروفلوکساسین آنتی بیوتیک هم قبل از عمل جراحی و هم به مدت 7 روز پس از جراحی به بیماری که عمل جراحی هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات داشت یک روش کاملا استاندارد بود. اما زمانی که ما دستورالعمل جدید را رعایت می‌کنیم باید آنتی بیوتیک را تنها قبل از عمل جراحی تجویز کنیم.»
«ما خوشحال از این هستیم که متوجه شدیم نرخ عفونت بین دوره‌های قبل و بعد از جراحی تغییر نمی‌کند. به علاوه شاهد صرفه‌جویی قابل توجهی در هزینه‌ها و شاید مهم‌تر از همه قادر به نشان دادن کاهش قابل توجهی در مقاومت باکتریایی شدیم. به عنوان مثال، پس از عمل کردن به دستورالعمل جدید به تصویب رسیده مقاومت E.coli به سیپروفلوکساسین حدود 15 درصد کاهش یافت. »
کاهش در هزینه‌های مربوط به مواد دارویی در دستورالعمل جدید بسیار قابل توجه است؛ در روش قبلی هزینه به ازای هر دستورالعمل 46.90 یورو محاسبه می‌شد اما این هزینه بر طبق دستورالعمل جدید به 18.77یورو کاهش پیدا کرده است که به معنی صرفه‌جویی 60 درصدی در هزینه‌های دارویی است.
پروفسور رابرت پیکارد استاد اورولوژی دانشگاه نیوکاسل انگلستان، رئیس بخش عفونت اورولوژی در انجمن اروپایی ارولوژی و نویسنده دوم مقاله مربوط به این تحقیق می‌گوید: «اصلی‌ترین باکتری که تمامی انواع عفونت‌های ادراری را ایجاد می‌کند، اشریشیا کُلی (باکتری E.coli) است که به طور فزاینده‌ای در حال مقاوم شدن به درمان توسط آنتی بیوتیک‌هایی است که ما در سال 2015 در اختیار داریم. این مقاومت به آنتی بیوتیک یک تهدید عمده بهداشتی است، به ویژه در کشورهای عضو انجمن اروپایی ارولوژی که سیستم مراقبت‌های بهداشتی پیشرفته‌ای دارند. تنها راه اثبات شده برای کاهش این تهدید نظارت بر مصرف آنتی بیوتیک برای کنترل استفاده بیش از حد و سوء مصرف آنتی بیوتیک در مراقبت‌های بهداشتی است. این مطالعه نشان می‌دهد که با پیروی از قوانین ساده استفاده از آنتی بیوتیک‌ها در بیمارستان می‌توان به طور چشمگیری مصرف آنتی بیوتیک‌ها را بدون به خطر انداختن ایمنی بیمار کاهش داد و در نتیجه مانع از مقاومت به آنتی بیوتیک‌ها و صرف هزینه‌های گزاف شد.»
عفونت ادراری
عفونت دستگاه ادراری نوعی عفونت باکتریایی است که بر بخشی از دستگاه ادراری تاثیر می‌گذارد. هنگامی که عفونت دستگاه ادراری تحتانی را مبتلا کند، سیستیت ساده (عفونت مثانه) نامیده می‌شود و هنگامی که بر دستگاه ادراری فوقانی تاثیر بگذارد به آن پیلونفریت (عفونت کلیه) گفته می‌شود. علایم مربوط به دستگاه ادراری تحتانی عبارتند از دفع ادرار همراه با درد و یا تکرر ادرار یا اضطرار برای ادرار (یا هر دو)، در حالی که علایم مربوط به پیلونفریت تب و درد پهلو به همراه علایم مربوط به عفونت دستگاه ادراری تحتانی هستند. این علایم در افراد مسن و یا بسیار کم سن و سال ممکن است مبهم و یا نامشخص باشند. عامل اصلی هر دو نوع عفونت مذکور اشرشیا کلی است، با این حال ندرتا باکتری‌های دیگر، ویروسها یا قارچ نیز ممکن است موجب آن شوند.
اشریشیا کلی، نوعی باسیل گرم منفی از خانواده انتروباکتریاسه است که بطور شایع در روده جانوران خونگرم وجود دارد. بیشتر سویه‌های اشریشیا کلی، بی‌آزار هستند اما برخی از سروتیپ‌ها موجب مسمویت غذایی و اسهال می‌شوند. این سویه‌های بی‌آزار، بخشی از فلور عادی روده هستند. آنها در تولید ویتامین کا دو نقش دارند و از استقرار باکتری‌های بیماریزا در روده جلوگیری می‌کنند. این باکتری، 0.1 درصد فلور روده را به خود اختصاص داده است.
عفونت‌های دستگاه ادراری معمولا در زنان نسبت به مردان بیشتر رخ می‌دهد، چرا که نیمی از زنان در طول زندگی خود حداقل به یک عفونت مبتلا می‌شوند. بروز مجدد بیماری امری شایع است. عوامل خطرساز آناتومی بدن زنان، مقاربت جنسی و سابقه خانوادگی است. پیلونفریت در صورت بروز معمولا پس از عفونت مثانه ظاهر می‌شود، اما ممکن است ناشی از عفونت منتقله از راه خون نیز باشد. تشخیص این بیماری در زنان سالم و جوان تنها بر اساس علایم امکان‌پذیر است. در افرادی که علایم آنها مبهم است، تشخیص بیماری مشکل است زیرا ممکن است باکتری‌ها وجود داشته باشند، اما عفونتی مشاهده نشود. در موارد پیچیده و یا در صورتی که درمان با شکست مواجه شود، ممکن است کشت ادرار مفید باشد. در افراد مبتلا به عفونت‌های مکرر، می‌توان از دوز پایین آنتی بیوتیک‌ها به‌عنوان اقدام پیشگیرانه استفاده کرد. در موارد غیرپیچیده، عفونت‌های دستگاه ادراری را می‌توان به‌راحتی با مصرف آنتی بیوتیک در یک دوره کوتاه درمان کرد، اگرچه مقاومت در برابر بسیاری از آنتی بیوتیک‌های مورد استفاده برای درمان این بیماری در حال افزایش است. در موارد پیچیده، ممکن است لازم باشد دوره‌های درمان طولانی‌تر شوند و یا نیاز به تزریق آنتی بیوتیک وریدی باشد، و در صورتی که علایم در طی دو یا سه روز بهبود پیدا نکرد، لازم است آزمایش‌های تشخیصی بیشتری انجام گردد. در زنان، عفونت‌های دستگاه ادراری شایع‌ترین شکل عفونت‌های باکتریایی است و هر سال ۱۰ درصد به میزان عفونت‌های دستگاه ادراری افزوده می‌شود.
مقاومت آنتی‌بیوتیکی
مقاومت به آنتی بیوتیک به این معنی است که میکروب‌های بیماری‌زایی که برای مبارزه با آنها آنتی‌بیوتیک استفاده می‌شود، با جهش ژنی (موتاسیون) نسبت به این داروها مقاومت پیدا کنند و نسل‌های جدیدی به وجود بیایند که نتوان با آنها مبارزه کرد. از مهم‌ترین عوامل این نوع مقاومت دارویی، مصرف خودسرانه و یا بیش از حد آنتی بیوتیک‌ها است. این پدیده کل جامعه انسانی را به خظر می‌اندازد به طوری که خطر آن را به تروریسم تشبیه کرده‌اند. مقاومت باکتری‌ها به آنتی بیوتیک‌ها یکی از بزرگترین چالش‌هایی است که سلامت انسان در عصر مدرن را تهدید می‌کند.
در دهه های اخیر مصرف آنتی بیوتیک علاوه بر پزشکی در کشاورزی هم افزایش چشمگیری داشته و آنتی بیوتیک‌ها در دامداری، پرورش مرغ و طیور، پرورش ماهی و آبزیان، تولید محصولات کشاورزی و در باغهای میوه استفاده می‌شود، بنابراین مقاومت به آنتی بیوتیک، کشاورزی و محیط زیست را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.
توانایی میکروب‌ها در تغییر تنها دلیل مقاومت به آنتی بیوتیک نیست. از سال ۱۹۸۷ هیچ رده آنتی بیوتیک تازه‌ای تولید نشده و در خط تولید شرکت‌های داروسازی بزرگ تقریبا هیچ آنتی بیوتیک تازه‌ای نیست. برای تولید آنتی بیوتیک جدید، انگیزه اقتصادی کافی وجود ندارد چرا که آنتی بیوتیک‌ها فقط در صورت لزوم برای یک یا دو هفته مصرف می‌شوند و به دلیل خطر مقاومت میکروب‌ها، مدت استفاده از آنها محدود است، در حالیکه داروهایی مثل داروی فشار خون یا داروی کاهنده قند برای تمام عمر مصرف می‌شوند.
یکی از آنتی‌بیوتیک‌های بسیار قوی که تاثیرگذاری آن به شدت کاهش یافته است، کارباپنم است که در مراحل پیشرفته درمان بیماری‌های ناشی از باکتری کلبسیلا پنومونیه کاربرد دارد. این باکتری منجر به بروز آلودگی خون، ذات الریه و عفونت‌های مختلف در نوزادان می‌شود. از سوی دیگر، در حالی که در دهه ۱۹۸۰ میلادی مقاومت دارویی نسبت به درمان آلودگی مجاری ادراری به باکتری ای کلی تقریبا وجود نداشت، این روز‌ها تجویز آنتی‌بیوتیک برای درمان این عارضه در نیمی از موارد بی‌تاثیر است.
در سال ۲۰۱۴ سازمان بهداشت جهانی از مقاومت دارویی در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها به عنوان یک «تهدید بزرگ جهانی» نام برد. این سازمان با بررسی آمار مربوط به ۱۱۴ کشور، از افزایش مقاومت دارویی در همه نقاط جهان خبر داد. این نهاد وابسته به سازمان ملل متحد با انتشار گزارشی اعلام کرد جهان وارد دوره «پسا آنتی‌بیوتیک» شده است؛ دوره‌ای که عفونت‌های ساده‌ای که برای سالیان طولانی قابل درمان بودند، کشنده شده‌اند. به گزارش سازمان بهداشت جهانی، سوزاک نیز از بیماری‌هایی است که در کشورهایی مانند بریتانیا، کانادا، استرالیا، اتریش، فرانسه، ژاپن، نروژ، آفریقای جنوبی، اسلوونی و سوئد نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های قوی مقاومت نشان داده است.
متاسفانه ایران یکی از کشورهایی است که با تجویز بیش از اندازه این داروها روبرو است و مصرف آنتی‌بیوتیک در کشور تقریبا برابر با کل مصرف آن در اروپاست. بر این اساس، مصرف آنتی‌بیوتیک در ایران ۱۶ برابر استاندارد جهانی است.
No tags for this post.
